________________
ज्ञान
बिन्ः
१४॥
पदकस्य कल्पने च विष्टक्षणविशेषण वा जनकत्वमित्यप्यानमः, ततो याचितकममनमवशिष्टविशिष्टतर
बुद्धदेशितमार्गे तु तत्प्रयोजकत्वज्ञानादेव प्रवृत्तिरिति चेन्न, एकान्तवादेऽनेन रूपेण निमित्तत्वमनेन रूपेण चोपादानत्वमिति विनागस्यैव उर्वचत्वात् । अक्विष्टक्षणेऽक्लिष्टक्षणत्वेनेवोपादानत्वे आद्याक्लिष्टक्षणस्यानुत्पत्तिप्रसंगादन्त्यक्लिष्टरुणसाधारणस्य हेतुतावच्छेदकस्य कहपने च विष्टक्षणजन्यतावच्छेदकेन सांकर्याजान्यजनकक्षणप्रबन्धकोटावेकैकक्षणप्रवेशपरित्यागयोविनिगमकाजावाच्च । एतेनेतरव्यावृत्त्या शक्तिविशेषेण वा जनकत्वमित्यप्यपास्तम्। न चैतदनन्तरमहमुत्पन्नमतस्य चाहं जनकमित्यवगति क्षणरूपं ज्ञानमिति न जवन्मते कार्यकारणनावः, नापि तदवगमः, ततोयाचितकमानमेतदेकसन्ततिपति-| तत्वादेकाधिकरणं बन्धमोक्षादिकमिति । एतेनोपादेयोपादानक्षणानां परस्परं वास्यवासकलावाउत्तरोत्तर विशिष्टविशिष्टतरकणोत्पत्तेः मुक्तिसंजव इत्यप्यपास्तम् , युगपनाविनामेव तिलकुसुमादीनां वास्यवासकलावदर्शनात् । उक्तं च-"वास्यवासकयोश्चैवमसाहित्यान्न वासना । पूर्वक्षौरनुत्पन्नो वास्यते नोत्तरक्षणे ॥१॥ इति" । कहिपतशुपक्षाकसन्तानार्थितयैवमोक्षोपाये सौगतानां प्रवृत्तिः, तदर्थैव च सुगतदेशनेत्यच्युपगमे च तेषां मिथ्यादृष्टित्वं, तत्कल्पितमोक्षस्य च मिथ्यात्वं स्फुटमेव, अधिक खतायाम् । एतेनाखमाघयानन्दैकरसब्रह्मज्ञानमेव केवलज्ञानं, तत एव चाविद्यानिवृत्तिरूपमोक्षाधिगम इति वेदान्तिमतमपि निरस्तम्, तादृशविषयाजावेन तज्ज्ञानस्य मिथ्यात्वात् , कीदृशं च ब्रह्मज्ञानमज्ञाननिवर्तकमन्युपेयं देवानांप्रियेण, न केवखचैतन्यं, तस्य सर्वदा सत्त्वेनाविद्याया नित्यनिवृत्तिप्रसंगात् , ततश्च तन्मूखसंसारोपखध्यसंजवात्सर्वशाखानारंजप्रसंगादनुलवविरोधाच, नापि वृत्तिरूपं, वृत्तेः सत्यत्वे तत्कारणान्तःकरणाविद्यादेरपिसत्त्वस्यावश्यकत्वेन तया तनिवृत्चेरशाक्यतया सर्व-||॥१७॥ वेदान्तार्थविप्लवापत्तेः, मिथ्यात्वे च कथमज्ञाननिवर्तकता। न हि मिथ्याज्ञानमज्ञाननिवर्तकं दृष्टम् , स्वप्रज्ञानस्यापि तत्त्वप्र
