Yogdrushti Samucchaya New Edition Part 01 and 02

SR No.: 034350
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Author: Bhagvandas Mehta
Publisher: Mahavir Jain Vidyalay
Publication Year: 2018
Total Pages: 844
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 160 MB

Page 151

આઠ ગદષ્ટિનું સામાન્ય કથાઃ આઠ આશય દેષ (85) ખેદ પ્રવૃત્તિ હો કરતાં થાકીએ રે.”—શ્રી આનંદઘનજી આવા ખેદથી ધર્મક્રિયામાં મનની દઢતા રહેતી નથી, કે જે દઢતા, ખેતીમાં પાણીની જેમ, ધમને મુખ્ય હેતુ છે. “કિરિયામાં બેદે કરી રે, દઢતા મનની નાંહિ રે; મુખ્ય હેતુ તે ધમને રે, જેમ પાણી કૃષિમહિરે..પ્રભુ તુજ વાણી મીઠડી રે.” –શ્રી યશોવિજયજીકૃત સા. ત્ર, ગ, સ્ત, 2. ઉગ–સન્માર્ગસાધક ક્રિયા પ્રત્યે માનસિક કંટાળે-અણગમ ઉપજો, સન્માગથી ઉદ્ભગ્ન થવું–ઉભગવું તે. એટલે બેઠા બેઠા પણ ક્રિયામાં ઉદ્વેગ-અણગમે ઉપજે છે. આમ યોગના ઠેષને લીધે, તે ક્રિયા કરે તે પણ રાજવેઠની જેમ ઝપાટાબંધ આટોપી લે છે–જેમ તેમ પતાવી દે છે! બેઠા પણ જે ઉપજે રે, કિરિયામાં ઉદ્વેગ, ગદ્વેષથી તે ક્રિયારે, રાજઠ સમ વેગ રેપ્રભુ તુજ.” 3. ક્ષેપ–ચિત્તને વિક્ષેપ, અસમાધાન ડામાડોળ વૃત્તિ. અમુક ક્રિયામાંથી વચ્ચે વચ્ચે બીજી ક્રિયામાં મનનું ફેકાવું–ચાલ્યા જવું, ઝાંવા-ઉધામા તે ક્ષેપ. જેમ શાલિને ઊખણતાંવારંવાર ઊખેડી ઊખેડીને વાવે તો ફલ ન થાય, તેમ આવી ક્ષેપવાળી ક્રિયાનું નિર્મલ ફલ મળતું નથી. વિચે વિશે બીજા કાજમાં રે, જાયે મન તે ખેપ રે, ઊખણતાં જિમ શાલિનું રે, ફલ નહિં તિહાં નિર્લેપ રે.... પ્રભુ તુજ.” 4. ઉત્થાન-ઊઠી જવું તે ઉથાન. સન્માર્ગમાંથી એટલે કે મોક્ષસાધક યુગમાગ કિયામાંથી ચિત્તનું ઊઠી જવું તે ઉત્થાન. આમ થવાનું કારણ શાંતવાહિતાને એટલે કે ચિત્તના એક અખંડ શાંત પ્રવાહનો અભાવ છે. આવા ઠરેલપણાના અભાવે જ્યાંથી મન ઊઠી ગયું છે એવી તે ગક્રિયા છોડી દેવા ગ્ય છે; પણ કલજજાદિથી છેડી શકાતી નથી. આ ઉથાન દેષ છે. મમતથી તે પકડી રાખે, આ ઉથાન દેષ છે. શાંતવાહિતા વિણ હવે રે, જે ગે ઉત્થાન રે; ત્યાગગ છે તેહથી રે, અણછડાતું ધ્યાન રે.....પ્રભુ તુજ.” 5. ભ્રાંતિ–ભમવું તે, ભ્રમ ઉપજ છે. પ્રસ્તુત ગક્રિયાને છોડી ચિત્તનું ચારેકેર ભ્રમણ-ભ્રામક વૃત્તિ, તે ભ્રાંતિ. અથવા છીપમાં રૂપાની જેમ ભ્રમણ થવી, તત્વને અતવ માનવારૂપ વિપર્યાસ થવો તે ભ્રાંતિ અથવા અમુક ક્રિયા કરી કે ન કરી એ ભ્રમથી ન સાંભરે, એટલે એવી શુભ ક્રિયાથકી પણ અર્થવિરોધી એવું અકાજ થાય, ઈષ્ટ ફલરૂપ પરમાર્થ કાર્ય ન થાય. આમ ભ્રાંતિનું સ્વરૂપ છે.

Translation AI Generated

The Eight Obstacles to Right Conduct: A General Explanation:

**1. Aversion (Gaddvesha):** Aversion is a state of weariness arising from eight types of aversion (85). This weariness leads to a lack of steadfastness in religious practices, which is essential for spiritual progress, just as water is essential for agriculture. "Due to aversion, there is no steadfastness of mind in religious practices; the main purpose is to attain spiritual progress, just as water is essential for agriculture." - Shri Anandghanji

**2. Disinterest (Khed):** Disinterest is a mental aversion or dislike towards virtuous actions. It arises from a lack of understanding of the true nature of spiritual progress. This disinterest can manifest even when sitting still, causing agitation and restlessness. Due to this obstacle, even when performing actions, one rushes through them like a king's messenger, trying to finish them quickly. "Even when sitting still, disinterest arises in actions; due to aversion, one performs actions with the speed of a king's messenger." - Shri Yashovijayji

**3. Distractedness (Kshepa):** Distractedness is a state of mental agitation and instability. It involves the mind wandering from one action to another, causing a lack of focus and concentration. Just as repeatedly pulling up and replanting seedlings will not yield fruit, distracted actions will not produce pure results. "The mind wanders to other matters, this is distractedness; just as repeatedly pulling up and replanting seedlings will not yield fruit, such distracted actions will not produce pure results." - Shri Yashovijayji

**4. Apathy (Uthana):** Apathy is a state of disengagement from the path of spiritual progress. It involves the mind withdrawing from virtuous actions, leading to a lack of sustained effort. This arises from a lack of inner peace and tranquility. The mind may abandon the action, but it cannot be truly relinquished due to attachment. This is the obstacle of apathy. "Due to a lack of inner peace, apathy arises; it is not truly relinquished due to attachment." - Shri Yashovijayji

**5. Delusion (Bhrānti):** Delusion is a state of mental confusion and misperception. It involves the mind wandering aimlessly, or mistaking the unreal for the real, like mistaking a shell for silver. This can lead to performing actions without understanding their true purpose, resulting in unintended consequences and hindering spiritual progress. "Delusion is like mistaking a shell for silver; it leads to performing actions without understanding their true purpose, resulting in unintended consequences and hindering spiritual progress." - Shri Yashovijayji