________________
----
-
-
---
it
is
ક ક -
- -
-
-
ધર્મનું મહત્વ અને ગ્રંથાલેખન
[ એકાદશમ ખંડ પર્યુષણ નામે જૈનોનું મહાપર્વ આવ્યું ત્યારે રાજાએ કેટલાય ભાગને જૈનધર્મમાં સ્થિર કર્યો હતો. આ તેમના પૂછયું કે “હે સ્વામી, પર્યુષણ પર્વ કયે દિવસ કરશું! પ્રયાસને, નં. ૭ શાતકરણિ અને પછીના સમયે થયેલ ગુરૂએ કહ્યું, ભાદરવા સુદિ પંચમીને દિવસે. ભૂપતિએ ધર્મક્રાંતિના પ્રત્યાઘાત તરીકે-action અને re પૂછયું. પંચમીને દિવસે તે અહિ ઈંદ્રમહત્સવ થાય -લેખ હોય તે પણ લેખી શકાશે. રાજા મેયસ્વાતિના છે માટે જે તેની (પંચમી) પહેલાં કે પછી, પર્યુષણ મરણ બાદ તેનો પુત્ર સૌદાસ ઉકે સંધસ્વાતિ ગાદીએ મહોત્સવ થાય તે હું પણ તે દિવસે તપ-નિયમ– આવ્યું છે.. જિનાલયમાં છવ પ્રમુખ કરાવું. ગુરૂએ કહ્યું. આપણું આ ગ્રંથમાં ઈ. સ. પૂ. ૯૦૦ થી ઈ. ભાદરવા શદિ પાંચમ પછી એક પહોરે પણ એ સ. ૧૦૦ સુધીના લગભગ એક હજારથી અગિયારસે પષણ ઉત્સવ ન થવો જોઈએ, પણ તે પહેલાં
વર્ષનો ઇતિહાસ આળેખ્યો છે કર હોય તે થાય. આષાઢ ચોમાસાના (આષાઢ ધર્મનું મહત્વ અને તે વખતની આર્યસંસ્કૃતિ અને શુદ પૂનમથી) એક માસ ને વીસ દિવસ (પચાસ ગ્રંથાલેખન અત્યારની આર્યસંસ્કૃતિમાં મહાન દિવસ) વીતે છત, પર્યુષણ કરવાનું ભગવાને ફરમાવ્યું
પરિવર્તન થઈ ગયું છે એમ છે. રાજાએ આચાર્યને વચન માન્ય કર્યું. ત્યારે સૌએ સર્વ કેાઈ સ્વીકારે છે. જેનો અર્થ એમ કરી શકાય ઉત્તરવારણ કર્યું. સર્વ શ્રાવકેએ પણ આચાર્યને કે, તે વખતની પ્રજાનાં માનસ, રહેણીકરણી, રોજના સંમત એવું સંવત્સરી પર્વ કાલિકાચાર્યની સાથે ચોથને આચારવિચાર તથા સાંસારિક વ્યવસ્થા અને જીવન ત્રિસે કહ્યું ” કહેવાની મતલબ એ છે કે કાલિક વગેરે સર્વની પરિસ્થિતિમાં અતિ વિપુલપણે કેકાર સરિના ઉપર પ્રમાણેના ઉપદેશથી, રાજા શતવહન થઈ ગયા છે. પછી તે પરિણામ-પરિવર્તન, સુધારામાં જનધર્મમાં દઢ થયો તથા પર્યુષણ પર્વની આરાધના, કે કુધારામાં, સુખમાં કે દુઃખમાં, અથવા સારામાં તે સમય સુધી જે ભાદ્રપદ શુદિ પાંચમના દિવસે કે નઠારામાં, કે સર્વ મિશ્રિતપણે થવા પામ્યું છે, તે. પતી હતી તે ફેરવીને ભાદ્રપદ શદિ ૪ના દિવસે તે પ્રશ્ન ભિન્ન છે; પરંતુ થયું છે એટલે તે નિશ્ચિત છે જ, નગરના શ્રાવકો સાથે તેણે કરી અને તે બાદ તે આમ છતાં ગ્રંથ આલેખનમાં અમે જે કાંઈ ધારણ પ્રમાણે કરવાનો રિવાજ પ્રચલિત થયો. આ કાલિક- કે પદ્ધતિ ગ્રહણ કરી છે તેને કયાસ, માપ, મુલ્યાંકન, સરિ એવા જબરદસ્ત ગીતાર્થ અને શાસ્ત્ર નિપુણ વાચકવર્ગને કેટલાક ભાગ, વર્તમાન કાળના ધોરણે કરી હતા કે તેમના જ્ઞાનની ચિકિત્સા ઇદ્રદેવે કરી હતી નાંખે છે તેથી અમને અપાશે દુઃખ તે થાય છે જ. અને સંતુષ્ટ પણ થયા હતા. આ કાલિકરિએ પવન્ના પરંતુ તેથી નિરાશા સેવી અમારે અમારા કાર્યમાં નામના આગમસૂત્રની રચના કરેલ હોવાથી જૈન પાછી પાની ભરવી તે યોગ્ય નથી લાગતું. એક ઈતિસંપ્રદાયમાં “પયવજ્ઞાકાર” તરીકે ઓળખાયા છે. વળી હાસકાર તરીકે અમારે તો પુ રના મુખપૃષ્ઠ ઉ૫ર જે સમજાય છે કે અત્યારસુધી પુનમિયા મહિનાની શ્લેક ટાંકી બતાવ્યો છે, તેવી નિષ્પક્ષપાત વૃત્તિથી જ ગણત્રી થતી હતી જે આગળ જતાં, શકારિ વિક્રમા કામ લેવું ઘટે છે અને તે જ પ્રમાણે લીધે ગયા છીએ દિત્યના નામનો વિક્રમ સંવત્સર સ્થાપિત થતાં તેની ખાત્રી આપીએ છીએ. આ બાબતનું સૂચન અમાસાંત મહિનામાં ફેરવાઈ ગયેલી છે.
અમે લગભગ દરેક પુસ્તકની પ્રસ્તાવનામાં કર્યું તે છે ઉપર નિર્દિષ્ટ કરાયેલ ઈસારાથી ફલિત થાય છે જ, છતાં અવારનવાર જે ટીકાઓ અને અવલોકનઠારા, કે ઈ. સ. પુ. ૧૫૦ સુધી શતવહન વંશીઓ વૈદિક. જનતાના વિચાર જાણવાની અમને તક મળી છે તેમજ ધમાં રહ્યા હશે. ત્યાર બાદ કે તે અરસામાં જૈના. કેટલાક વિદ્વાનોના રૂબરૂ પરિચયમાં આવતા તેમના ચાર્યના ઉપદેશથી પાછા તેઓ જૈનધર્માસકત બનવા તરફના ઉદગારો શ્રવણ થવા પામ્યા છે, તે ઉપરથી પામ્યા હતા. તેમજ આ આચાર્ય દક્ષિણની પ્રજાના સમજાય છે કે, હજુ તે ગેરસમજાતિ દૂર કરાવવાની
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com