Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 401

દીમારિ: વિષમ કુતર્કગ્રહ–ચિત્તને ભાવશત્રુ
(૩૨૫) તાપ પમાડે છે. આમ તે ભારે “વસ” ગ્રહ છે. (૨) અથવા “ગ્રહ’ એટલે ભૂતપિશાચ-ઝોડ. જેમ કેઈને વસમું ભૂત, પિશાચ કે છોડ વળગ્યું હોય, તે તેને કેડે ન મૂકે, તેને ગ્રહી રાખે, પકડી-જકડી રાખે, અને તેને હેરાન પરેશાન કરી નાખે, તેમ આ કુતકરૂપ ભૂત, પિશાચ કે છોડ જીવને જે વળગ્યું હોય, તો તે તેને કેડે મૂકતું નથી, તેને ગ્રહી-પકડી-જકડી રાખે છે, કાઢવું મુશ્કેલ થઈ પડી તેને ખૂબ કનડે છે. જેના મનમાં કુતકરૂપ ભૂત (Obsession, Delusion) ભરાઈ ગયું હોય, તેને તે કાઢવું ભારી વસમું થઈ પડે છે, એ બલાને કાઢવી ભારી વિકટ થઈ પડે છે! આમ પણ કુતર્ક વિષમ ગ્રહ” છે. (૩) અથવા “ગ્રહ’ એટલે મગર. મગર જે કઈને ગ્રહે, પકડે, તો તેની પકડમાંથી છૂટવું બહુ મુશ્કેલ-વસમું છે, તેમ કુતકરૂપ ગ્રહના-મગરના પંજામાં જે સપડાયે, તેની દાઢમાં જે ભીડા, તેને પણ તેના સકંજામાંથી છૂટવું ભારી વસમું થઈ પડે છે. આ રીતે પણ કુતક ખરેખર ! વિષમ ગ્રહ છે.-આમ દુષ્ટ ગ્રહ, ભૂત, કે મગરએમ ગ્રહના કેઈ પણ અર્થમાં કુતકને “ગ્રહ નામ આપ્યું તે યથાર્થ છે, અને તે પણ “વિષમ ગ્રહ છે. વસમ-શમા વિકટ, સમ કરે-સીધે પાંસ કર દુર્ઘટ એ છે.
આવો જીવને ગ્રહી રાખનારો, પકડી–જકડી રાખનારે કુતર્કરૂપ પાપગ્રહ, અથવા ભૂત, અથવા મગરમચ્છ, અસંવેદ્યપદન૪ જય થતાં, આપોઆપ પોતાની પકડ મૂકી
છે. જેમ ગ્રહશાંતિના પાઠથી પાપગ્રહને ઉપદ્રવ વિરામ પામે છે, જેમ ભુવાના મંત્રપાઠથી ભૂત આવેશ-ઝોડ ઉતરી જાય છે, જેમ મર્મસ્થળમાં પ્રહાર આદિથી મગરની પકડ છૂટી જાય છે; તેમ અઘસવેદ્યપદના જયરૂપ ગ્રહશાંતિથી, મંત્રપાઠથી, શસ્ત્રપ્રહારથી કુતરૂપ વિષમ ગ્રહ (યથાસંભવ ત્રણે અર્થમાં) પિતાને ગ્રહ–પકડ આપોઆપ છેડી દે છે
આ કુતક કે વિશિષ્ટ છે? તે માટે કહે છે –
बोधरोगः शमापायः श्रद्धाभङ्गोऽभिमानकृत् । कुतर्कश्चेतसो व्यक्तं भावशत्रुरनेकधा ॥८७॥
વૃત્તિ:-ઘોષોન:-બાપને રાગરૂપ,-તે યથાવસ્થિતના ઉપઘાત ભાવને લીધે, રમાય –મને અપાયરૂપ-હાનિ કરનાર,-અસદુ અભિનિવેશના જનકપણ થકી. શ્રદ્ધામ:-શ્રદ્ધાભંગરૂ૫,-આગમ અર્થની અપ્રતિપત્તિને લીધે, અમિમનછા-અભિમાન કરનાર મિથ્યાભિમાનના જનકપણાથી. એમ x “जीयमानेऽत्र राज्ञीव चमचरपरिच्छदः ।
નિવર્તિતે તત: શીર્ઘ વિષમકઃ ”—ી યશો કૃત દ્વા, ઢા, “નૃપતિ જીતતાં છતિએ દળ પુર ને અધિકાર.”—શ્રી ક્ષમાળા.

Translation AI Generated

**Dimari:** The vicious, illogical, and deceptive mind is an enemy to the soul (325) and causes great suffering. Thus, it is a heavy "Vasa" (obsession) (2). Or, "Graha" (obsession) means a ghost, demon, or plant. Just as a ghost, demon, or plant may cling to someone, not leaving them alone, holding them captive, and causing them distress, so too, this vicious ghost, demon, or plant, when it clings to a being, does not leave them alone, holding them captive, making it difficult to remove, and causing them great suffering. For one whose mind is filled with a vicious ghost (obsession, delusion), it becomes very difficult to remove it, it becomes a great challenge to overcome this affliction! Thus, illogical reasoning is a "Vicious Graha" (obsession) (3). Or, "Graha" (obsession) means a crocodile. Just as a crocodile, when it grabs something, makes it very difficult to escape its grasp, so too, one who is caught in the clutches of a vicious Graha (obsession), like a crocodile, finds it very difficult to escape its grip. In this way too, illogical reasoning is truly a "Vicious Graha" (obsession). Thus, in any sense of the word "Graha" (obsession), whether it be a wicked planet, a ghost, or a crocodile, the term "Graha" (obsession) is aptly applied to illogical reasoning, and it is also a "Vicious Graha" (obsession). It is a heavy, difficult, and challenging obstacle, which makes one go astray and leads to misfortune.

Such a being, who holds one captive, who keeps one in their grasp, the vicious, sinful Graha (obsession), or ghost, or crocodile, upon attaining the state of non-violence, automatically releases its hold. Just as the recitation of mantras for planetary peace brings an end to the suffering caused by a sinful Graha (obsession), just as the chanting of mantras by a sorcerer removes the possession of a ghost, just as a strike to the vital spot releases the grip of a crocodile; so too, the state of non-violence, the recitation of mantras, and the use of weapons, like planetary peace, automatically release the hold of the vicious Graha (obsession) (in all three senses, as far as possible) from the father.

Is this illogical reasoning unique? To this, it is said:

"Bodharogaḥ śamāpāyaḥ śraddhābhaṅgo'bhimāna-kṛt | Kutarkaścetaso vyaktaṁ bhāvaśatruḥ aneka-dhā || 87 ||"

**Commentary:**

"Ghoshon:" - Due to the attachment to passion, it causes harm to the established state of being, and thus, it is a source of suffering. It is a generator of false attachment, which leads to harm.

"Shraddham:" - It is a destroyer of faith, due to the inability to understand the meaning of the scriptures. It is a generator of pride and arrogance, due to the false belief in one's own understanding.

Thus, "Jiyamaane'tra rājñīva camacara-paricchadaḥ | Nivartite tataḥ śīrghā viṣamakaḥ" - "When the king is victorious, his army becomes more powerful and his authority increases." - Shri Kshamaala.