Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 191

બિરાદષ્ટિ ગબીજ ચિત્ત
(૧૨૫) અતિશય આસક્તિને શિથિલ-ઢીલી કરી નાખે એવું છે, માળી પાડી નાંખે એવું છે. જેમ કેઈ દરીઆમાં ડૂખ્યો હોય તે જરા ઉપર સપાટીએ આવે, તે તેને ડૂબેલી અવસ્થા ને ઉપરની અવસ્થા એ બન્નેનો સ્પષ્ટ તફાવત જણાય, રાહત અનુભવાય, એટલે ડૂબેલી અવસ્થાના તેના મેહની પકડ ઢીલી પડે, તેમ સંસાર-સાગરમાં ડૂબેલે જીવ જ્યારે ગબીજને પામે છે, ત્યારે તે ઉપર કંઈક ઉચ્ચદશાએ આવવારૂપ રાહત અનુભવે છે, અને તેની સંસાર સંબંધી આસક્તિ મંદ-શિથિલ–ઢીલી બની જાય છે.
(૨) તે ગબીજ ચિત્ત પ્રકૃતિનું પ્રથમ વિપ્રિય દર્શન છે. જ્યારે ગબીજની પ્રાપ્તિ થાય છે ત્યારે પ્રકૃતિનું-માયાજાલનું-સંસારનું પ્રથમ અપ્રિય દર્શન થાય છે, જે સંસાર પહેલાં મીઠો લાગતું હતું, તે જ હવે કડ-ખાર–અકારો લાગવા માંડે છે. જેમ સમુદ્રમાં ડૂબેલા માણસને ડૂખ્યા હોય ત્યાંસુધી આસપાસનું કંઈ પણ ભાન હોય નહિ, પણ ઉન્મજજન થતાં જે ઉપર સપાટી પર આવે કે તરત તેને આસપાસની પ્રકૃતિનું કંઈક દર્શન થવા લાગે; તેમ અહીં પણ આ જીવ જ્યાંસુધી સંસાર સમુદ્રની અંદર ડૂબેલે હોય, ત્યાંસુધી તે તેને વસ્તુસ્થિતિનું કંઈ પણ ભાન નથી હોતું, પણ ગબીજની પ્રાપ્તિ થતાં જે તે સંસારસાગરની સપાટી પર જરા ઊંચે આવે કે તરત તેને પ્રકૃતિનું–વિષમ કર્મવિપાકરૂપ સંસારનું અકારું દર્શન થવા માંડે છે, અને તે દર્શન થતાં, તે તે સંબંધી ઊહાપોહમાં-વિચારમાં પડી જાય છે કે આ બધું ચિત્ર-વિચિત્ર સંસારસ્વરૂપ શું હશે? આમ તેની વિચારદશા જાગ્રત થાય છે.
(૩) તે ગબીજ ચિત્ત પછી તે સંસારને સમુચછેદ જાણવા-પામવાના ઉપાયને આશ્રય કરે છે. જે સંસારસમુદ્રનું પાણી મીઠું જાણી તેણે અત્યાર સુધી હસે હોસે પીધું હતું, તે હવે ખારૂં ઝેર જેવું લાગતાં, તે સંસારને ઉછેર કેમ થાય? તેને ઉપાય જાણવા માટે તે પ્રવર્તે છે, અને તેને રેગ્ય એવા તત્વચિંતનમાં પડે છે. “તત્ત્વજ્ઞાનની ઊંડી ગુફાના દર્શન કરવા તે પ્રેરાય છે. જેમકે – “હું કોણ છું? ક્યાંથી થયો? શું સ્વરૂપ છે મહારૂં ખરું?
કેના સંબંધી વળગણ છે? રાખું કે એ પરિહરૂ? એના વિચાર વિવેકપૂર્વક શાંત ભાવે જે કર્યા, તે સર્વ આત્મિક જ્ઞાનના સિદ્ધાંતતત્વ અનુભવ્યા”
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીપ્રણીત શ્રી મેક્ષમાળા (૪) એટલે પછી તે ગબીજવાળું ચિત્ત રાગ-દ્વેષ–મોહની ગાઢ ગ્રંથિરૂપ પર્વત પ્રત્યે પરમ વજ જેવું બને છે, અને નિયમથી તે ગ્રંથિ પર્વતને ભેદે છે–ચૂરી નાંખે છે. આમ તેને સમ્યગદર્શનની પ્રાપ્તિ થાય છે. એટલે—
ક પાઠાંતર–શફયતિશય પાઠ હોય, ત્યાં સંસારના શક્તિઅતિશયની શિથિલતા કરે એમ અર્થ કરો. એટલે સંસારની શક્તિ મેળા પડી જાય, એનું ઝાઝું જોર ન ચાલે.

Translation AI Generated

**Gabbij Chitt**

(125) It loosens and weakens excessive attachment, it breaks it down. Just as someone who has drowned in the ocean comes up to the surface, they experience a clear difference between the state of being submerged and the state of being above, they feel relief, and the grip of their attachment to the submerged state loosens. Similarly, when a soul that is drowned in the ocean of samsara (worldly existence) attains Gabbij, it experiences a sense of relief, as if it has risen to a higher state, and its attachment to worldly things becomes weak, loose, and slack.

(2) This Gabbij Chitt is the first unpleasant sight of the nature (of the soul). When Gabbij is attained, the first unpleasant sight of nature - the web of Maya - the world - occurs. What seemed sweet before now begins to taste bitter, acrid, and unpleasant. Just as a man who has drowned in the sea has no awareness of his surroundings until he is rescued and comes to the surface, so too here, the soul, while submerged in the ocean of samsara, has no awareness of its situation. But when it attains Gabbij and rises slightly to the surface of the ocean of samsara, it begins to see the nature of the world - the bitter fruit of its own karma - and it is repelled by it. This sight causes it to fall into contemplation and wonder, "What is this strange and wonderful world?" Thus, its thinking faculty awakens.

(3) After Gabbij Chitt, it takes refuge in the means of knowing and understanding the world completely. Having drunk the salty water of the ocean of samsara with gusto, it now finds it bitter and poisonous. It wonders how this world can be sustained and seeks a solution. It delves into the depths of philosophical contemplation. It is inspired to see the deep cave of philosophy. It asks, "Who am I? Where did I come from? What is my true nature? What am I attached to? Should I keep it or abandon it?" By contemplating and analyzing these questions with a calm mind, it experiences the principles and essence of spiritual knowledge.

(4) Thus, the Gabbij Chitt becomes like a heavy weight against the mountain of attachment, aversion, and delusion, and it systematically breaks through and destroys this mountain of attachment. In this way, it attains Right Vision.

**Explanation:**

* **Gabbij Chitt:** A state of mind characterized by a loosening of attachment to worldly things.
* **Samsara:** The cycle of birth, death, and rebirth.
* **Maya:** The illusion that obscures the true nature of reality.
* **Karma:** The law of cause and effect.
* **Right Vision:** The correct understanding of the nature of reality.