________________
यावस्क्य स्मृतिमां तेना राजनीतिना प्रकरण विषे जे प्रमाणे छे ते प्रमाणे कहुंछुअस्कन्नमव्यथं चैव प्रायश्चितै रदूषितं ।
अग्नेः सकाशाद्विप्राग्नौ हुतं भ्रष्टमिहोच्यते ॥८॥
अर्थ:-ब्राह्मण, क्षत्रि, वैश्य जे यज्ञ करेछे अने ए यज्ञ थकी जे फळ थायछे तेनां लक्षण कहुं छं. अग्निने विषे ए प्रकारनी आहुती आपी होय तो श्रेष्ठफळ थाय छे. केवो हुत पदार्थ जोईए आस्कंदनाम रुधिरनी धारारहित होय अने कोई जीवनी हिंसा थई न होय अने प्रायश्चित करीने अदुषित होय तो ए फळ प्राप्त थायछे. एटले ए श्लोकनो तात्पर्य ए छे के दुधपाक, तल, जव, घी एनी आहुती आपी होय तो फळ थायछे. पशुनी आहुती आपी होय तो फळ थतुं नथी. याज्ञवल्क्यस्मृतिनुं वाक्य छे ते नीचे प्रमाणे.
सर्वान्कामानवाप्नोति हयमेधफलं तथा ॥ गृहेपि निवसन्विप्रो मुनिमांसविवर्जनात् ॥ ९ ॥
अर्थः-विप्रनाम ब्राह्मण, मुनिनाम क्षत्रि, वैश्य, शूद्र ए चार वर्णोमां जे कोई मांस पशुहिंसा करीने अथवा बलिदान आपीने ( मांस ) खातो नथी. अथवा बलिदान आपतो नथी एवा पुरुष जे कामना मनमा धारेछे ते बधी सिद्ध थायछे. तेने कोई विघ्न थतुं नथी अने हयमेधयज्ञ करवानुं फळ थायछे. एटले ए ठेकाणे वेदनो कहेंवानो तात्पर्य ए छे के पशुहिंसा रहित यज्ञ करवो.
याज्ञवल्क्यनी टीकानेविषे स्वयंभु महाराजनुं वाक्यछे. मनु ॥ यद्ध्यायते यत्कुरुते रति बधाति यत्र च तदवाप्नोत्यविन्धेन यो हिनस्ति न किंचन ॥ १०॥
अर्थ जे कोईपण प्रकारनी हिंसा करतो नथी अथवा कोईपण प्रकारचं बलिदान आपतो नथी. तो ते पुरुषो मनमा जे ध्यान करे छे, अने कांई कर्म करे छे, अने जे कर्मने विषे रति प्रीति करे छे नाम यज्ञाज्ञिक करे छे तो ते पुरूषने यज्ञ विनरहित थाय छे. एटले ए ठेकाणे वेदनो कहेवानो तात्पर्य ए छे के यज्ञ करवो तो ते यज्ञने विषे पशुहिंसा न करवी. दुधपाक आपवो एटले कोईपण प्रकारनी बलिदानमां हिंसा न करवी ए तात्पर्य छे...
बीजुंपण मनुमहाराजनुं वाक्य मिताक्षरा मध्येनुं छे ते नीचेप्रमाणेवर्षे वर्षेश्वमेधेन यो यजेत शतं समाः॥ मांसानि च न खादेच्छास्तयोः पुण्यफलं सममिति मनुस्मरणात् ॥११॥
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
