Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 500

(૪૨૪).
યોગદરિચયુરાય આશાતનામાં સર્વ સંતની આશાતના છે, ને એક સંતની પૂજામાં સર્વ સંતની પૂજના છે.
અહીં જ નિદર્શન (દષ્ટાંત) કહે છે–
निशानाथप्रतिक्षेपो यथान्धानामसंगतः । तद्भेदपरिकल्पश्च तथैवार्वाग्दृशामयम् ॥१४०॥ ચંદ્ર તણે પ્રતિક્ષેપ ને, ભેદ કલ્પના જેમ,
હોય અસંગત અંધના, છદ્મસ્થના આ તેમ, ૧૪૦ અર્થ :- જેમ ચંદ્રને પ્રતિક્ષેપ અને તેના ભેદને પરિકલ્પ (કલ્પના) આંધળાઓને અસંગત-અયુક્ત છે, તેમજ અવને-છદ્રસ્થાને આ સર્વજ્ઞપ્રતિક્ષેપ અને તેના ભેદને પરિકલ્પ અસંગત-અસંયુક્ત છે.
વિવેચન
જેમ ચક્ષુવિકલ એવા આંધળાઓને ચંદ્રને પ્રતિક્ષેપ કરે, નિષેધ કર, તે નીતિથી અસંગત છે–અયુક્ત છે, અને ચંદ્રના ભેદની પરિકલ્પના કરવી તે પણ અયુક્ત છે;
તેમજ છદ્મસ્થાને સર્વજ્ઞને પ્રતિક્ષેપ કરવો કે તેના ભેદની પરિકલ્પના સર્વજ્ઞપ્રતિક્ષેપ કરવી અસંગત છે—અયુક્ત છે. અંધકારને દૂર કરનારા નિશાનાથ-ચંદ્ર અયુક્ત અધનું દૂર આકાશમાં રહ્યો સતે ચાંદની રેલાવી સમસ્ત જગતમાં પ્રકાશ દષ્ટાંત રેલાવે છે; છતાં ચક્ષુવિકલ આંધળા તેને દેખી શક્તા નથી. ચંદ્ર
પ્રગટ છે, છતાં તે આ અંધજને “ચંદ્ર છેજ નહિં” એમ કહી વાંધો ઉઠાવે, તેને પ્રતિક્ષેપ કરે, તે તે બીલકુલ બેહૂદું છે, અણઘટતું છે, નીતિથી અસંગત છે. કારણ કે તેઓ પોતે જ દેખતા નથી, તે આ નથી એમ કેમ કહી શકે તેમ હાંધકારને હરનારા સર્વજ્ઞ-ચંદ્ર જ્ઞાન-ત્રના વિસ્તારી સમસ્ત વિશ્વ વસ્તુને પ્રકાશિત કરે છે, છતાં દૃષ્ટિવિકલ છવા તેને દેખી શકતા નથી; સર્વજ્ઞ પ્રગટ છે, છતાં જે આ અવદષ્ટિ છદ્મસ્થ, “સર્વજ્ઞ જ નથી” એમ કહી પ્રતિવાદ કરે-પ્રતિક્ષેપ કરે, તે તે સર્વથા અયુક્ત છે, સન્યાયથી અસંગત છે, કારણ કે પોતે જ જે દેખતા નથી, તે આ નથી એમ કહેવાની ધૃષ્ટતા કેમ કરી શકે વારુ?
તૃત્તિ-નિશાનાથપ્રતિઃ -ચંદ્રને પ્રતિક્ષેપ, ચાયનામ-જેમ અંધેરે, ચક્ષુવિને, અલંકારઃઅસંગત છે. નીતિથી અસંગત છે. રાજાઝ-અને તેના બે પરિકલ્પ, ચંદ્રના બે પરિકલ્પવક્રપણું, ચેરપણું વગેરે, તથૈવ-તેમજ, બાદશા-અવગુ દષ્ટિવાળાઓને, એટલે કે છાસ્થાને, બર્થઆ, સર્વ પ્રતિક્ષેપ, અને તેના ભેદને પરિક૫ અસંગત-અફક્ત છે.

Translation AI Generated

(424)
The aspiration (āśātanā) of all saints is the aspiration (āśātanā) of Yogadharmacarya, and the worship (pūjanā) of all saints is the worship (pūjanā) of one saint.
Here, the illustration (nidarśana) says:
निशानाथप्रतिक्षेपो यथान्धानामसंगतः । तद्भेदपरिकल्पश्च तथैवार्वाग्दृशामयम् ॥१४०॥
Just as the rejection (pratikṣepa) of the moon by the blind and the conceptualization (parikalpanā) of its divisions are irrelevant (asaṃgata) to them, similarly, the rejection (pratikṣepa) of the omniscient (sarvajña) and the conceptualization (parikalpanā) of its divisions are irrelevant (asaṃgata) to the deluded (chadmastha).
Explanation:
Just as the visually impaired people reject the moon and conceptualize its divisions, which is irrelevant and inappropriate, similarly, the rejection of the omniscient (sarvajña) and the conceptualization of its divisions by the deluded (chadmastha) are also irrelevant and inappropriate.
The moon, which dispels the darkness, shines in the sky and illuminates the entire world, but the visually impaired cannot see it. Although the moon is manifest, the blind person says, "There is no moon," and objects to it, which is completely absurd, inappropriate, and against the principles.
Because they themselves cannot see, how can they say that this is not so? Similarly, the omniscient (sarvajña), who illuminates the entire universe with the light of knowledge, is manifest, but the visually impaired (dṛṣṭivikala) cannot see it. Although the omniscient (sarvajña) is manifest, the deluded (chadmastha) who has limited vision says, "There is no omniscient," and objects to it, which is completely inappropriate and against the principles, because how can they have the audacity to say that this is not so when they themselves cannot see?
Explanation of terms:
Tṛtti-niśānāthaprati: Rejection of the moon.
Cāyanāma: Like the blind.
Alakāraḥ: Irrelevant, inappropriate.
Nītitaḥ: According to the principles.
Rājājña: And its two conceptualizations, such as the crookedness and the waning of the moon.
Tathaiwa: Similarly.
Bādaśā: To the deluded (chadmastha), those with limited vision.
Bārthyā: All rejection (pratikṣepa) and conceptualization (parikalpanā) of the omniscient (sarvajña) are irrelevant and inappropriate.