Page Text
________________
મૌર્ય સામ્રાજ્યની
[ વિષમ એમ દેખાય છે ખરૂં. કેમકે પાસેજ ન પ્રદેશ તે ખસી ગયો ત્યારે જાલકે પોતાને બહુ કે જે મહારાજા પ્રિયદર્શિનની સાથે મિત્રાચા- વિસ્તારવા માંડ્યો અને ક્રમાનુક્રમે જાલંધર, રીની ગાંડથી જોડાયલ હતા, ત્યાં યુગેડીમસે લુધી આના અને અંબાલાવાળો પ્રદેશ જીતી, સ્વતંત્ર બની પોતાની સત્તા જમાવી હતી અને દીલ્હીવાળા પ્રાંતોમાં ઉતરી, ઠેઠ કાન્યકુબજ સુધી ૨૭ કાબુલના રસ્તે થઈને હિંદ ઉપર આક્રમણ કરવું પિતાની આણ ફેલાવી દીધી. આમ જ્યારે માના કયારનું શરૂ પણ કરી દીધું હતું. તેમજ ધીમેધીમે જણ્યા ભાઈએ જ, રાજ્યવિસ્તાર દબાવી દેવા પંજાબને મુલક જીતી લઈ કાંઈક પગ દડો પણ માંડયો ત્યારે, હિંદની પશ્ચિમે દૂર દરના પ્રાંતવાળા કર્યો હતો, પણ આ નવા જીતાયેલા પ્રદેશમાં રાજવીઓ જેવા કે અફગાનિસ્તાન અને બલુચિપોતે જે થાણું નાંખીને રહે તો પોતાનો દેશ સ્તાનની અડોઅડ આવેલા, ઈરાની સમ્રાટ પણ બહુ દૂર પડી જાય અને કદાચ દુશ્મનના હાથમાં કાંઇ આવેલી તક જવાદે તેવા ભોળા ન જ હાઈ-ઉત્તરે કાશ્મીર અને દક્ષિણે અન્ય હિંદી રાજ- શકે. એટલે તેમણે પણ પિતાની પડોસના મુલકે વીઓના મુલક વચ્ચે-ઘેરાઈ જઈ પોતાના જીવન હાઇયાં કરવા માંડ્યા. આવી રીતે, મહારાજા ભોગ આપવાની સ્થિતિમાં આવી પડે તો પ્રિયદર્શિનનું સામ્રાજ્ય જે એશિઆઈ તુર્કસ્તાનના શું થાય છે તે પ્રમાણે લાંબી નજર પહોંચાડી ઠેઠ સિરિયા પ્રાંતના દરિયા કિનારા સુધી સીધી કાચ બંદોબસ્ત કરી તે પાછો પોતાના દેશમાં કે આડકતરી રીતે લંબાયું હતું તે બધું એકદમ ચાલ્યો ગયો હતો. જો કે પંજાબની ઉત્તરમાં તૂટી પડ્યું એટલે કે તેની પશ્ચિમની હદ હવે તો આવેલા કાશ્મિરને સર કરી લેવા, તેની નજર સતલજ નદીના કિનારા સુધી જ આવીને અટકી કેમ ચૂકી હશે તે પ્રશ્ન હાલ તુરત તે અંધારામાં પડી હતી. બીજી બાજુ રાજપૂતાના અને જ રહેલ ગણાય. પણ માનવાને કારણ મળે છે સૌરાષ્ટ્રના પ્રાંત કે જેની પ્રજા ઇ. સ. પૂ. પાંચમા કે કાંતે (૧) હિંદ ઉપર આક્રમણ લાવવામાં સૈકામાં, સિંધમાંથી અને શકસ્થાન તરફથી કાશ્મિર કાંઈ આડું જ આવતું નહોતું. તે તો આવીને ૨૮ રાજપૂતાનામાં હવે ઠરીઠામ બેઠી ઉત્તરમાં રહી જતું હતું. (૨) અથવા તે કાશ્મિર હતી તેના ઉપર કાંઈક ધાર્મિક દમદમાટીની પતિ જાલૌક વિશેષ બાહુબળી અને પરાક્રમી તેને અસર લાગવાથી માથું ઉચકવાને તલપાપડ બની લાગે હોવો જોઈએ. એટલે પરિણામ એ આવ્યું કે રહી હતી. પણ નિર્ણાયક હોવાથી મનમાને પ્રથમ તે યુગેડીમેસને કઈ સામનો કરનાર મનમાં ધુંધવાઈ રહી હતી. ૨૯ તેમજ દક્ષિણ કે હાથ દેખાડનાર મળ્યો જ નહીં અને જ્યારે હિંદમાં જે અનેક રાજ્યો સ્વતંત્ર કે અર્ધસ્વતંત્ર
પણે અબાધિત કાળથી ચાલેજ જાય છે અને ચાલે પણ જવાની, તેમાં કોઈને દોષ દેવાનું કારણ નથી. માત્ર તે સમયે પ્રવર્તતી જે સ્થિતિ હોય છે તેને નિમિત્ત તરીકે આગળ કરાય છે તેટલું જ.
(૨૭) જઓ ઉપરના પૃો લખેલ હકીકત
(૨૮) આ રિધતિ શેડેક અંગો, જે કુદરતી આફત જેસલમીરનું રણ બનાવી દીધુ હતું તેને લીધે પણ થઈ
હતી; તેમ કેટલેક અંશે ઇરાની શહેનશાહતમાંથી પ્રજ છૂટીને પણ હિંદમાં આવી હતી (પછી આજીવિકાના મિષથી તે પર્યટન થવા પામ્યું હોય કે ત્યાંના શહેનશાહના કેઈ જુલ્મથી-તે તે ઈતિહાસન્ન વિદ્વાને પૂરી પાડશે)
(૨૯) જે પ્રન પછીથી પ્રસંગ મળતાં ક્ષહરાટ ક્ષત્રપ ભૂમકના કાબુમાં આવી હતી : જે ક્ષત્રપ પ્રથમ બેકીઅન સરદાર ડિમેરીઅસ અને મિનેન્ડરની આણમાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
| SR No. | 034579 |
| Book Title | Prachin Bharat Varsh Bhag 03 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tribhuvandas Laherchand Shah |
| Publisher | Shashikant and Co |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 502 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 31 MB |