Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 230

(૧૬૪)
ગદહિસમુચ્ચય મૂળ આત્મલક્ષ્યથી ચુકાવનારા હેઈ લક્ષ્ય વિનાના બાણ જેવા થયા છે ! કારણ કે જીવને કદાચ સત્પુરુષ સદ્દગુરુનો સમાગમ વેગ થયો હશે, પણ તેને તે સ્વરૂપે નહિં એાળખવાથી, તે વંચક થયે છે, ફેગટ ગયે છે. તેમ જ અનંત સાધન ક્રિયા પણ જીવે અનેક વાર કરી હશે, પણ તે તથારૂપ ઓળખાણ વિના અને સાધ્યરૂપ સ્વરૂપલક્ષ્યને જાણ્યા વિના, એટલે તે પણ વંચક થઈ છે, ઈષ્ટ કાર્યસાધક થઈ નથી, ઉલટી બાધક થઈ છે! સાધન હતા તે ઊંધી સમજણને લીધે, અથવા મમત્વને લીધે, અથવા દુષ્ટ અભિમાનને લીધે બંધન થઈ પડ્યા છે ! અને આમ ફલ પણ વંચક થયું છે.
અનંત કાળથી આથડ્યો, વિના ભાન ભગવાન
સેવ્યા નહિં ગુરુ સંતને, મૂક્યું નહિં અભિમાન. સંત ચરણ આશ્રય વિના, સાધન કર્યા અનેક
પાર ન તેથી પામિય, ઊગે ન અંશ વિવેક. સૌ સાધન બંધન થયા, રહ્યો ન કોઈ ઉપાય;
સત્ સાધન સમજે નહિં, ત્યાં બંધન શું જાય?”—શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી આવા વંચક લેગ ક્રિયા ને ફલ દૂર થઈ, અત્રે આ પ્રથમ મિત્રાદેષ્ટિમાં વર્તતા મુમુક્ષુ યોગીને અવંચક યેગ-કિયા-ફળની પ્રાપ્તિ (દ્રવ્યથી) થાય છે અને તે પણ સંતચરણના શરણરૂપ આશ્રયને લઈને, એ મુદ્દો ખાસ લક્ષમાં રાખવા ગ્ય છે.
આ અવંચકત્રય પણ જેના નિમિત્તે હોય છે, તે કથવા માટે કહે છે –
एतच्च सत्प्रणामादिनिमित्तं समये स्थितम् । अस्य हेतुश्च परमस्तथा भावमलाल्पता ॥ ३५ ॥ સ–ણામાદિ નિમિત્ત આ, સ્થિત સિદ્ધાંત અ૫;
ને એને હેતુ પરમ, તથા ભાવમલ અ૫, ૩૫ અર્થ –અને આ અવંચકત્રિપુટી સપ્રણામ આદિન નિમિત્ત હોય છે, એમ સમયમાં એટલે સિદ્ધાંતમાં સ્થિત છે અને આ સત્પ્રણામાદિને પણ પરમ હેતુ તથા પ્રકારે ભાવમલની અલ્પતા એ છે.
વૃત્તિ -ઇસ્તન્ન –અને આ અવંચકત્રિપુટી, સબળાનાવિનિમિત્ત-સત પ્રણામાદિ નિમિત્ત, સાધુઓ પ્રયે વન્દનાદિન નિમિત્ત હોય છે, એમ અર્થ છે. સમજે સ્થિd-સમયમાં સ્થિત છે. સિદ્ધાન્તમાં પ્રતિષિત છે. ૪-આનો, સત પ્રણામ આદિના, દેવશ્વ પરમઃ–પરમ હેતુ વળી, કયો? તે માટે કહ્યું –તથા માવ
તથા પ્રકારે ભાવમલની અલ્પતા-એ છે. એટલે કર્મસંબંધની એગ્યતાની અલ્પતા–એ છે. રત્ન વગેરેને મલ દર થયે, સ્ના-પ્રકાશ વગેરેની પ્રવૃત્તિની જેમ,-એવું ગાચા કહે છે.

Translation AI Generated

(164)
Those who judge the collection of scriptures (Gadhisamuccaya) without the true goal of the soul are like arrows without a target! Because the soul may have encountered a virtuous person (Satpurusha) or a true guru (Sadguru), but by not recognizing them in their true form, it becomes deprived and wasted. Similarly, the soul may have performed countless actions (Sadhana) many times, but without recognizing them as such and without knowing the true form of the goal (Sadhya), it also becomes deprived and does not achieve the desired result (Ishta Karya Sadhana), instead becoming an obstacle! The means (Sadhana) themselves, due to a wrong understanding, or due to attachment (Mamata), or due to evil pride (Dushta Abhimāna), have become a bondage! And thus, the fruit (Phal) has also become deprived.

For countless ages, entangled, without awareness of God,
Did not serve the guru and saints, did not abandon pride. Without the shelter of the feet of saints, performed countless actions,
Did not attain liberation from them, did not arise the wisdom of the soul. All means became bondage, no remedy remained;
Not understanding the true means, how can bondage go away?”—Shrimad Rajchandraji

Such deprived actions and fruits are far away, here in this first stage of friendship (Mitradaeshti), the aspiring yogi (Mumukhu Yogi) attains the undeprived actions, fruits, and knowledge (Dravya), and that too by taking shelter in the feet of the saints (Sant Charana). This point needs to be kept in mind.

This undeprived triad (Avachakatraya) is also caused by something, for which it is said –

“This is established in the principle (Siddhanta) due to the means of true prostration (Satpranama) etc. And its ultimate cause is the lessening of the stain of attachment (Bhavamala).”—35

Meaning – This undeprived triad (Avachakatraya) is caused by true prostration (Satpranama) etc., it is established in the principle (Siddhanta) at that time. And the ultimate cause of this true prostration (Satpranama) etc. is the lessening of the stain of attachment (Bhavamala).

Commentary – This undeprived triad (Avachakatraya) is caused by the means of true prostration (Satpranama) etc., by the means of the virtuous (Sadhu) etc., by the means of prostration (Vandana) etc., that is the meaning. Understand that it is established in the principle (Siddhanta) at that time. It is established in the principle (Siddhanta). The ultimate cause of this true prostration (Satpranama) etc. is what? For that it is said – “And the lessening of the stain of attachment (Bhavamala) in that way.” That means the lessening of the attachment to karma (Karmasambandha). Just as the dust (Mala) is removed from gems (Ratna) etc., and the activity of light (Prakash) etc. is revealed, so it is said.