Prachin Bharat Varsh Bhag 05

SR No.: 034581
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1941
Total Pages: 436
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 25 MB

Page 184

તેના રાજ્યની વિશિષ્ટતાઓ
[ એકાદશમ ખંડ
તેમની ઉમર ૪૫ની કહી શકાશે. એટલે તેને ઉપરને પુત્રજન્મવાળો પ્રસંગ બન્યો છે. બહુ ત્યારે રાજ્યકાળ ઈ. સ. ૬. ૩૮૧થી ૩૧૭ સુધી ૫૪ વર્ષને તેને સમય મ. સં. ૧૫૭ કહી શકાશે. કદાત્ર બે
વર્ષ આપાછો તેનો સમય ઠરાવાય તેપણુ અતિ તેની રાણી કે પુત્રપરિવાર વિશે કોઈ જાતને ઉપયોગી નથી જ; કેમકે તે પુત્રનું મરણ નીપજી માહિતી નથી. પરંતુ તેની ગાદીએ આવનાર જ ચૂક્યું હતું એટલે તેને ઐતિહાસિક મહત્વ આપવા પન્ન થતું હોય તે માઢરીગોત્ર સિવાયને એક બીજો જેવું રહેતું જ નથી. પરંતુ ભદ્રબાહુ અને વરાહપત્ર પણ તેને થયો હોવાનું જૈનગ્રંથ ઉપરથી જણાય મિહિર કે જેમણે વરાહસંહિતા નામે જ્યોતિષશાસ્ત્રનો છે. તેમાં આ પ્રમાણે લખાયલ છે. “પ્રતિષ્ઠાન નામના ગ્રંથ રચ્યો હતો તેમના સમયનું આ કથનનગરમાં વરાહમિહિર અને ભદ્રબાહુ નામે બે બ્રાહ્મ- માંથી સૂચન મળી રહે છે, તે એક અતિ
એ દીક્ષા લીધી. ત્યાં ભદ્રબાહુસ્વામીને આચાર્ય ઉપથગી વસ્તુ છે. આ ભદ્રબાહુસ્વામી મૌર્ય ચંદ્રગુપ્તના પદવી મળ્યાથી વરાહમિહિરને ગુસ્સો આવ્યો. તેથી ગુરૂ હતા કે જેમની પાસે તેણે પોતાને ઉજૈનીમાં લાધેલાં પિતે બ્રાહ્મણને વેશ લઈને ‘વરાહ સંહિતા” બનાવીને સોળ સ્વને કહી વર્ણવ્યાં હતાં અને જે ઉપરથી તેમણે લોનાં નિમિત્ત જેને આજીવિકા ચલાવવા ભવિષ્ય ભાંખી બતાવ્યું હતું (પુ. ૨, પૃ. ૧૯૩); લાગે,એક દહાડો રાજાને ઘેર પુત્ર આવવાથી આ ઉપરથી રાજા ચંદ્રગુપ્ત (મ. સ. ૧૬૯ ઈ. સ. ૬. વરાહમિહિરે તેનું સો વર્ષનું આયુષ્ય કહ્યું. તેથી સર્વ ૩૫૮) દીક્ષા લઈ પિતાના ગુરૂ તથા અનેક શ્રાવક અને લકે તથા યોગી વગેરે રાજા પાસે જઈને છોકરાને સાધુસમુદાય સાથે દક્ષિણમાં વિહાર કર્યો હતો. ત્યાં આશીર્વાદ આપવા લાગ્યા. પણ ભદ્રબાહુ સ્વામી નહી શ્રવણબેલગોલ તીર્થની નજીકમાં સંલેખણવૃત્તથી ગુર ગયાથી વરાહમિહિર જૈનોની નિંદા કરાવવા લાગ્યો. ભદ્રબાહસ્વામીએ મ. સ. ૧૭૦=ઈ. સ. પૂ. ૩૫૭ હું પછી ભદ્રબાહસ્વામીએ શ્રાવકને કહ્યું કે આજથી દેહત્યાગ કર્યો હતો. આ બધા બનાવે તથા તેમને wતમે દિવસે આ રાજાના કુંવરનું બીલાડીથી મૃત્યુ થશે. સમય અરસપરસ મળી રહે છે જેથી તેને ખરી પછી રાજાએ સર્વે બીલાડીઓને ગામમાંથી કાઢી અતિહાસિક ઘટનાઓ તરીકે જ લેખવી રહે છે. મૂકાવી. તે પણ સાતમે દહાડે તે ધાવતો હતો તે વખતે આખા શતવહનવંશમાં ત્રીસ ઉપરની સંખ્યામાં બીલાડીના આકારવાળે કમાડને આગળીઓ તેના રાજાઓ થયા છે તેમાં ૫૦ વર્ષ ઉપરાંતનું રાજ્ય પર અકસ્માત પડવાથી તે મૃત્યુ પામ્યો. તેથી
જેઓએ ગળ્યું છે તેવા ત્રણ ભદ્રબાહસ્વામીની પ્રશંસા તથા વરાહમિહિરની તેના રાજયની ચાર રાજાઓ થયા છે. તેમને નિંદા સર્વ જગાએ થવા લાગી.” આ ઉપરથી વિશિષ્ટતાએ એક આ વાસતશ્રીને ગણુ રહે સમજાય છે કે, ભદ્રબાહુવામીને આચાર્યપદ (મ.
છે. આ એક વિશિષ્ટતા છે. બીજી સ. ૧૫૬ ઈ. સ. પૂ. ૩૭૧) મળ્યા પછી તરતમાં વિશિષ્ટતા એ છે કે, સર્વ રાજાએ એકએક વખત જ
(૩) સૂ, સુ, પૃ. ૧૨૫-૬.
શિલાલેખો તથા પ્રચંડકાય જે મૂર્તિઓ, ત્યાં તેમજ અન્ય (૪) બીજો પ્રસંગ પણ ભદ્રબાહુસ્વામી અને વરાહ સ્થળે ઉભી કરાવી છે તે ઉભી કરાવવામાં કયાં કારણો મિહિરની બ્રાનપરીક્ષા બની ગયા હતા. પરંતુ તેને અત્રે નિમિત્તભૂત છે, તેને ઈતિહાસ આપણે પુ. ૨ માં, તે ' સંબંધ નહિ હોવાથી તેને સ્પર્શ કરવા જરૂર રહેતી નથી. મતિઓનું વર્ણન કરતાં આપે છે. એટલે ખાત્રી થાય
(૫) આ બધા બનાવો એટલે ચંદ્રગુપ્ત દીક્ષા લેવી છે કે તે બનાવો બન્યાનું સત્ય કરે છે. વળી એટલું તે યા ભદ્રબાહુસ્વામીશ્રીનું દક્ષિણમાં જવું; ઈ. 8. નો બૂલ કરવું જ પડશે કે, પુસ્તકીય આધાર હોય કે ન હોય, વેતાંબરીય જૈનગ્રંથોમાં ઉલ્લેખ થયેલ ન હોવાથી, કેટલાક પરંતુ શિલાલેખ અને મૂર્તિઓ જ્યાં મેજીદ સાક્ષી પવી દલિપત માને છે. પરંતુ સમ્રાટ પ્રિયદર્શિને તે પ્રદેશમાં રહી હોય, ત્યાં શંકાનું સ્થાન શી રીતે મળી શકે ! .
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat