________________
नयरहस्य
प्रकरणम्.
।। पुए।
घत्वयोरिवापेक्षिकवस्तुधर्मत्वात् । प्रपञ्चितं चेदमन्यत्रेति नेह प्रतन्यते । अत एव नैकस्मिन्नर्थे नानाध्यवसायरूपाणामेतेषां विप्रतिपत्तित्वमप्याशंकनीयम्, सत्त्वजीवाजीवात्मकत्वाव्यगुणपर्यायात्मकत्वचतुर्दर्शनविषयत्वपञ्चास्तिकायावरुघत्वषड्जव्यक्रोमीकृतत्वधमरेकत्वमित्वत्रित्वचतुष्टुपञ्चत्वषट्त्वाध्यवसायानामिव पर्यायविशुधिवशात् पृथगर्थग्राहिणां मतिज्ञानादीनामिवैकत्रार्थे प्रतिनियतविषयविजागशालिनां प्रत्यक्षादीनामिव वा नैगमाद्यध्यवसायानामविरुधनानाधर्मग्राहित्वेऽप्यविप्रतिपत्तिरूपत्वादिति संप्रदायः। अत्र च त्रिजिनिंदर्शनैर्विरुधर्मग्राहित्वांशग्राहित्वप्रमितिवैलक्षण्यत्वानां विप्रतिपत्तित्वसाधकहेतूनामसिधिव्यनिचारप्रदर्शनादिष्टसिद्धिरिति विजावनीयम् । स्यादेतत् , एकत्वादिकं न वास्तवसंख्यारूपं, किंतु विजिन्नधर्मप्रकारकबुधिविषयत्वरूपं, तच्च मियो न विरुषं, नयविषयीनूतं लेदानेदादिकं तु विरुध्मेवेति । मैवम् । सतामेवैकत्वादीनां बुद्धिविशेषेणाभिव्यक्तेः, अन्यथा तषियत्वायोगादेकत्रप्रमीयमाणत्वेन चाविरोधात्, तदेव जेदादीनामविरोध इति जावनीयम् । एकैकपदोक्तदोषापत्तिस्तु जात्यन्तरत्वान्युपगमानिरसनीया । दृष्टा हि वैकट्यपरिहारेण तत्प्रयुक्तायाः परस्परानुवेधेन जात्यन्तरमापन्नस्य गुमशुंगीजव्यस्य कफपित्तदोषकारिताया निवृत्तिः। नेयं जात्यन्तरनिमित्ता, किं तु मियो माधुर्यकटुकत्वोत्कर्षहानिप्रयुक्तेति चेन्न, योरेकतरबलवत्त्व एवान्यापकर्षसंजवात्, तन्मन्दतायामपि मन्दपित्तादिदोषापत्तेश्च । एतेनेतरेतरप्रवेशादेकतरगुणपरित्यागोऽपि निरस्तः श्रन्यतरदोषापत्तेरनुलवबाधाच्च । श्रथ समुदितगुमशुगव्यं प्रत्येकगुमशुंगीच्यां विजिनमेकस्वजावमेव व्यान्तरं, न तु मिथोऽजिव्याप्यावस्थितोजयस्वन्नावं जात्यन्तरमिति चेन्न, तस्या ऽव्यान्तरत्वे विलक्षणमाधुर्यकटुकत्वाननुलवप्रसंगात्, एकस्वजावत्वे दोषयोपशमाहेतुत्व
||
ए|
