Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 552

(૪૭૬)
ગદષ્ટિસમુચ્ચય સ્વપનું છે સંસાર.”—ઈત્યાદિ પ્રકારે નિરંતર ભાવતા આ સમ્યગ્ગદષ્ટિ જ્ઞાની પુરુષને આ સમસ્ત સંસાર સ્વપ્ન જેવ, મૃગજળ જેવો, ગગનનગર જે, ઉપલક્ષણથી એઠ જે, ધૂળ-રાખ જે, કાજળની કેટલી જેવો ભાસે છે. કારણ કે સ્વપ્નરૂપ અજ્ઞાન દશા વ્યતીત થઈ, તેને જ્ઞાનરૂપ જાગ્રત દશા પ્રાપ્ત થઈ છે. “જાગીને જોઉં તે જગત દીસે નહિં, ઊંઘમાં અટપટા ગ ભાસે; ચિત્ત ચૈતન્ય વિલાસ તદ્રુપ છે, બ્રા લટકાં કરે બ્રહ્મ પાસે.” શ્રી નરસિંહ મહેતા.
સકળ જગત તે એઠવત્, અથવા સ્વપ્ન સમાન;
તે કહીયે જ્ઞાનિદશા, બાકી વાચા જ્ઞાન.”—શ્રી આત્મસિદ્ધિ, આ લેક ત્રિવિધ તાપથી આકુળવ્યાકુળ છે. ઝાંઝવાના પાણીને લેવા દોડી તૃષ્ણ છીપાવવા ઈચ્છે છે, એ દીન છે. અજ્ઞાનને લીધે સ્વરૂપનું વિસ્મરણ થઈ જવાથી ભયંકર પરિભ્રમણ તેને પ્રાપ્ત થયું છે. સમયે સમયે અતુળ ખેદ, જવરાદિ રોગ, મરણાદિક ભય, વિયેગાદિક દુઃખને અનુભવે છે, એવી અશરણતાવાળા આ જગતને એક સપુરુષ જ શરણુ છેસપુરુષની વાણી વિના કેઈ એ તાપ અને તૃષા છેડી શકે નહીં એમ નિશ્ચય છે. માટે ફરી ફરી તે પુરુષના ચરણનું અમે ધ્યાન કરીએ છીએ.”—શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, પત્રાંક ૧૮૪.
આમ આ સંસાર પ્રત્યે આ સમ્યગદષ્ટિ યોગી પુરુષને અત્યંત તીવ્ર અંતરંગ વૈરાગ્ય વત્તે છે. આવા ગાઢ સંવેગરંગથી જ્ઞાની પુરુષ રંગાયેલા હોય છે, તેનું કારણ એમને શ્રતવિવેક
ઉપજ્યા છે તે છે, સમ્યપણે શ્રુતજ્ઞાન પરિણત થયું છે તે છે (જુઓ શ્રતવિવેક પૃ. ૧૯-૨૦) અર્થાત્ આ સમ્યગદષ્ટિ દૃષ્ટા પુરુષને સત્પરુષ સદ્દગુરુ
સમીપે શ્રવણ કરેલા “શ્રુત’ જ્ઞાનથી વિવેક ઉપજે છે, શ્રુતજ્ઞાન સમ્યપણે પરિણમ્યાથી સદ્અ સનું ભાન થયું છે, વસ્તુ સ્વરૂપ જેવું છે તેવું સમજવામાં આવ્યું છે, સ્વ–પરનું ભેદજ્ઞાન પ્રગટયું છે, આત્મા--અનાત્માને પ્રગટ ભેદ અનુભવવામાં આવ્યો છે, કેવલ શુદ્ધ આત્માની અનુભૂતિરૂપ વિવેકખ્યાતિ ઉપજી છે, શુદ્ધ આત્મજ્ઞાન થયું છે.
જેમ કે-હું આ દેહાદિ પરવતુથી ભિન્ન એ શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વરૂપ અવિનાશી અજર અમર આત્મા છું. આ નાશવંત દેહાદિ પરભાવ તે હું નથી. એક શુદ્ધ સહાત્મસ્વરૂપ જ હારૂં છે, બીજું કંઈ પણ હારું નથી. હું આ દેહાદિ ભાવને નથી, ને આ દેહાદિ ભાવ મહારા નથી,-એવો વિવેકરૂપ નિશ્ચય તેના આત્મામાં દઢ થયો છે.
“ભાસ્યું નિજ સ્વરૂપ તે, શુદ્ધ ચેતનારૂપ અજર અમર અવિનાશી ને, દેહાતીત સ્વરૂપ”—ી આત્મસિદ્ધિ.

Translation AI Generated

(476)
"The aggregate of the six senses is a dream, the world is a dream," - and so on. This is how the world appears to the Jñānī, the man of perfect knowledge, who constantly contemplates the right view (Samyakdṛṣṭi). To him, this entire world appears like a dream, like a mirage, like a city in the sky, like a reflection, like dust and ashes, like a speck of soot. This is because the state of ignorance, which is like a dream, has passed away, and he has attained the state of awakening, which is like knowledge. "When I wake up, I don't see the world, in sleep, it appears strange and unreal; the play of consciousness is like that, it hangs on to the Brahman." - Shri Narasimha Mehta.
The whole world is like a reflection, or like a dream;
That is what the Jñānī knows, the rest is just talk. - Shri Ātmasiddhi.
This world is tormented by the three fires (tapas). It runs after the water of the mirage, wanting to quench its thirst, it is miserable. Due to ignorance, it has forgotten its true nature, and has been caught in a terrible cycle of birth and death. It experiences immense sorrow, diseases like fever, fear of death, and the pain of separation, it is helpless. Only a perfect man (Sapuruṣa) can be its refuge. Without the words of a perfect man, no one can overcome these fires and thirst, this is certain. Therefore, again and again, we meditate on the feet of that man. - Shrimad Rajchandra, Letter 184.
Thus, this world evokes a very intense inner detachment in the yogi who has the right view (Samyakdṛṣṭi). Such a Jñānī is imbued with this deep feeling, because he has developed Śrutaviveka, the right understanding of the scriptures. He has attained the true knowledge of the scriptures (see Śrutaviveka, pp. 19-20). In other words, the man who has the right view (Samyakdṛṣṭi) develops Śrutaviveka from the scriptures he has heard from the perfect man, the true guru. He has attained the true knowledge of the scriptures, he has realized the true nature of things, he has understood the difference between the self and the non-self, he has experienced the clear distinction between the soul and the non-soul, he has developed the knowledge of the pure soul, he has attained the knowledge of the pure soul.
For example, "I am the pure, conscious, imperishable, eternal soul, distinct from this body and other things. This perishable body and other things are not me. Only the pure self is mine, nothing else is mine. I am not this body and other things, and this body and other things are not mine." - this is the firm conviction of his soul.
"His own nature shines forth, pure consciousness, imperishable, eternal, and beyond the body." - Ātmasiddhi.