Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 266

(૨૦૦)
યોગદષ્ઠિસમુચ્ચય “હું છોડી નિજ રૂપ રમ્યા પર પુદ્ગલે,.
ઝી ઊલટ આણી વિષય તૃષણ જલે; આશ્રવ બંધ વિભાવ કરૂં રુચિ આપણી
ભૂલ્ય મિથ્યા વાસ દોષ દઉં પર ભણી....વિહરમાન”—શ્રી દેવચંદ્રજી ઈત્યાદિ પ્રકારે પોતાના દોષ દેખી, પિતાની ધર્મક્રિયાની વિકલતા-ખામી જઈ, આ ગદષ્ટિવાળા મુમુક્ષુ યોગી પુરુષને પિતા પ્રત્યે બેદ ઉપજે છે, ત્રાસ છૂટે છે કે આ જીવનું આ તે કેવું હીનવીયપણું? કેવું શિથિલાચારીપણું? કેવું પ્રમાદીપણું? કેવું નિર્ગુણ ચકવર્તી પણું? પણ આ સંત્રાસ ઉપજે છે, તેમાં તે ગુણીજનો પ્રત્યે અદ્વેષ જ હોય છે, બીલકુલ દ્રષ-મત્સર ભાવ તે હેતે જ નથી. એવા ગુણનિધાન પ્રશસ્ત પુરુષ પ્રત્યે ઈર્ષ્યાઅદેખાઈ આવતી જ નથી, પણ કેવળ પ્રમોદ ભાવ જ ઉલસે છે. એટલું જ નહિં પણ પિતાની ગુણહીનતાથી નિરાશ થવાને બદલે, તે મહતું પુરુષોના ઉત્તમ ગુણ દેખી આગળ વધવાની પ્રેરણા મેળવે છે. આમ “વિનય અધિક ગુણીને કરે...મન દેખે નિજ ગુણ હાણ રે....મન”—૨૦ સક્ઝાય ૨-૩
दुःखरूपो भवः सर्व उच्छेदोऽस्य कुतः कथम् । चित्रा सतां प्रवृत्तिश्च साशेषा ज्ञायते कथम् ॥४७॥ દુઃખરૂપ ભવ સર્વ આ, કયાંથી કેમ ઉછે?
ચિત્ર પ્રવૃત્તિ સંતની, કયમ જણાય સહુ ભેદ? ૪૭, અર્થ –સર્વ સંસાર દુઃખરૂપ છે, આને ઉછેદ ક્યા કારણથી કેવી રીતે થાય? અને સંતોની ચિત્ર-વિવિધ આશ્ચર્યકારી પ્રવૃત્તિ છે, તે બધીય કેવી રીતે જણાય?
વિવેચન ત્રાસ ધરે ભવભય થકી.મન ભવ માને દુખખાણ રે....મન” ૦ સઝાય ૨-૪
વળી આ દષ્ટિવાળો યેગી પુરુષ સમસ્ત સંસારને દુઃખરૂપ માને છે; કારણ કે જન્મ, જરા, મરણ, રેગ, શેક વગેરે દુઃખથી ભરેલે આ સંસાર આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિરૂપ
વૃત્તિ-સુતો મા: સર્વ: -બધેય સંસાર દુ:ખરૂપ છે,–જન્મ-જરા આદિ રૂપપણાને લીધે. ઉછેડા -આ સંસારને ઉછેદ, કુંતઃ-કયાંથી? કયા હેતુથી ? ક્ષાંતિ આદિથકી. વચ્ચે-કેમ ? કેવા પ્રકારે ? જિત્રા-ચિત્ર, (વિવિધ પ્રકારની, અથવા આશ્ચર્યકારી), સત્તામ-સંતની, મુનિઓની પ્રવૃત્તિથ-પ્રવૃત્તિ, ચૈત્ય કર્મ આદિ પ્રકારથી, સાશા જ્ઞાચતે થy-તે અશેષ કેમ જણાય? તે બધીય કેમ જાણવામાં આવે ? -તેથી અન્યના અપહથી, (તેથી બીજીનો ત્યાગથી).

Translation AI Generated

Here is the English translation, preserving the Jain terms:

(200)
Yogadrishtisamuccaya "I have abandoned my own beautiful form and have become engrossed in the pudgala (matter), which has brought the thirst for sense objects; I shall bind the asrava (influx of karmic matter) and cultivate my own inclination towards the vibhava (delusion)... I have forgotten, I shall give up the defect of false belief..." - Thus the mumukshu (seeker of liberation) yogi, seeing his own faults and realizing the inadequacy and shortcomings in his father's religious practices, develops a sense of detachment towards his father. Does this not indicate the weakness, laxity, negligence, and lack of virtues in this life? But this distress arises, in which there is only absence of hatred towards those virtuous people, and not at all any feeling of jealousy or envy. Towards those praiseworthy persons, there is no arising of jealousy or malice, but only a feeling of delight. Not only that, instead of being disappointed by the lack of virtues in the father, he gets inspiration to progress further by observing the excellent qualities of the great persons. Thus, "One should revere more the virtuous... the mind sees its own deficiency..." (Sūkṣmāvattarī 2-3)

दुःखरूपो भवः सर्व उच्छेदोऽस्य कुतः कथम् । चित्रा सतां प्रवृत्तिश्च साशेषा ज्ञायते कथम् ॥४७॥ The entire samsara (cycle of rebirth) is of the nature of duhkha (suffering), from where and how can its uchchheda (destruction) happen? And the wonderful, extraordinary activities of the sants (enlightened beings) - how can they all be known? (47)

Further, this drishti-vala (one with this perspective) yogi considers the entire samsara as full of duhkha, because birth, old age, disease, death, etc. afflictions make this samsara full of adhi (mental), vyadhi (physical), and upadhi (external) sufferings. Uchchheda - the destruction of this samsara, kutah - from where, katha - how? By cultivating qualities like ksanti (forbearance), etc. Chitra - the wonderful, extraordinary, pravarti - activities, satam - of the sants, sa-ashesa - all of them, jnayate - how can they be known? By abandoning others.