________________
विभक्त्यर्थनिर्णये ।
विविशिष्टं सुपदमिति ज्ञानस्य चैत्रपदत्वावच्छिन्नप्रकारतवा निरूपितध्वंस त्त्वावच्छिन्नविशेष्यत्वावच्छिन्न प्रकारतावानरूपित सकारत्वावच्छिन्न विशेष्यताकज्ञानत्वेन अस्तीद्यादावुत्तरत्वज्ञानस्य अस्त्वावच्छिन्न प्रकारतानिरूपित
ध्वंसत्वावच्छिन्न विशेष्यत्वावच्छिन्नप्रकारता निरूपिततरातित्वावच्छिन्न विशेष्यता कज्ञानत्वेन इन्द्राणीत्यादावुतेयो उत्तरत्वज्ञानस्य इन्द्रत्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपितध्वंसतत्वावच्छिन्नविशेष्यत्वावच्छिन्न प्रकारतानिरूपितात्वाप्रकवच्छिन्न विशेष्यत्वावच्छिन्न प्रकारतानिरूपित ध्वंसत्वावनव्या च्छिन्नविशेषात्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपिते प्रति- स्वावच्छिन्नविशे ष्यतोकज्ञानत्वेन पचतीत्यादावुत्तरत्वदज्ञा- ज्ञानस्य पच्त्वावच्छिन्न प्रकारतानिरूपित ध्वंसत्वावच्छिविशेष यत्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपितकारकत्वावहिचै- विशेष्यत्वावच्छिन्नप्रकारतानिरूपितध्वंसत्वावच्छि
कारक -
कार
प्रानविशेषात्वावच्छिन्नप्रकारता निरूपितत्वावच्छिन्नविहेतुः शेष्यताकज्ञानत्वेन हेतुत्वमेवमन्यवाप्याम् | शबानु शब्द क्तिपामनुबन्धानामानुपूर्वी न ज्ञानहेतुतायां निविशते व्यहेतुत्वात् गौरवप्रयोजकाच्च प्रयोगव्युत्पादनार्थमेव ते सूत्रबस कारेण निर्दिष्टश: एवमानुपूर्वीज्ञानहेतुत्वे सिद्धे तत्र पदा'नुगु
क
व्यवधानस्य निवेशनमफलं नितरान्तन्निर्वचनायासासादनमिति व्यवहितेऽपीदृश विशिष्टवैशिष्ट्य ज्ञानात् शाब्दबिति बोधो निष्पृत्यूह एव । एवं यत्पदध्वंस वैशिष्ट्यज्ञानं शाइन्द्रे ब्दे हेतुस्तत्मार्थकं वज्जन्यत् पदं प्रकृतिरिति विशेषकृत्यं दर्शितप्रायमिति । यदि बहुमपि प्रत्ययत्वेन द संग्राह्यस्तदा प्रत्ययलक्षणे तादृशनिरुक्तशब्द बहुजन्य
*to
२९
वं
Aho ! Shrutgyanam