________________
શકારિ વિક્રમાદિત્ય
[ અષ્ટમ ખંડ
ઉચ્ચારાયો નથી; જેથી આપણે તે પ્રશ્નના ઉકેલ માટે finally crushed the Salka power of ઊંડાણમાં ઉતરવા પૂર્વે, ભિન્ન ભિન્ન વિદ્વાનનાં મંતવ્ય Ujjain-India tradition does not make રજુ કરીશું અને તે ઉપરથી ચર્ચાને ઉહાપોહ કરી any distinction between the first Vikકઈ પણ તારતમ્ય શોધી કઢાતું હોય તે તેમ કરવા ramaditya and the second. It regards પ્રયત્ન કરીશું. અને તેમ કર્યા પછી, જે જુદીજુદી the supposed founder of the era, વ્યક્તિઓ વિક્રમાદિત્ય નામની થઈ ગઈ છે, તેની which began in B. C. 57, and the સમાલોચના કરીશું. તે બાદ છેવટે સંવતની સ્થાપના royal patron of Kalidas, who lived માટે મહત્ત્વપૂર્ણ બનાવ કો હેઈ શકે તથા તે more than four hundred years later સંવત હિંદના કયા ભાગમાં વિશેષ પ્રચલિત છે તેની as one and the same person=ચંદ્રગુપ્ત બીજાસામાન્ય ચર્ચા કરીશું.
વિક્રમાદિત્યર (ઇ. સ. ૩૮૦-૪૧૪) ઉજૈન મુકામે શકારિ સિવાય તેના બીજા પણ બે ત્રણ નામે શક સત્તાને હમેશ માટે કચરી નાંખી–પ્રથમ અને જણાયાં છે. એક વિક્રમસેન છે. બીજું વિક્રમસિંહ૧૮ દ્વિતીય વિક્રમાદિત્ય વચ્ચેના તફાવતની કાંઈજ ઓળખ પણ છે. જ્યારે અમરકોષમાં તેનું નામ શકકર૦ હિંદી દંતકથામાં દર્શાવાઈ નથી-તેના નામને જે સંવત જણાવાયું છે. આટલું કહીને આપણે હવે અનેક વિદ્વાનોના ઈ. સ. પૂ. ૫૭માં આરંભાય છે તેના સંભવિત સ્થાપક, અભિપ્રાયની સમાચના કરીશું.
તથા જે કાલીદાસ તેની પાછળ ચારસે વરસે થયા (૧) એક લેખક જણાવે છે કે ૨૧-Chandra- છે તેના આશ્રયદાતા, એમ બન્ને વ્યક્તિ એકજ gupta II Vikramaditya A. D. 389-414 દેખાય છે.” એટલે આ કથનના લેખકની માન્યતા
(૧૯) એશિઆટિક રીસચીઝ પુ. ૯, પૃ. ૧૨૨.
(૨૨) વિક્રમાદિત્ય શબ્દનો અર્થ કરતાં કે. હિ. છે. ના (૨૦) જ. આ. હિ. રી. સે. પુ. ૨ આઠ ૧ પૃ.૧૪- લેખકે તેજ પુષ્ટ ઉપર જણાવ્યું છે કે94 "From Amarkosha we learn that Shudr
Vikramaditya "The sun of Might", It is aka, Hala and other kings bad the title of
hopeless to attempt to discriminate between Vikramaditya=2472144 B414 adet 44B!, the elements, which may be historical and શદ્રક, હાલ અને અન્ય રાજાઓનું બિરૂદ પણ વિક્રમાદિત્ય
others which are undoubtedly romantic in હતું. (મારું ટીપણુ--એટલે સાબિત થાય છે કે રાજા હાલનું
the great cycle of legends, which has gathered નામ પણ વિક્રમાદિત્ય હતું જ).
round the name or rather the title of Vikraબાકી શ્રદ્ધક વિશે અમરકેષકારના પિતાના શબ્દો આ maditya. The sun of the Might may be kings
12 D. This Shudraka may be said to have at different periods and in different countries founded the Vikraina era in B. C. 58 by of India may have been so styled, while it defeating the Sakas of Malwa. Tradition is is possible-nay even probable that there may strong in ascertaining that Vikramaditya have been a Vikramaditya, who expelled the defeated alien Sakas near Karur and established sakas from Ujjain વિક્રમાદિત્ય=વિકમ : પરાક્રમ " his era આ શદ્રક વિશે કહી શકાય છે કે, તેણે માળવાના આદિત્ય-સૂર્ય = પરાક્રમને પંજ : પરાક્રમને સૂર્ય : વિકમાંરકને હરાવીને ઈ. સ. પૂ. ૫૮ માં વિક્રમ સંવતની સ્થાપના દિત્યના નામની બલકે તે બિરૂદની સાથે દંતકથાને જે મહાકરી હતી --કાફર નજીક શિકને વિક્રમાદિત્યે હરાવ્યા અને પ્રવાહ લાગી પડે છે, તેમાંના રોમાંચક તો એક બાજી, પિતાના સંવતની સ્થાપના કરી એવી ખાત્રી આપતી દંત. અને બીજી બાજુ એતિહાસિક તત્ત, તે બંને પારખી કાઢી કયા બહુ જોશભેર ચાલે છે.
ટા પાડવાનો પ્રયન કરે નીરર્થક છે. “પરાક્રમના સર્ય” (૨૧) કે. હિ. ઈ. ૫. ૫૩૩.
તેવા નામ ધારી, દિના જુદા જુદા ભાગમાં જુદા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat
www.umaragyanbhandar.com