Prachin Bharat Varsh Bhag 05

SR No.: 034581
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1941
Total Pages: 436
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 25 MB

Page 188

+
+
પ
= * *
૧૬૪ ]
માહરીપત્ર વિશે એક અન્ય ખુલાસે [ એકાદશમ ખંડ અન્ય કોઈ પુરાવા નથી મળી આવતા, ત્યાં સુધી કે ૧૮ વાળા કોઈ રાજા સાથે નિસબત્ત ગણાય કાંઈ ખોટું પણ નથી થતું. વળી તેણે ૧૮ વર્ષ રાજ્ય પણ કઇક અન્ય જ તે વ્યકિત હોવાનું માનવું રહે. ભગવ્યું છે તથા તેના રાજ્ય જે સામ્રાજ્યવર્ધક આ માન્યતાથી જ છઠ્ઠા પરિચ્છેદે અમે શેર કરેલ બનાવ બનવા પામ્યા છે તે જોતાં પણ, ગાદીએ છે. પરતું વિચારતાં એમ લાગે છે કે, જયારે આ આવ્યા ત્યારે તેની ઉંમર ૫૦ ની આસપાસ અટ- અમરાવતી અને જગ્યા પેટવાળા પ્રદેશ ઉપર નં. ૫, કળવાનું સંભવિત મનાય છે. આ હિસાબે તેનું આયુષ્ય ૬ અને ૭વાળા રાજાઓની સત્તા પણ જામવા પામી પણ લગભગ તેના પિતાની પેઠે ૬ થી ૭૦ વર્ષની હતી, તો નં. ૫ ને રાજા જેનું નામ માહરીપુત્ર ઉંમરની હદે પહોંચતું દેખાય છે. આટલી સામગ્રી પુરાણમાં સેંધાયું છે અને સિક્કામાં જેને મોઢરીપુત્ર તૈયાર થઈ છે તે તે ઉપરથી તેનો રાજ્યકાળ ઈ. સ. શિવલકુરસ લેખાયો છે, તેજ વ્યકિત આ જગયાપૂ. ૩૧૭ થી ૨૯૯=૧૮ વર્ષ સુધી ચાલ્યું હોવાનું પેટવાળી માહરીપુત્ર ઇયાકુ નામ શ્રી વીરપુરૂષદત કાં અને તેનો જન્મ આશરે ઇ. સ. પૂ. ૦૬૪ થી ન હોય ? કારણ કે તેને સત્તા પ્રદેશ મળી રહે છે, ૩૬૯ માં થયાનું લેખવું પડશે.
માહરીપુત્ર નામ મળી રહે છે. શ્રી વીરપુરૂષદત્ત અને પુરાણ ગ્રંથ શોધીને મિ. પાછટરે જે વંશાવળી વિલકુરસ ઉપનામ પણું વીરવલયધારક અને ગુણબનાવી છે તે આધારે આપણે અત્યારસુધી આ રાજા વિશેષ વિશેષણ મળી રહે છે. જે કાંઈ વિચારણું માગી
માઢરીપુત્રના હિસ્સે ૧૮ વર્ષ જે તે શબ્દ છે તે 'ઈવાનામવાળા શબ્દ જ છે. માહરીપુત્ર વિશે રાજ્ય ભોગવ્યાનું ખેંચ્યું છે. આ નામ દેખીતી રીતે ભલે ક્ષત્રિય જાતિસૂચક હશે, એક અન્ય ખુલાસે પરંતુ એક વિશેષ હકીક્ત જે પરંતુ અનુભવે કહે છે કે, તે નામ તે બ્રાહ્મણોમાં
માલુમ પડી છે તે ઉપર વાચક પણ (પૃ. ૫૭, તથા તેની ટી. નં. ૩૫) મળી આવે વર્ગનું ધ્યાન ખેંચવા વિના રહી શકાતું નથી. છે. વળી આ શતવહનવંશીની ઉત્પત્તિ ભલે ક્ષુદ્રજાતિની
ઉપરમાં છઠ્ઠા પરિચ્છેદે જગયાપેટ સુપ (કૃષ્ણ રાણુથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્રથી બનવા પામી છે, છતાં છલ્લે)ને નં. ૩૦ ને લેખ છે. તેમાં મારી પુત્ર ઇવાકુ પિતા શુદ્ધ ક્ષત્રિય છે તેમજ તેઓનાં લગ્ન ગૌતમનામ શ્રી વીરપુરૂષત્તિ પિતાના રાજ્યકાળે ૨૦ માં ગૌત્રી, અને વસિષ્ઠાત્રી કન્યાઓ સાથે થયેલ જણાયાં વર્ષે તે કોતરાવ્યાનું લખેલ છે. તે લેખના વર્ણનમાં છે. એટલે સહજ અનુમાન કરી શકાય છે કે, ઈત્તાક આપણે એ શેર માર્યો છે કે, તેને સમય આપણી નામ પણ આ રાજાઓ સાથે જોડવામાં કાંઇ બાધ આવે મર્યાદા બહારને હાવાથી પડતે મકીએ છીએ. તેવું ગણાય તેમ નથી. આ સર્વ મુદ્દાની ગણત્રીએ જ્યારે તેજ લેખનું મૂળ વર્ણન આકઓલોજીકલ સર્વે આ લેખને કેતરાવનાર, તે . ૫ વાળા મારી પુત્ર એક સાઉથ ઇન્ડિયા (ઈમ્પીરીયલ સીરીઝ) . ૧. ઠરી શકે છે; અને તેમ થાય છે તેને રાજ્યકાળ જે પૃ. ૫ માં અપાયું છે, તે વાંચી જોતાં એમ સમજાય ૧૮ વર્ષને ગર્ણવ્યા છે તેની હદ વધારીને ઓછામાં છે કે, અમરાવતીના સ્તૂપમાં રાજા પુલુમાવી અને ઓછી ૨૦-૨૧ વર્ષની લેખની રહે છે. તેમ કરવાથી અને યાત્રાના કાતરાવેલ શિલાલેખો છે. એટલે એમ જે ફેરફાર સમગ્ર નામાવળીમાં કરવો પડશે તે ને. સાબિત થયું કે તે બન્ને ભૂપાળની સત્તા આ પ્રાંત ૩ થી ૭ સુધીના રાજાના સમયને અંગેજ કરો પ્રદેશ ઉપર હતી ખરી. આમાંને પ્રભુમાવી તે નં. ૫ડશે. કયાં અને કેટલે ફેર કરો, તે સંશોધકે વિચારી ૧૮ વાળા રાજા હાલ અને યજ્ઞશ્રી તે નં. ૧૭વાળ લેશે. અહીં તે આપણે એટલું જ કહી શકીશું કે, અરિષ્ટાકર્ણ ગૌતમીપુત્ર સામાન્ય રીતે સમજી શકાય જો ઉપરને નિર્ણય કાયમ કરે તે મારી પુત્રનાં તેમ છે; અને તેજ પ્રમાણે હેય તે જગ્યયાપેટના વિશેષણરૂપે બેએક ઉપનામે વધારે મળ્યાં ગણાશે. શિલાલેખમાં નિર્દિષ્ટ થયેલ માઢરીપુત્રને આ નં. ૧૭ જ્યાં સર્વ અણુશખ્યું અને અણપ્રીછયું જ પાયું
Shree Sudhammaswami Gyanbhandar-Umara Surat