Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 378

(૩૧૨)
ગદષ્ટિસમુચ્ચય તૃષ્ણા વધતી જાય છે. ઈધનથી-બળતણથી અગ્નિ જેમ ક્ષીણ થતો નથી, તેમ વિષથી કામ ક્ષીણ થતો નથી, ઉલટો વિશેષ બળવાન બની વૃદ્ધિ પામે છે. કારણ કે અનંત વાર પ્રાપ્ત થયા છતાં જાણે કદી પ્રાપ્ત ન થયા હોય એવા ભ્રમને લીધે કામભેગેને વિષે મૂઢ જનની ઇચ્છા ઉપશમતી નથી !'
પછી તેને દૈવાનુગે-સદ્ભાગ્યના ઉદયથી કઈ સદ્ગુરુરૂપ સવૈદ્યને આકસ્મિક ભેટે થઈ જાય, તે તે વિષયેચ્છારૂપ ખજવાળ-ચળને સાધનઉપાય (પુણ્યરૂપ) પૂછે છે, અને તે પણ વિષયસાધનથી જ થાય એમ ઈચ્છે છે. એટલે શ્રી સદ્ગુરુ તેને કહે છે–હે ભદ્ર ! આ ખજવાળ ખજવાળ શું કરે છે? ચાલ, હું ત્યારે આ ખજવાળના મૂળરૂપ ભવોગ જ અલ્પ સમયમાં મટાડી દઉં, આ સમ્યમ્ દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્રરૂપ ત્રિફલાનું તું સેવન કર, એટલે આપોઆપ તે ખજવાળ પણ એનું મૂળ કારણ દૂર થતાં મટી જશે.
પણ તે મેહમૂઢ જીવ વળતું એમ બોલે છે-હે મહાનુભાવ! મહારે એ રોગ છે રહ્યો ! મહારે તે આ મારી વિષયેચ્છાની ખજવાળ-ચળનું સાધન જોઈએ છે, તે ખણવામાંજ
–તેને ખેદી નાંખવામાંજ મને તે મીઠાશ લાગે છે, માટે તેને બાધ વિષય સાધન ન આવે એવું સાધન હોય તે કહો. આમ તે વસ્તુતત્ત્વથી અનભિજ્ઞઈચ્છા અજાણ હેઈ, ભોગસાધનમાં આસક્ત રહી, ભવરેગનું નિવારણ ઈચ્છતે
નથી, અને વિષયને જ ઈષ્ટ માની તેમાં જ રચ્યાપચ્યા રહે છે, તેમાંજ નિમગ્ન થાય છે, તેમાં જ ડૂબી જાય છે! અને આમ તેની ભોગેચ્છાની નિવૃત્તિ થતી નથી, તે એટલે સુધી કે ઉંમર પાકી ગઈ હોય, પિતે ઘરડખખ બૂઢા બેલ જેવો થઈ ગયો હોય, છતાં વિષયાભિલાષના અતિરેકથી પુન: જુવાનીનું જેમ પ્રાપ્ત કરવાને તે “વાજીકરણ” પ્રયોગ,ધાતુપુષ્ટિને વૈદ્યક પ્રયોગ કરે છે, રસાયન સેવે છે, ને ઘડા જેવી તાકાત મેળવવા ઈચ્છત તે વિષયને ગધેડે બને છે! આશા જીર્ણ થતી નથી, તે જ જીર્ણ થાય છે ! વય જાય છે, પણ વિષયાભિલાષ જ નથી ! !
“મારા = ની વયમેવ વળ–શ્રી ભર્તુહરિ. નતં વયો નો વિશ્વામિત્રા : '–શ્રી રત્નાકર પચીશી
+ “विषयैः क्षीयते कामो ने धनैरिव पावकः । प्रत्युत प्रोल्लसच्छक्तिर्भूय एवोपवर्द्धते ॥ अप्राप्तवनमानुश्चैरवाप्तेष्वप्यनंतशः । कामभोगेषु मूढानां समीहा नोपशाम्यति ।।"
શ્રી યશોવિજયજીત અધ્યાત્મસાર, " न हि केनाप्युपायेन जन्मजातङ्कसंभवा । विषयेषु महातृष्णा पश्य पुंसां प्रशाम्यति" ॥
શ્રી શુભચંદ્રાચાર્યજીત શ્રી જ્ઞાનાર્ણવ

Translation AI Generated

(312)
The thirst (trishna) of the accumulation of views (grahasthi) keeps increasing. Just as fire is not diminished by fuel, in the same way, desire (kama) is not diminished by poison (visa), but instead becomes more powerful and grows. This is because due to the delusion that it has never been attained, even though it has been obtained countless times, the desire of the deluded person for sense pleasures (kamabhoga) does not subside.

Then, by the grace of the divine (daivanugraha) or the rise of good fortune (sadabhaga), if some true spiritual teacher (sadguru) suddenly meets him, he asks that teacher about the means (sadhana) to cure that itching (khajvala) of desire for sense objects, and he also desires that it should be achieved only through the means of sense objects. Then the venerable Sadguru tells him - "O good one! What is this itching itching doing? Come, I shall quickly destroy the root cause of this itching, which is the cycle of birth and death (bhavoga). You consume this triple fruit (tri-phala) of right faith (samyag-darshana), right knowledge (samyag-jnana) and right conduct (samyag-charitra), then this itching will automatically subside as its root cause is removed."

But that deluded being speaks back - "O great one! Alas, this disease remains! I need the means to cure this itching of my desire for sense objects, which gives me pleasure in scratching it, so provide me a means that does not obstruct the objects of enjoyment." Thus, being unaware of the true nature of things (vastu-tattva), attached to the means of enjoyment (bhoga-sadhana), he does not wish to remove the disease of transmigration (bhava-roga), considering the objects of senses as desirable, remaining immersed and drowning in them. And thus, his desire for enjoyment is not subsided, even until his old age when he has become decrepit like a dried up old vine, still he tries "Vajikaran" practices, medicinal tonics and potions to regain youthfulness, becoming a beast of burden for the objects of desire! His hope does not decay, but he himself decays! His age passes, but his desire for sense objects does not!

"My age itself turns back" - Sri Bhartrihari. "The age does not turn back, the Vishvamitras" - Sri Ratnakara Pachisi.

"Desire is not diminished by objects, like fire by fuel. Rather, its power increases and grows more. Though obtained countless times, the desire of the deluded for sense pleasures does not subside." - Sri Yashovijayji's Adhyatma-sara.
"Verily, by no means does the great thirst for objects in men, born with the disease of birth, subside." - Sri Shubhachandra's Jnanaarnava.