Prachin Bharat Varsh Bhag 05

SR No.: 034581
Original Sutra Author: N/A
Author: Tribhuvandas Laherchand Shah
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Publication Year: 1941
Total Pages: 436
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 25 MB

Page 119

પંચમ યુòિદ્ર ]
[· ૯૫
વિજેતા લેખીને, તેના જ નામધારી ગૈતમીપુત્ર વિલિવાયકુની ઓળખ આપતાં જણાવ્યું છે કે, “which cannot be absolutely proved of the great Gautamiputra Śātakarni, the conqueror of Nahapana with the Gautamiputra; Vilivāyakura of the coins found at Kolhapur...The evi dence of re-struck coins shows that this king was preceded in this district by (1) Vasisthiputra; Vilivāyakura, and (2) Mathariputra; Sivalakura= ફૅાલ્હાપુરમાંથી મળી આવતા સિક્કાવાળા ગીતમીપુત્ર વિક્ષિવાયકુર, તે જ પેલા નહપાણુ ઉપર જીત મેળવનાર
અને તેમ હાય તો તે બે ભિન્ન ભિન્ન વ્યક્તિ ગણાય. જ્યારે વાસિન્નિપુત્ર વિળિવાયપુર અને મારીપુત્ર સિવલર નામની એ વ્યક્તિએ થઈ છે. તે ઉપરના બન્ને ગૈાતમીપુત્રાની પૂર્વે થઈ છે એમ માનવું રહે છે. આટલું લખાણ પારા ૩૪ માં છે. પછી પારા ૩૫માં વાસિન્નિપુત્ર વિળિવાયપુર વિશે જણાવે છે કે, “his position as predecessor of Mathariputra and Gautamiputra=મારિપુત્ર અને ગૈતમીપુત્રની પૂર્વે' તેનું (વાસિન્નિપુત્ર વિળિવાયકુરનું) સ્થાન ગવું રહે છે. એટલે કે, પ્રથમ વાસિપુિત્ર, પછી માહરીપુત્ર અને છેલ્લે ગામિપુત્ર. આટલું લખ્યા પછી પારા ૩૬ માંના મારીપુત્ર શકસેન (કન્હેરીના શિલાલેખવાળા) તે જ ‘Māthariputra Sival
If the identification of the Gautami
મહાન ગૈાતમીપુત્ર જ્ઞાતકરણ હશે કે કેમ તે સંપૂર્ણkura of the Kolhapur coins=ăldાપુર રીતે પૂરવાર થઈ શકતું નથી......(પરંતુ નહુપાહુના પ્રદેશમાંથી મળી આવતા સિક્કાવાળા માર્દરિપુત્ર મહેારા ઉપર) કરીને છાપ પાડેલ સિક્કા ઉપરથી સિવલકુર છે, એમ જણાવી પારા ૩૭માં લખે છે કે, સાખીત થાય છે કે, આ પ્રદેશ ઉપર (ક્રીને છાપ પાડેલ) શૈાતમીપુત્ર શાતકરણ રાજાની પૂર્વે (૧) વાસિષ્ઠીપુત્ર વિળિવાયપુર અને (ર) માઢરીપુત્ર સિવલકુરની સત્તા થઈ ગઈ હાવી જોઈએ. ” મતલબ કે નહુપાહુના સિષ્ઠાચિત્ર સાથે સંબંધ ધરાવનાર ગૌતમીપુત્ર પણ જુદા અને ગૈાતમીપુત્ર વિળિવાયકુર તે પણ જુદા; આ પ્રમાણે ધ્વનિ નીકળતા દેખાય છે ખરા
putra Vilivāyakura with the great Gautamiputra Śātakarani may
be assumed, the re-struck coins would prove that he was the successor of Mathariputra=ગૈાતમીપુત્ર વિળિવાયકુરને જો મહાન ગૈામિપુત્ર શાતકરણ તરીકે ઠરાવીએ તેા,૧૦ ઉપરા
શિલાલેખા
(૯) ખરી રીતે તેને નહપાણના પેાતાના વિજેતા લેખવાને નથી. પરંતુ નહપણ જે ક્ષહરાટ જાતિનેા હતેા,
નહપાણના મહેરા ઉપર ગૌતમીપુત્રે પાતાનું મહેારૂં કાતરાવ્યું છે: over-struck કહેવાય. જ્યારે આ ત્રણે અર્ધઅને જેના રાજ્યે તેના જામાતૃ, શરૂષભદત્તે ગૌતમીપુત્રપતિએ એક ખીજાને મળતા આવે એવા જ (જીએ કે, માં, ૨. શાંતરણિના પૂર્વજોને હાર ખવરાવી હતી; તે પ્રસંગનું પૃ. ૮૭, પારા, ૭૦) સિક્કા પડાવ્યા છે જેને resembling વૈર વાળવા, તે ક્ષહરાઢ અને શ જાતિનું નિક ંદન ગૌતમીપુત્રે કહી શકાય, નહીં કે re-struck; એક રીતે re-struck કાઢી નાખ્યું હતું. તેનું માહાત્મ્ય સૂચવવા જ, નહપાણના કહેવાય, કેમકે એકે જે પડાવ્યા, તેનું અનુકરણ ખીજાએ સિક્કાને આચ્છાદિત કરતું પેાતાનું મહેરૂં બતાવ્યું છે. આનું કરીને તે સિક્કા ફરીને પાડવા, આવા અર્થાંમાં લઇએ તે, એટલે વન આપણે, રાણીથ્રી મળશ્રીના શિલાલેખનું વિવરણ કરતી કે overstruck અને re-struck coinsની સરખામણી વખતે જણાવીશું. જીએ આગળ ઉપર ન, ૧૭મા આંધ્ર- કરવી તે બરાબર નથી. છતાં ખૂખી એ થઇ છે કે, તે પતિનું વૃત્તાંત, અનુમાન સાચું પડયું છે અને તેથી જ આ વાકય અત્રે ઉતારવું પડયું છે.
(૯) Re-struck=ફીને છાપ પાડેલ એવા અથ થાય ખરા, પણ તેમણે સરખામણી જે re-struck coinsની કરી છે તે જ ખાટી છે,
(૧૦) અહીં જે અને તેા, એટલા માટે લખ્યા છે કે ઉપરમાં ૭૪ પારા પ્રમાણે તેમણે ખન્ને ગૌતમીપુત્રને ભિન્ન