________________
--
આગળ ધસી આવી, તેની ભાષામાં તેણે જે કોલાહલ કર્યો, તે સાંભળીને ઘરમાંથી બે પુરુષો - એક પિતા ને એક પુત્ર-દોડીને બહાર આવ્યાં. હાથમાં કડિયાળી ડાંગ હતી, એક કારમો પ્રહાર થતાની સાથે સંત પડી ગયા. ભિક્ષાપાત્ર થોડું ભાંગી ગયું. ભિક્ષા થોડી બહાર વેરાઈ ગઈ. આજુ-બાજુના લોકો વચ્ચે પડે, એ પહેલા પેલા બંનેએ મળીને પાત્રનો ચૂરો કરી દીધો. બધી જ ભિક્ષા ધૂળમાં મેળવી દીધી. પેલી સ્ત્રીનો લવારો હજી ય ચાલુ છે. પડોશની બે-ત્રણ સ્ત્રીઓ અને ચાર-પાંચ પુરુષો જોર કરીને તેમને ચૂપ-ચાપ અંદર તાણી ગયા છે. બહાર જે બચ્યા, તેમની આંખોમાં ઝળહળિયા છે અને મુખ પર દિલગિરી છે.
અટ્ટમનો તપ, બળતો બપોર, થોડું થોડું લઈને સંચિત કરેલી ભિક્ષા, નિરપરાધ વૃત્તિ.... ને આ કરુણ પ્રહાર, ભિક્ષાપાત્રનો ચૂરો ને બધી જ ભિક્ષા શબ્દશઃ ધૂળ ભેગી. લોકોની આંખમાંથી રીતસર અશ્રુધારા વહી રહી છે, જ્યારે એ તપક઼શ દેહના એક રુંવાડાને ય ઘટી ગયેલી ઘટનાની જાણે જાણ સુદ્ધા નથી. ચહેરાની શીતળતા ય સલામત છે, ને ચિત્તની પ્રસન્નતા પણ.
કદાચ સંતને દિલાસો આપવાનો આ અવસર હતો, પણ વાસ્તવમાં સંતની પ્રસન્નતા લોકોને દિલાસો આપી રહી હતી. પાત્રના ચૂરા અને રજમિશ્રિત ભિક્ષાનો ઉચિત સ્થાને જયણાથી ત્યાગ કરીને સંત વનનિકુંજની દિશામાં જઈ રહ્યા છે અને આંતરસંગ્રામમાં સ્વપ્ને ય પીઠ ન દેખાડનારા એમની પીઠને લોકો અશ્રુપૂર્ણ અર્ધ્ય અર્પી રહ્યા છે. જે રીતે તેમણે ઘરનું આંગણું પાવન