________________
રસનિરૂપણ્.
જાણે રતિ મરસંગ, વિટાણી વ્હાલ વધારી; જાણે દામિની મળી, મેઘથી ચમકે ભારી, અગ્નિવાળા ધૂમ્રથી, મળી ચાંદની ધ્રાંત માઁી. કેલિ સમય ત્યમ કામિની, શ્યામઅંગ લપટાઈ રહે.
યથા
પતિએ’ ગ્રહેતાં માહુ, તજી સ્થિરતા સ્ત્રી થરથરવા લાગી; ભાગી દ્વેગથી લજ્જા, હૃદયથકી સુધિ તુરત ગઈ ભાગી. પતિઆલિંગન પામી, મેહુઉંઘથી જાગૃતિ વિસરાવી; નખદતાના ક્ષતથી, સવારમાં શ્યામાને સુધિ આવી.
અન્ય કોઇ કવિ પ્રૌઢાના એ ભેદ ઊપરાંત ખીજા ચાર ભેદ ખતાવે છે. ઠૂમૌવના, ૨ મનમમારી, ફ્ષ ? પ્રતિષ્ઠા, ૩ તિક્રોવિવા. આનાં લક્ષણેા નામમાંજ છે.
સમયૌવના-થયા.
ગજગામિની તુજ ગતિને, નિરખી અમિત હર્ષિત બનતી હાલ; કુચકુલાથી કામિની, લલચાવી વશ કરી લીધે લાલ,
અનામતમાતી-ન્યથા.
કુચ લગાવ પતિ હૃદયે, આળસ ખાધી મુદ્દે અંગ મરડી, સ્તન પકડમાં જવ પતિએ, મદ હુસીને કરી નજર કરડી, જન્મ તાન્યથા.
ધન્ય સ્વરૂપ ને સુમતિ, ભવ્ય સરસ પ્રિયતમને ભાવે તુ; દારા ગુરૂજન દુર્જન, ઇશ સદૃશગોં શીશ નમાવે તુ.
રતિષ્ઠોવિતા-થથા.
૪૫
રતિ સ્વરૂપ ધોં જન્મે, ભણે ભારતી પાસે ભાવ ધરી;
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
