Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 797

ઉપસંહાર : અવિપરિણામિની ઈછા, પ્રવૃત્તિ યમ લક્ષણ
(૭૨૧) ને જે પાલન મતણું, સર્વત્ર જ શમસાર;
પ્રવૃત્તિ અહિં તે જાણવી, બીજો યમ જ તે ધાર. ૨૧૬
અર્થ –સર્વત્ર શમસાર-શમપ્રધાન એવું જે યમપાલન તે અહીં પ્રવૃત્તિ જાણવી; અને તે જ દ્વિતીય યમ છે.
વિવેચન સામાન્યથી સર્વત્ર શમસાર જ એવું જે યમપાલન છે, તે જ અહી પ્રવૃત્તિ જાણવી, અને તે યમને વિષે બીજો એવો પ્રવૃત્તિયમ છે.
જે અહિંસાદિ યમ ઇચ્છાયમથી ઈચ્છવામાં આવ્યા, અંતરાત્માથી ઈષ્ટ-સ્પૃહણીય ગણવામાં આવ્યા, તેનું ક્રિયાવિશિષ્ટ (In action) પાલન કરવું તે પ્રવૃત્તિયમ છે. તે
અહિંસાદિને ક્રિયામાં ઉતારવા, આચરણમાં–ચારિત્રમાં આણવા, દૈનિક ઈચ્છા પછી જીવનવ્યવહારમાં વણ દેવા તે પ્રવૃત્તિયમ છે. જીવનને અહિંસામય, પ્રવૃત્તિ સત્યમય, અસ્તેયમય, બ્રહ્મચર્યમય, અપરિગ્રહમય કરવા પ્રવર્તવું તે
પ્રવૃત્તિયમ છે. મનવચન-કાયાના ગવ્યાપારમાં કૃત-કારિત- અનુમોદિત ભાવથી અહિંસાદિ પાળવામાં પ્રયત્નશીલ થઈ અંતરેચ્છાને સક્રિય કરી દેખાડવી તે યમોમાં બીજે એવો પ્રવૃત્તિયમ છે. કારણ કે કઈ પણ વસ્તુ સાચા દિલથી રુચિ ગયા પછી–ગમી ગયા પછી તે ઈષ્ટ વસ્તુની પ્રાપ્તિ માટે મનુષ્ય જરૂર પ્રવર્તન કરે છે–પ્રયત્ન કરે છે. તેમ આ અહિંસાદિ યમ પ્રત્યે જેને સાચી અંતરેચ્છા ઉપજી છે, તે પછી તે ઈષ્ટ અહિંસાદિની સાધના માટે અવશ્ય પ્રવર્તે છે, અવશ્ય પ્રયત્ન કરે છે, અને તે ગમી ગયેલી–ગઠી ગયેલી ઈષ્ટ વસ્તુની પ્રાપ્તિમાં ગમે તેટલા વિદને નડે, ગમે તેટલી વિપત્તિઓ આવી પડે, તે પણ તે મનુષ્ય તેને પીછો છોડતું નથી, પણ ઉલટ બમણા ઉત્સાહથી તે વિઘને પણ સામનો કરી–વિક્રૂજય કરી આગળ ધપે છે. તેમ અંતરાત્માથી પરમ ઈષ્ટ માનેલા અહિંસાદિની પ્રાપ્તિના માર્ગમાં ગમે તેટલા વિદ્ધના ડુંગરા આડા આવી પડે, ગમે તેટલી વિપત્તિ-સરિતાઓ વચ્ચે નડે, તે પણ આત્માર્થી મુમુક્ષુ પિતાના ઈષ્ટ ધ્યેયનો કેડે કદી મૂકતો નથી, પણ ઉલટ દ્વિગુણિત ઉત્સાહબળથી તે વિદને-અંતરાયોને પણ પરાજય કરી આગળ વધવા મથે છે, “ધીઠાઈ કરી માર્ગ સંચરે છે. ” પરમ આત્મપરાક્રમવંત જ્ઞાની પુરુષના પરમ સંવેગપૂર્ણ અમૃતવચને છે કે –
ગમે તેમ છે, ગમે તેટલા દુઃખ વેઠ, ગમે તેટલા પરિસહ સહન કરે, ગમે તેટલા ઉપસર્ગ સહન કરે, ગમે તેટલી વ્યાધિઓ સહન કરે, ગમે તેટલી ઉપાધિઓ આવી પડો, ગમે તેટલી આધિઓ આવી પડો, ગમે તો જીવનકાળ એક સમયમાત્ર હે, અને દુનિમિત્ત હે, પણ એમ કરવું જ ત્યાં સુધી હે જીવ! છૂટકે નથી.”-શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી.

Translation AI Generated

**Conclusion:** The desire for non-attachment, the characteristic of the vow of activity.
(721) The one who follows it, is a renunciant everywhere;
Activity here is to be known, the second vow is that. 216
**Meaning:** The vow observance which is renunciant everywhere, is to be known as activity here; and that is the second vow.
**Discussion:** The vow observance which is renunciant everywhere, is to be known as activity here, and that vow is the second one, the vow of activity.
The vows of non-violence, etc., which are desired from the heart, considered desirable from the soul, their observance in action is the vow of activity. It is to put non-violence, etc., into action, to bring them into practice, into character, to weave them into daily desires and then into life's dealings, that is the vow of activity. To live a life of non-violence, truthfulness, non-stealing, celibacy, non-possession, that is the vow of activity. To be diligent in observing non-violence, etc., with the feeling of having done, having caused, having approved, in the activities of mind, speech, and body, and to make the inner desire active, that is the second vow, the vow of activity. Because, when anything is truly desired from the heart, when it is truly loved, then man necessarily strives for the attainment of that desired thing, he makes an effort. Similarly, the one who has developed a true inner desire for the vows of non-violence, etc., then he necessarily strives for the practice of the desired non-violence, etc., he necessarily makes an effort, and in the attainment of that desired thing which has been loved, which has been embraced, no matter how many obstacles come in the way, no matter how many calamities befall him, even then that man does not give up, but on the contrary, with double enthusiasm, he faces those obstacles, overcomes them, and moves forward. Similarly, in the path of attaining non-violence, etc., which are considered supremely desirable from the soul, no matter how many mountains of obstacles come in the way, no matter how many rivers of calamities come in the way, even then the soul-liberated seeker does not give up the pursuit of his desired goal, but on the contrary, with doubled enthusiasm, he overcomes those obstacles, those hindrances, and moves forward, "He perseveres and travels the path." The supremely powerful, knowledgeable man, with his supremely moving, nectar-like words, says:
"No matter what, no matter how much suffering you endure, no matter how much you bear, no matter how many obstacles you endure, no matter how many diseases you endure, no matter how many attachments come your way, no matter how many addictions come your way, even if your life span is only a moment, and a worldly affair, but you must do it, until you are free! There is no escape." - Shrimad Rajchandraji.