________________
to
સંવત્સરીની
[ અઠ્ઠમ ખંડ
એટલે સર્વે સંવત્સરાને લગતી માહિતી એક઼ીજ સાથે જોઈ શકાય તે કાજે તેમને કાઠાના રૂપમાં રજી કરી દઈ એ.
નામ
૧/ મહાવીર સંવત
બૌદ્ધ સંવત
૩ સહરાટ
૪ કુયાન
૫ ઋણુ
$| ઈસવી વિક્રમ
ટા માલવ
"2
"
""
"
"
"
સ્થાપક
સંવત્સરોની ઉત્તમતા
પ્રજા
પ્રજા
સ્થાપનાના સમય ઇ. સ. પૂ. ની ગણત્રીમાં
પરવ
પર૦
ભૂમક
૧૫૯
મહાક્ષત્રપ બન્યા ત્યારથી
કનિષ્ક પહેલા ઇ. સ. ૧૦૩૧૬ ગાદીએ આવ્યા ત્યારથી
ઋણુ
"
પ્રજા
ઇ. સ. ૧
પ્રજા
ઇ. સ. પૂ. ૫૭ રાજપૂત ઈ. સ. ૫૩ ૧-૩૩
લી શક
પ્રજા–રાન ઇ. સ. ૧૮
અત્યાર સુધી આપણે પ્રત્યેક સંવત્સર સંબંધી પૃષકપણે વિચાર કરવાના મુદ્દા વિશેજ વિવેચન કર્યું ગયા છીએ. ઉપરાંત કેટલાક મુદ્દા એવા પણુ છે કે જેમા વિચાર સમસ્ત સંત્રસરાને સ્પર્શીને પણ કરી શકાય તેમ છે. તેમાં તેની ઉપયાગીતા સંબંધીને એક ગણાય તેવા છે. અત્યાર સુધી જે શકસંવતા વિશે આપણે વિચારણા કરી ગયા છીએ તેમનાં નામ આ પ્રમાણે લેવાયાં છે.
(૧) મહાવીર (૨) ક્ષહરાટ (૩) વિક્રમ (૪) માલવ (૫) કનિષ્ક (૬) ચણુ અને (૭) શક શાલિવાહન; આ પ્રમાણે સાત છે. એક આઠમા સંવત્સર પણ આપણે નિર્ધારીત કરેલ સમયની મર્યાદામાં આવી
અન્ય હકીકત તથા સ્થાપનાના પ્રસંગ.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
તેમના નિર્વાણુ બાદ
સદર
ચઢશે તે શક ચાલુ કર્યો છે, પરંતુ તેની આદિ પેાતાના પિતાં માતિકના રાજ્યનક્ષત્રપ તરીકેને-આરંભ થયે। ત્યારથી ગણી છે, જેમ ત્રૈકૂટક વંશની બાબતમાં બન્યું છે તેમ (જીઆ પુ. ૩ પૃ. ૩૮૪) ઈસુ ક્રાઈસ્ટના જન્મ પછી ઢા વર્ષે શકારિ વિક્રમાદિત્યના રાજ્યારે ગુના દિવસથી દૂષ્ણુ પ્રજાનેા તેમણે સંહાર કરી રાજસત્તા હાથમાં લીધી ત્યારથી
અર્ધું ધાર્મિક કારણપ
જાય છે. પરંતુ તેના ઉલ્લેખ કાઈ શિલાલેખ કે સિક્કા ઉપર થયેલ દેવામાં આવ્યે નથી તેથી અતિષ્ઠાસિક બનાવ તરીકેના તેના નિર્દેશ આપણે કર્યાં નથી. અલબત્ત તે સવતના ઉપયાગ રાજકીય દૃષ્ટિએ થયે નથી, કેમકે તે સંવતને કાઇ રાજ તરફથી વધાવી લેવામાં આવ્યેા નથી. તથાપિ એમ સમજવાનું નથી કે તેની મહત્ત્વતા કાઈ દરજ્જે એછી હતી, કે છે. તે આ!માનું નામ ‘બૌદ્ધસંવત’ છે. આ સંવતને ઉલ્લેખ ને કાઈ પણ સમયે ઈતિહાસના પાને નાંધાયાની અપેક્ષા આપણે રાખી શકીએ, તે। તે ધર્મનાનુગામિક મૌર્યસમ્રાટ રીકવર્ધનના કેવળ એક રાજ્યે જ બની શકે તેમ છે. પરંતુ તેને કાઈ સિક્કો કે શિલાલેખ હજી સુધી આપણી જાણમાં આવ્યેા નથી. એટલે જ આ સંવતની હકીકત આપણી
ΟΥ
(૫૬) તેમના વૃત્તાંતે આને લગતી હકીકત જણાવવામાં આવશે.
www.umaragyanbhandar.com