Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 26

૨૫
'
એકાગ્રપણુ પામે ત્યારે જ તે તન્મય ભાવને પામે, તાત્પર્યં કે ચિત્ત નિર્મલ થાય તે સ્થિર થાય ને સ્થિર થાય તે તન્મય થાય, અને ત્યારે જ સમાપત્તિ થાય. બહિરાત્મભાવ ત્યજી દઈ, અંતરાત્મભાવ પામી, સ્થિર ભાવથી ‘ આત્મા તે પરમાત્મા ' એવુ' ભાવન કરે તે અવિકાર એવા નિલ ચિત્ત દર્પણમાં પરમાત્માનું અણુ થાય, પ્રતિબિંબ પડે, સમાપત્તિ થાય. આમ ચિત્તવૃત્તિનિરોધ-→ સમાપત્તિ અધ્યાત્મપ્રસાદ~~~~ ઋતભરા પ્રજ્ઞા-→ તત્ત્વસ'સ્કાર—> અસ`પ્રજ્ઞાત સમાધિ→→ કૈવલ્ય,-યેાગપ્રક્રિયાને આ ક્રમ છે,
66
41
અહિરાતમ તજ અતર આતમ,રૂપ થઇ થિરભાવ; પરમાતમનુ' હૈ। આતમ ભાવવું, આતમ અરપણ દાવ. સુમતિ ચરણકજ આતમઅરપણા, દરપણુ જિમ અવિકાર. ''શ્રી આનંદઘનજી.
(૩) સમિતિ ગુપ્તિ સાધારણ ધર્મ વ્યાપાર તે યોગ
6
મન, વચન, કાયાને માટે જૈનશાસ્ત્રમાં ૮ ચેાગ ' એવી સંજ્ઞા પ્રયેાજાય છે, તે પણુ સૂચક અને તે જ અર્થની વાચક છે. તેમજ ઉપયોગ ’ એ જૈન પરિભાષાના વિશિષ્ટ શબ્દ છે. દનેાપયેાગ અને જ્ઞાનેયાગ એમ બે પ્રકારે વિભક્ત થયેલે આ ઉપયેગ છત્રનું સ્વલક્ષણ છે. ‘૩૫યોગો મળ નૌવશ્ય ' ( ત. સૂ ). આ ચેગ-ઉપયોગને પરસ્પર ઘનિષ્ઠ સંબંધ છે. આત્મા શુદ્ધ જ્ઞાન-દર્શનસ્વરૂપ ઉપયાગમાં સ્થિર થાય તે તેના મનાદિ ચેાગ સ્થિર હોય અને મનાદિ ચેગ સ્થિર હેાય તે ઉપયેાગની ચ'ચલતાનું કારણ અસ્થિર યાગ દૂર થવાથી ઉપયોગ પણ સ્થિર થાય.
ઉપયેગસ્વરૂપ આત્મા આ દેહની સાથે ક્ષીરનીરવત્ એકક્ષેત્રાવગાહ સ્થિતિ કરી રહ્યો છે, છતાં તે દેતુથી આ આત્મા મ્યાનથી તલવારની જેમ ભિન્ન છે, તેને કેમ પ્રાપ્ત કરવા ? તે કે ઉપયેગ ન ચૂકાય એ રીતે મન-વચન-કાયાના સમ્યક્ યેગધી. આ મન-વચન-કાયાના એવા સમ્યક્ ચેગ કરવા, એવુ ક કૌશલ દાખવવું, કે જેથી તે આત્માને સ્વરૂપસાધનમાં ખાધક ન થતાં સાધક થઈ પડે. ‘ચો: મનુ કૌશમ્ ' ( ગીતા ). અને તેને માટેની વિધિ આ છે કે મન-ન-કાયાના યાગની એવી સંક્ષિપ્તતા કરવી કે જેથી કરીને દેહપર્યંત આત્માની સ્વરૂપને વિષે મુખ્યપણે સ્થિરતા વત્ત; અને આ આત્મસ્થિરતા એવી હાય કે ગમે તેવા ઘેર પરીડ કે ઉપસČના ભયથી તેને અંત આવે નિસ્ડ'. આમ મનવચન-કાયાના યાગને સફાપ્ત કરવા, ટુ'કાવવા, તેને જ જૈત પરિભાષામાં અનેગુપ્તિ, વચનગુપ્તિ અને કાયગુપ્તિ એવા ચા નામ આપ્યા છે. મન-વચન-કાયાના ચેગનુ
*;ોર્ટે તેમનત ચૈત્ર
महाह्मेषु तत्स्थतदञ्जनता समारतिः । ××× તા ત્ર સજ્ઞ: સમાધિઃ | વિચારધૈરઘેડબ્બામબઘાટુઃ । તમરા તંત્ર પ્રજ્ઞા ||૩ ઇ. પાત'જલ ચે. સુ. ૨. ૪૧-૫ા

Translation AI Generated

25
'
When one attains one-pointedness, then only does one attain the state of being absorbed in the object of contemplation. When the mind becomes pure, it becomes steady, and when it becomes steady, it becomes absorbed in the object of contemplation, and only then does liberation occur. Abandoning the outward-looking attitude, one attains the inward-looking attitude, and with a steady mind, one contemplates, "The soul is the Supreme Soul." This contemplation becomes a reflection of the Supreme Soul in the mirror of the pure, unchanging mind, and liberation occurs. Thus, the process of liberation is: cessation of mental activities → liberation, spiritual grace → knowledge of the truth → the state of being beyond knowledge → liberation, the process of yoga.
66
41
Abandon the outward-looking attitude, attain the inward-looking attitude, become steady in the form of the Supreme Soul. Contemplate the Supreme Soul, surrender to the Supreme Soul. With a pure mind, surrender to the Supreme Soul, like a mirror, unchanging. '' Shri Anandghanji.
(3) The practice of secrecy, ordinary dharma, and business is yoga.
6
In Jain scriptures, the term 'eight yogas' is used for mind, speech, and body, which is indicative and conveys the same meaning. Similarly, 'usage' is a special term in Jain terminology. This usage is divided into two types: usage of knowledge and usage of action. 'Thirty-five yogas are essential' (Tattvartha Sutra). These eight yogas are closely related to each other. When the soul becomes steady in the state of pure knowledge and vision, its mind, speech, and body are steady, and when the mind, speech, and body are steady, the soul's instability is removed, and the usage also becomes steady.
The soul, in the form of usage, is in a state of being united with this body like milk and water, but it is different from the body like a sword from its sheath. How to attain it? How to make the usage not cease? Through the right yoga of mind, speech, and body. To practice such right yoga of mind, speech, and body, to demonstrate such skill, so that the soul does not become an obstacle in its self-realization but becomes a facilitator. 'Four: The skill of the mind' (Gita). And the method for this is to make the usage of mind, speech, and body so concise that the soul's form is primarily steady in relation to the body; and this steadiness of the soul is such that it does not end due to fear of any kind of danger or attack. Thus, to perfect, to shorten the usage of mind, speech, and body, they are given the names of mind-secrecy, speech-secrecy, and body-secrecy in Jain terminology. The usage of mind, speech, and body
*;ortate temnant chaitra
mahaahmeshu tatsthata danjanata samaratiḥ | ××× ta tra sajnaḥ samadhiḥ | vicaradhairghedbabbamabghatuḥ | tamara tantra prajna ||3 i. pat'jal che. su. 2. 41-5a