________________
जैनतर्क धवलेनार्थप्रतिपादकत्वामवदस्यानुमानेऽन्तावः, कूटाकूटकापणनिरूपणप्रवणप्रत्यक्ष्वदन्यासदशायां व्याप्तिग्रहनैर- परिलाषा
पेयेणैवास्यार्थबोधकत्वात् । यथास्थितार्थपरिज्ञानपूर्वकहितोपदेशप्रवण श्राप्तः। वर्णपदवाक्यात्मकं तवचनं । वर्णोऽकारादिः ॥१२॥
पौलिकः। पदं संकेतवत् । अन्योऽन्यापेक्षाणां पदानां समुदायो वाक्यं । तदिदमागमप्रमाणं । स च विधिप्रतिषेधान्यां स्वार्थमनिदधानः सप्तनंगीमनुगछति। तथैव परिपूर्णार्थप्रापकत्वलक्षणतात्त्विकप्रामाण्यनिर्वाहात्, क्वचिदेकनंगदर्शनेऽपि व्युत्पनमतीनामितरजंगाक्षेपध्रौव्यात् । यत्र तु घटोस्तीत्यादिलोकवाक्ये सप्तनंगीसंस्पर्शशून्यता । तत्रार्थप्रापकत्वमात्रेण लोकापे
या प्रामाण्येऽपि तत्त्वतो न प्रामाण्यमिति अष्टव्यम् । केयं सप्तनंगीति चेडुच्यते-एकत्र वस्तुन्येककधर्मपर्यनुयोगवशादविरोधेन व्यस्तयोः समस्तयोश्च विधिनिषेधयोः कटपनया स्यात्कारांकितः सप्तधा वाक्प्रयोगः सप्तनंगी । श्यं च सप्तनंगी वस्तुनि प्रतिपर्यायं सप्तविधधर्माणां संजवात् सप्तविधसंशयोत्थापितसप्तविधजिज्ञासामूलसप्तविधप्रश्नानुरोधाउपपद्यते । तत्र स्यादस्त्येव सर्वमिति प्राधान्येन विधिकट्पनया प्रथमो जंगः। स्यात्कथञ्चित् स्वभव्यक्षेत्रकालजावापेक्षयेत्यर्थः। अस्ति हि घटादिकं भव्यतः पार्थिवादित्वेन, न जलादित्वेन, क्षेत्रतः पाटलिपुत्रकादित्वेन, न कान्यकुब्जादित्वेन, कालतः शैशिरादित्वेन, न वासन्तिकादित्वेन, लावतः श्यामादित्वेन, न रक्तादित्वेनेति । एवं स्यान्नास्त्येव सर्वमिति प्राधान्येन निषेधकटपनया द्वितीयः । न चासत्त्वं काल्पनिक । सत्त्ववत्तस्य स्वातंत्र्येणानुलवात् । अन्यथा विपक्षासत्त्वस्य तात्त्विकस्याजावेन हे-||॥१२५। तोस्त्रैरूप्यव्याघातप्रसंगात् । स्यादस्त्येव स्यानास्त्येवेति प्राधान्येन क्रमिकविधिनिषेधकहपनया तृतीयः। स्यादवक्तव्यमेवेति युगपत्प्राधान्येन विधिनिषेधकहपनया चतुर्थः । एकेन पदेन युगपउनयोर्वक्तुमशक्यत्वात् । शतृशानची सदित्यादौ सांके
