________________
अध्यात्मसार ॥ १५ ॥
॥ ५८ ॥ कृतिजोगौ च बुद्धेश्चेद्वंधो मोक्षश्च नात्मनः ॥ ततश्चात्मानमुद्दिश्य कूटमेतद्यदुच्यते ॥ एए ॥ पंचविंशतितत्त्वज्ञो यत्र यत्राश्रमे रतः ॥ जटी मुंडी शिखी चापि मुच्यते नात्र संशयः ॥ ६० ॥ एतस्य चोपचारत्वे मोक्षशास्त्रं वृथा खिलम् ॥ अन्यस्य हि विमोक्षार्थे न कोऽप्यन्यः प्रवर्तते ॥ ६१ ॥ कापिलानां मते तस्मादस्मिन्नैवोचिता रतिः ॥ यत्रानुजवसंसिद्धः कर्त्ता जोक्ता च लुप्यते ॥ ६२ ॥ नास्ति निर्वाणमित्याद्दुरात्मनः केऽप्यबंधतः ॥ प्राक्पश्चाद्युगपदापि कर्म्मबंधाव्यवस्थितेः | ॥ ६३ ॥ अनादिर्यदि संबंध इष्यते जीवकर्मणोः ॥ तदानंत्यान्न मोक्षः स्यात्तदात्माकाशयोगवत् ॥ ६४ ॥ तदेतदत्यसंबद्धं | यन्मियो हेतुकार्ययोः ॥ संतानानादिता बीजांकुरवत् देहकर्मणोः ॥ ६५ ॥ कर्त्ता कर्मान्वितो देहे जीवः कर्मणि देहयुक् ॥ | क्रियाफलोपभुकुंने दमान्वितकुलालवत् ॥ ६६ ॥ श्रनादिसंततेर्नाशः स्याद्बीजांकुरयोरिव ॥ कुकुट्यंमकयोः स्वर्णमलयो रिव वानयोः ॥ ६७ ॥ व्येषु च व्यवस्थेयं संबंधो जीवकर्मणोः ॥ श्रनाद्यनंतोऽजव्यानां स्यादात्माकाशयोगवत् ॥ ६० ॥ | द्रव्यजावे समानेऽपि जीवाजीवत्वनेदवत् ॥ जीवनावे समानेऽपि नव्यानव्यत्वयोर्मिंदा ॥ ६५ ॥ स्वाजाविकं च जन्यत्वं | कलशप्रागभाववत् ॥ नाशकारण साम्राज्याविनश्यन्न विरुद्ध्यते ॥ ७० ॥ जन्योच्छेदो न चैवं स्याद्गुर्वानंत्यान्नजोंशवत् ॥ प्रतिमादखवत् क्वापि फलानावेपि योग्यता ॥ ७१ ॥ नैतघयं वदामो यद्भव्यः सर्वोऽपि सिध्यति ॥ यस्तु सिध्यति सोऽवश्यं जव्य एवेति नो मतम् ॥ ७२ ॥ ननु मोऽपि जन्यत्वाद्विनाशिनी जवस्थितिः ॥ नैवं प्रध्वंसवत्तस्यानिधनत्वव्यवस्थितेः | ॥ ७३ ॥ श्राकाशस्येव वैविक्त्या मुङ्गरादेर्घटये ॥ ज्ञानादेः कर्मणो नाशे नात्मनो जायतेऽधिकम् ॥ ७४ ॥ न च कर्मा
१ भवबंधनात् इति वा पाठः ।
अधिका
१३
॥ १५ ॥
