Page Text
________________
જાહલની હાનિ થવી જોઈએ અને તેણે
જ હાલને પાંચ વાર
ર૩૮ ] રાજા હાલની ધાર્મિક પ્રવૃત્તિ અને ધર્મની સમજુતિ [ એકાદશમ ખંડ તરત જ પાછળ નામાવલીમાં દષ્ટિગોચર થ જોઈએ. તેના પિતાના નામે કરાયો હોય. ગમે ત્યાં ગલતી થઈ પરંતુ પુરાણિક નામાવલીમાં તે (જુઓ પૃ. ૨૬) હોય પરંતુ રાજા હાલ-કુંતલનું રાજ્ય કમમાં કામ રાજા હાલન નંબર ૧૭ અને કુંતલનો નં. ૧૩ મે ૨૫ થી (બે પાંચડાથી લેખી) માંડીને, ૬૮ સુધી (એક મિ. પાર્જીટર નાં છે. એટલે કે હાલ રાજા કરતાં આઠને આંક ને બીજે ને મેળવીને) વધારેમાં વધારે કયાંય પુરોગામી જણાવ્યો છે. તેમ કેઈ અન્ય કુંતલને હોવો જોઈએ. (આ સમયના નિર્ણય માટે, વંશાવલીની રાજા હાલની પાછળ થયેલ નો જ નથી. ભલે શુદ્ધિની વિગતે જુઓ પૃ. ૩૫ તથા પૃ. ૩૬ માં ટી. પુરાણિક નામાવળીમાં અનુક્રમ સત્ય ન હોય, પરંતુ નં. ૪૮) આ પ્રમાણે રાજા કુંતલ અથવા કુંતલ એક જ થાય છે અને તે પણ રાજા હાલને શાલિવાહન અને તેના રાજકાળની દીર્ધતા વિશેની પુરોગામી છે–પશ્ચાત થયેલ નથી એટલું તે ખરૂંજને. ચર્ચા જાણી લેવી. આ સર્વ હકીકતથી સાબિત થાય છે કે રાજા કુંતલ વિદ્વાની માન્યતા એમ બંધાઈ ગઈ છે કે, તે જ હાલ શાલિવાહન સમજવો. કુંતલને શાલિવાહન શિલાલેખ કરવામાં નિમિત્તભૂત રાજકીય દૃષ્ટિ જ પોતે જ ઠરાવવાને બદલે પુરાણીક નામાવલી પ્રમાણે
હોવી જોઈએ અને તેથી સુદર્શન પુરોગામી ઠરાવવામાં માત્ર એક જ વાંધો આવે છે, રાજહાલની ધામિક તળાવ બંધાવવામાં તેની પ્રશત્યાં તલને આઠ વર્ષ અને રાજા હાલને પાંચ વર્ષ જ પ્રવૃત્તિ અને ધર્મની સ્તિ ઉપર મદાર બાંધી ચંદ્રગુપ્ત નાંખ્યા છે જ્યારે આપણે શાલિવાહનને ૮ ને બદલે સમજીતિ મર્યના સમયે વસુલાતિ પદ્ધતિ ૬૫ નાંધી જઈએ છીએ. કુંતલ જેવા પરાક્રમી
કેવી હતી તે નક્કી કરી વાળ્યું રાજવીને કેવળ આઠ વર્ષ જ રાજ્યસન ભેગવવાનું છે. તેમજ નહપાણુ અને રૂષભદત્ત નાશિક જીલ્લામાં સુભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય તે બરાબર લાગતું નથી. છતાં જે અનેક શિલાલેખે કરાવેલ છે તે પ્રાદેશિકછતને અશકયતો નથી જ કેમકે કોઈને પણ પિતાની શુર- રાજકીય સ્વરૂપ આપી, શાતવહનવંશીને ગાદી સ્થાન વીરતા બતાવવાને કાંઈ લાંબોજ કાળ વ્યતીત કર કેરવવા પડયાનું તથા તેને અનુરૂપ સંયોગ ઉભા કરવા પડે એવું નિર્માણ નથી. એમ તો લાંબા કાળવાળા માટે. નવનરસ્વામી શબ્દને નવનગર કે તેને જ મળતા ઉત્તરહિંદના ઇન્ડોપાર્થિઅન શહેનશાહ અઝીઝ જેવા શબ્દ માની લઈ, મૂળના રાજનગરની મરામત કરીને ફરી નિષ્ક્રીય જીવન ગુજારનારા પણ માલુમ પડયા છે. તેમજ તેજ નગરે રાજગાદી લાવવાનું ઠરાવવું પડયું છે. આ સર્વ પરાક્રમી અને શુરવીર હોવા છતાં અકસ્માતનો ભોગ થઈ હકીકત, આગળ પાછળના ઈતિહાસની અજ્ઞાનતાને શિશુનાગવંશી અનુરૂદ્ધ જેવો માત્ર બે ત્રણ વર્ષના લીધે બનવા પામી છે. આપણે કબૂલ કરીએ છીએ જીદગી માણીને અદૃષ્ય થઈ જતા પણ ઈતિહાસમાં તે માટે આપણે કેઈન દેષ કાઢતા પણ નથી. નોંધાયાં છે. એટલે વર્ષની દીર્ધતા સાથે શરવીરતાને પરંતુ એટલું તે જરૂર જણાવવાનું કે સંશોધનને સંબંધ કહી ન શકાય. છતાં પુરાણોમાં જેમ રાજકાળની વિષય જ એવો છે કે પ્રથમમાં અનેક અનુમાને કરાય ગણુનામાં અનેક ઠેકાણે-લાંબે દૂર ન જતાં આ અને પછીથી વિશેષ સામગ્રી ઉપલબ્ધ થતાં, તે શાતવહન વંશની વંશાવલી જ જાઓને ! તેમાં પણ અનુમાન મજબૂત પણ બને અથવા તે ખેટાં માલૂમ આખો દશકનો આંકડે ઉડાડી નાંખી ૨૨ ને બદલે પડી ઉડી પણ જાય. આવી સ્થિતિમાં પ્રયત્ન કરનાર ૨ અને ૫ ને બદલે નાંધી અનેક ઠેકાણે-ભલે સંશોધકસામે જેવી તેવી ભાષા વાપર્યા કરવી તેમાં કરી છે તેમ કા રાજા કુંતલના કિસ્સામાં પણ ૮ ને બદલે તે, ઉલટું એવા સબ્દ વાપરનાર પોતેજ ઉઘાડે પડી ૫૮,૬૮ ન હોય અને કુંતલના પિતા સ્વાતિકર્ણના જાય છે. શિલાલેખની વિગત કદાપી ખેટી ન જ કરાવાય કાળાના ૮ જ ખરી રીતે હોય; પછી ખલના તરીકે માત્ર તેના લિપિ ઉકેલમાં અથવા વિગતની સમજૂતિમાં ૫૮માંનો ૮ તલને નામે ચડાવી, બાકીનો પાંચડો ફેરફાર થઈને, અર્થનો અનર્થ નીપજી જાય છે એટલે જ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034581 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Bhag 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Jain Shwetambar Conference |
| Publication Year | 1941 |
| Total Pages | 436 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |