Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 27

૨૬
એવું કૌશલયુક્ત ગુપ્તપણુ–સંરક્ષણ કરવું, યતના-જાળવણી કરવી કે જેથી ઉપયાગસ્વરૂપ આત્મા સ્વરૂપને વિષે સ્થિર થાય, ‘સ્વરૂપગુપ્ત ' થાય. હવે જ્યાં સુધી દેહુ છે ત્યાં સુધી તે મન-વચન-કાયાના ચેગની કઇ ને કઇ પ્રવૃત્તિ થવાની જ. ત્યારે તે કેમ કરવી કે જેથી કરીને આત્મસ્થિરતાને આધ ન આવે ? તે કે મન-વચન-કાયાના યાગની પ્રવૃત્તિ કરવી પડે તે એવી સભ્યફ કરવી કે જેથી આત્માનું સ્વરૂપને વિષે સયમન રહે એવા એકાંત આત્મસંયમના હેતુથી જ મન-વચન-કાયાની સમ્યક્ પ્રવૃત્તિ કરવી, અને તે પણ નિજ સ્વરૂપને નિરંતર લક્ષ રાખીને તથા આપ્ત પુરુષની આજ્ઞાને આધીનપણે જ,-આત્મસ્વરૂપને લક્ષ ચૂકીને કે સ્વચ્છંદે નહિ જ. આવી જે સંયમહેતુક મન-વચન-કાયાની સમ્યક્ પ્રવૃત્તિ તેને ‘સમિતિ ' એવુ. યથાર્થ નામ આપ્યું છે. એટલે કે યતનાથી ચાલવું, યતનાથી ખેલ, પતનાથી ઇચ્છવું, ચૂતનાથી લેવું-મૂકવુ', ચતનાથી ઉત્સર્ગ કરવા, તે ઇયંસમિતિ આદિ પાંચ સમિતિ પ્રસિદ્ધ છે. અને આવી જે સમ્યક્પ્રવૃત્તિ તે પણ ક્ષણ ક્ષણુ ઘટતી જાય અને છેવટે નિજ સ્વરૂપને વિષે લીન થાય.
આત્મસ્થિરતા ત્રણ સંક્ષિપ્ત યાગની, મુખ્યપણે તે વર્તે દેહ પ ́ત જો;
ઘેાર પરીષહુ કે ઉપસર્ગ ભયે કરી, આવી શકે નહિં તે સ્થિરતાનેા અત જો ...અપૂર્વ
64
સંયમના હેતુથી ચેાગ પ્રવર્ત્તના, સ્વરૂપ લક્ષે જિનઆજ્ઞા આધીન જો;
તે પણ ક્ષણ ક્ષણુ ઘટતી જાતી સ્થિતિમાં, અંતે થાયે નિજ સ્વરૂપમાં લીન જો.
....અપૂર્વ અવસર એવા કયારે આવશે ?”—શ્રીમદ્ રાજચદ્રજી,
અને પરમાથી વિચારીએ તે આત્માનુ સ્વરૂપ વિષે સવરથી સ'વૃત થવુ' ગુપ્ત થવુ' તે જ ગુપ્તિ, આત્માનુ સ્વરૂપને વિષે વિચરવુ. તે ઇર્યાંસમિતિ, દેહાથિી મિન્ન એવા હું આત્મા છું એ નિરંતર દૃષ્ટિસન્મુખ રાખી સાપેક્ષ પરમાસત સત્ય વચન ઉચ્ચારવું તે ભાષાસમિતિ, આત્મસ્વભાવ સિવાય અન્ય વસ્તુ ન ઇચ્છત્રી તે એષણાસમિતિ, સ્વભાવનું આદાન-ગ્રહણ કરવું અને વિસાત્ર-પરભાવને! ત્યાગ કરવા તે આદાનનિક્ષેપ સમિતિ, અને આમ આત્માને સર્વથા શુદ્ધ સ્વભાવમાં પરિસ્થાપન કરી શુદ્ધ સ્ત્રભાવસ્થિત આત્મવસ્તુને ઉત્સગ કરવેશ-આત્મસિદ્ધિ કરવી તે પારિષ્ઠાપનિકા અથવા ઉત્સ સમિતિ. આ ત્રણ ગુપ્તિ અને પાંચ સમિતિ મળીને · અષ્ટ પ્રવચન માતા' કહેવાય છે, અને તે સમસ્ત ધર્મવ્યાપારમાં સાધારણ-વ્યાપક છે, એટલે શ્રી યશવિજયજીએ કરેલ વ્યાખ્યા પ્રમાણે ‘ સમે તેનું તણાવાળ ધર્મયાત્રે ચોળત્ત્વ' એ ચેગનું ઉક્ત લક્ષણ સમ્યક્ છે.
આ ‘વાળવું ને વહેમૂદ: જોવધ્યામનામ વત્ ।
સામ્યમેદુહાનું ન થવા નિષ્કલ,હ્મનામ્ । --—સમાધિશતક,

Translation AI Generated

The translation preserving the Jain terms is as follows:

It is necessary to perform Guptapana (secret protection) with skill, to maintain Yatana (vigilance), so that the Upayoga-svarupa (active nature) of the Atma (soul) becomes stable and attains Svarupa-gupta (protection of one's own nature). As long as the Deha (body) exists, some activity of Mana (mind), Vachana (speech), and Kaya (body) is bound to occur. Then, how should one perform it so that it does not obstruct the stability of the Atma? One should perform the activities of Mana-Vachana-Kaya in such a way that it maintains Samyama (self-control) with respect to the Svarupa (nature) of the Atma, and that too by constantly keeping the focus on one's own Svarupa and under the guidance of the Apta Purusha (enlightened being), not by one's own whims. This right activity of Mana-Vachana-Kaya performed with the intention of Samyama is called Samiti. The five well-known Samitis are Irya-samiti (carefulness in walking), Bhasha-samiti (carefulness in speech), Eshana-samiti (carefulness in accepting alms), Adana-nikshepana-samiti (carefulness in accepting and discarding), and Parishthapana-samiti (carefulness in eliminating impurities). This right activity also gradually diminishes and ultimately merges into one's own Svarupa.

The stability of the Atma is mainly established through three concise Yogas (spiritual practices):
1) Enduring severe Parishahas (hardships) and Upsargas (adversities) without being shaken.
2) Performing Tyaga (renunciation) with the intention of Samyama, under the guidance of the Jina's (Enlightened One's) instructions, and
3) This state also gradually diminishes and ultimately merges into one's own Svarupa.

When will such a rare opportunity arise? - as stated by Shrimad Rajchandra.

Further, from the perspective of the highest truth, to become completely absorbed and 'gupta' (protected) in the Svarupa of the Atma, to contemplate on the Atma's Svarupa, is the true Gupti (protection). Constantly maintaining the awareness of 'I am the Atma, distinct from the Deha' is Irya-samiti. Uttering words that are in accordance with the ultimate truth, while being focused on the Atma-svarupa, is Bhasha-samiti. Desiring nothing other than the Atma-svabhava (inherent nature of the soul) is Eshana-samiti. Accepting the Atma-svabhava and renouncing all other dispositions is Adana-nikshepana-samiti. And finally, firmly establishing the Atma in its completely pure nature and dedicating the pure Atma-vastu (essence of the soul) is Paristhapana-samiti or Utsarga-samiti. These three Guptis and five Samitis together are called the 'Ashta Pravchan Mata' (the eight essential practices), and they are universal and common to all spiritual endeavors. As per the explanation given by Shri Yashavijayji, this is the correct definition of the activities of the Chaaritra (right conduct).