Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 825

ઉપસંહાર : ભાવ સુય સમે: દ્રવ્ય કિયા ખદ્યોત સમી
(૭૪૯) પંચાશકશાસ્ત્રમાં સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે “સંપૂર્ણ ક્રિયા પણ ભાવ વિના ક્રિયા જ નથી; કારણ કે તેને નિજ ફલનું વિકલપણું છે. અત્રે 2થક ઉપપાતનું દૃષ્ટાંત છે.” એ અંગે આગમમાં કહ્યું છે કે-એઘથી–પ્રવાહથી આ જીવે ચૈવેયકમાં અનંતા શરીરે મૂક્યા છે, અર્થાત્ આ જીવ સૈવેયક દેવલોકમાં અનંત વાર ઉપજે છે. અને આ ગ્રેવેયક પ્રાપ્તિ પણ સાધુની સંપૂર્ણ કિયાના પાલન વિના હેતી નથી, ઉત્તમપણે સાધુની સંપૂર્ણ કિયાના પાલનથી જ હોય છે. આમ સાધુની સંપૂર્ણ ક્રિયા અનંતવાર પ્રાપ્ત થયા છતાં આ જીવનું કલ્યાણ થયું નહિં! અરે ! દર્શન પણ સિદ્ધ ન થયું ! આમ થયું તેનું કારણ યથાયોગ્ય ભાવની જ ખામી હતી. આ ઉપરથી પણ ભાવનું જ પ્રાધાન્ય પ્રતીત થાય છે.
વિશેષ કહે છે–
श्रवणे प्रार्थनीयाः स्युन हि योग्याः कदाचन । यत्नः कल्याणसत्त्वानां महारत्ने स्थितो यतः ॥२२५॥ શ્રવણે પ્રાર્થના એગ્ય ને, કદી યોગ્ય જન રત્ન:
સ્થિત છે કલ્યાણસને, મહારત્નમાં યત્ન, ૨૨૫. અર્થ –ાગ્ય જનોને કદી શ્રવણ વિષયમાં પ્રાર્થના કરવા ગ્ય નથી, કારણ કે કલ્યાણસને મહારત્ન વિષયમાં યત્ન સ્થિત જ છે.
વિવેચક શ્રવણ વિષયમાં ગૃજને કદી પ્રાર્થના કરવા યોગ્ય નથી, કારણ કે શુશ્રષાભાવને લીધે તેઓની તેમાં સ્વત: પ્રવૃત્તિ હોય છે. કલ્યાણસને-પુણ્યવંતેનો યત્ન ચિંતામણિ આદિ મહારત્ન વિષયમાં સ્થિત જ છે, રહેલો જ છે,–તથા પ્રકારે ઔચિત્યયોગથી પક્ષપાત આદિને લીધે પણ જન્માન્તરમાં તેની પ્રાપ્તિ હોય છે, એમ શાસ્ત્રમાં શ્રવણ થાય છે.
આવા ઉપર કહ્યા તે જે યોગ્ય યોગીજને છે, તેને શ્રવણ કરવા બાબતમાં કદી પ્રાર્થના કરવા યોગ્ય નથી. અહો કુલગીએ ! અહે પ્રવૃત્તચક્ર યોગીઓ ! અહે
કૃત્તિ –ાને શ્રવણ વિષયમાં, પ્રાર્થનીયા: યુ-પ્રાર્થનીય હેય પ્રાર્થવા યોગ્ય હાય, નહિ-નહિ, ચોદ: રન-ગ્ય કદી પણ -શુશ્રષાભાવથી સંવત પ્રવૃત્તિને લીધે. અને તેવા પ્રકારે કહે છે–ચરના વન્યાનસવાનાં-કલ્યાણ સને-પુરમવંતોને યત્ન, મહા-મહારત્નમાં, ચિન્તામણિ આદિ વિષયને, હિરો :-કારણ કે સ્થિત જ છે,-તથા પ્રકારે ચિરાગથી, પક્ષપાત આદિ થકી ૫ણ જન્માક્તરમાં પ્રાપ્તિ કૃતિને લીધે. * "संपुण्णावि हि किरिया भावेण विणा ण होति किरियत्ति ।
વિશ્વવિદત્તાનો વિકસાવાશging –શ્રી પંચાશક,

Translation AI Generated

Conclusion: The essence is that the activity (kriya) without the right attitude (bhava) is not an activity. This is because it lacks the inherent fruition. Here, the example of the Saivaiyaka is given. This soul has taken infinite bodies in the Saivaiyaka celestial realm due to the flow of karmic influx (aghati-praväha). And the attainment of the Graivaiyaka realm is also not possible without the complete observance of the monk's activities, but it is only possible through the perfect observance of the monk's activities. Thus, even though the monk has attained the complete activity (kriya) infinite times, the well-being of this soul has not occurred! Alas! Even the right vision (darśana) has not been accomplished! The reason for this is the lack of the appropriate attitude (bhava). From this, the primacy of attitude (bhava) is evident.

Further, it is said:
"The worthy ones are never to be prayed to for listening, for the effort of the virtuous ones is established in the great jewel (mahäratna)." (225)

The meaning is that the worthy ones are never to be prayed to for listening, because the effort of the virtuous ones is established in the great jewels like the Cintämani (wish-fulfilling gem), etc.

The commentator says that the unworthy ones are never to be prayed to for listening, because due to the lack of reverence, they are naturally inclined towards it. The virtuous ones - the meritorious ones - their effort is established in the great jewels like the Cintämani, etc., and in this way, due to the appropriateness, even by favoritism, etc., their attainment occurs in the next birth, as is heard in the scriptures.

For such worthy yogis as mentioned above, there is never a need to pray for them to listen. Oh, the ignorant ones! Oh, the active cycle yogis! Oh, the knowledgeable ones! Listening is not to be prayed for, no, no, never to be prayed, because due to the lack of reverence, they are naturally inclined towards it. And in this way, it is said - the effort of the virtuous ones, the meritorious ones, is in the great jewels like the Cintämani, etc., because they are established in them, and also in this way, due to the grace, even by favoritism, etc., their attainment occurs in the next birth.

"Indeed, the complete activity (kriya) is not without the attitude (bhava), because it lacks the inherent fruition." - From Pancasaka Sastra