________________
-
શિલાલેખે
૧૨૪ ]
[ એકાદશમ ખંડ એક ગામડું છે (જુઓ ૫.૨,. ૧૮૫ “શાસ્વતું છતાં મઠવાસીઓ સાધુની દવાદારૂની જોગવાઈ કરવા માટે કાળના ઝપાટામાં” વાળે પારિગ્રાફ) આ પ્રદેશ ઉપર ઈ. દ્રવ્યની બે રકમે છૂટી પાડવાની તેમાં નોંધ છે. સ. ૯મી સદીમાં (જ્યારે મળરાજ સોલંકીએ આ પ્રદેશ ધાર્મિક કાર્ય નિમિત્તે દ્રવ્ય કાયાને ઉલેખ છે. ઉપર ચઢાઈ કરી હતી ત્યારે) વઢવાણની–વમાન- ત્રિરશ્મી પર્વતનું સ્થાન કેવું પવિત્ર અને તીર્થધામ છે પુરીના રાજા પ્રસેનની–હકુમત ચાલતી હતી તેથી તે ઉપરમાં જણાવી ગયા છીએ. તેને વદ્ધમાનપુર–આણંદપુરના નામથી ઓળખતા પોતાના રાજ્ય વર્ષ શું છે. તે સૈફૂટક સંવત્સરનું હતા. આ આણંદપુર ગામે, જે શત્રુંજય પર્વત જેન છે (પુ. ૩, પૃ. ૩૮૪) જેને વિદ્વાનોએ કલચૂરિ અથવા ધમીઓનું અત્યારે મહાતીર્થ મનાય છે તેની તળેટીદ દિસંવત તરીકે ઓળખાવ્યો છે. તેની આદિ તે તેના હતી. આ બધું વર્ણન હડાળાના શિલાલેખ આધારે પિતાના રાજ્યારંભથી-ઈ. સ. ૨૪૯થી થઈ છે (ઈ. એ. ૫. ૧૨. પુ. ૧૯) લેખ લખીને૨૭ સાબિત જ્યારે આ લેખને સમય પિતાના રાજ્ય માં કરી આપ્યું છે. મતલબ કે આ જસદણના પ્રદેશમાં વર્ષને હાઈને તેને સમય ઈ. સ. ૨૬૧+ ૯ઈ. સ. સિદ્ધાચળ પર્વતની તળેટી હતી અને ત્યાં જૈન ૨૭૦ કરે છે. યાત્રાળુઓ દર્શને આવતા હતા. તે પ્રમાણે ચ9ણુવંશી રાજાઓ ૫ણુ દર્શને આવ્યા હોય અને યાત્રિકોને
નં. ૪૪– પારડી પાણી માટે પડતી હાડમારી દૂર કરવા, રાજધર્મ તરીકે
ધનસેન રાજા, કૂટક સંવત ૨૦૭ને, વૈશાખ એક વિશાળ તળાવ ખેદાવ્યું હોય એમ માનવું રહે છે.
શુકલ ત્રયોદશીને. - ન. ૪૩--નાસિકને
તેમાં રાજા ધરસેને જીત મેળવીને અશ્વમેધ યજ્ઞ ઈશ્વરસેન વર્ષ ૯ મું, ઉનાળાનું ચોથું પખવાડિયું ક્યને તથા કનીયડાકાસારિકા ગામ બ્રાહ્મણોને દાન તેર દિવસ.
દીધાને ઉલ્લેખ છે. મતલબ કે રાજા બ્રાહ્મણધર્મો It records the investment of two છે. ૯ અને વૈકુટક સં. ૨૦૭=૨૦+૧૯ ઈ. સ. sums of money...for the purpose of ૫૨૬ના સમયને છે. જો કે શિલાલેખ ન. ૪૩ providing medicines for the sick among માં જણાવ્યા પ્રમાણે આ ત્રૈકૂટક સંવત વાપરનારા the monks, dwelling in the monastery રાજાએ પ્રથમ જૈનધર્મો હતા તથા કલચૂરિ સંવત જ on Mount Trirasmi=ત્રિરશ્મિ પર્વત ઉપરના વાપરતા હતા પરંતુ આમાંના ધરસેને વૈદિક ધર્મ
(૨૫) જુઓ પુ. ૨, ૫૧૫ “દિશાસ્વત છતાં કાળના જનજાતિ પુ. ૧ (સં. ૧૯૮૮), પૌષ અંક ૩, ૫. ઝપાટામાં "વાળ પારિગ્રાફ.
૮૩ થી ૮૮: જૈનધર્મપ્રકાશ પુ. ૪૫ (સં. ૧૮૮૫, વૈશાખ (૨૯) રગંજય પર્વતનું નામ સિદ્ધાચળ છે, તેના ૧૦૮ અંક ૨, ૫. ૫૮ થી ૧૭ ઈ. લેખે. શિખરે હેવાનું ગણાય છે. રેવતગિરિ (ગિરનાર), કદંબગિરિ, (૨૮) સૈફૂટકવંશની બે શાખા-પ્રથમ શાખા ચ9ણ હસ્તગિરિ, વિમલગિરિ ઈ. નામે આ શિખરનાં જાણવા. વંશના સરદાર તરીકે ઉપરના લેખ નં. ૪૩ ની અને આ
ગિરિ (કાઠિયાવાડના હાલાર પ્રાંતમાં છે) કે ત્યાંથી પણ બીજી શાખા નં. ૪૪ લેખની. પ્રથમ વાળા જેનધમાં હતા. પ્રાચીન અવશેષો અને મૂર્તિઓ મળી આવે છે તે પણ ૧૦૮ તેમના સિક્કા ચિત્રો જુઓ. તેમણે સમય દર્શનની જે પદ્ધતિ માંનું એક ગિરિશંગ જ છે. તેવી જ રીતે આણંદગિરિ પણ અખત્યાર કરી છે તે . ૪૪થી જુદી જ પડે છે. તેમણે એક શિખર છે; અને તેજ આ આણંદપુરનું સ્થાન સમજવું. ઈ. સ. ૨૪૯માં શરૂ થયેલ કલચૂરિ સંવત ગ્રહણ કર્યા છે, (૨૭) જુએ ગુજરાત વર્નાક્યુલર સોસાઇટીના “બુદ્ધિ- જ્યારે આ બીણ શાખા ગુપ્તવંરામાંથી જુદી પડી છે એટલે
સને ૧૯૩૪માં આનર્તપુરને લેખ (પૃ. ૪૪ થી ૫૩). તેમણે તેમને જ ધર્મ અને તેમને જ સંવત અંગીકાર છે,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com