________________ 2 27 કર્મધારય તપુરુષ સમાસ દા.ત. ન સંવેદઃ = પસંદ સંદેહનો અભાવ. ન પટ; = પ્રપટ: I પટ નહીં પણ બીજું કંઈક. ન ડાં થાઃ સ = અનુદ્રા | નાની કમરવાળી. (નમ્ બહુવ્રીહિ) ન નીતિઃ = મનીતિઃ નીતિનો વિરોધ. અનિયમિત નગ્ન તપુરુષ સમાસો (2) ન પુમાન ન સ્ત્રી = નપુંસા: પુરુષ નહીં અને સ્ત્રી નહીં. (3) ન મિત્રમ્ = મિત્ર: મિત્ર નહીં. (3) કર્મધારય તપુરુષ સમાસ વિશેષણવાચી નામનો વિશેષ્યવાચી નામની સાથે પહેલી વિભક્તિનો સંબંધ હોય તો તેમનો કર્મધારય તત્પરુષ સમાસ થાય છે. દા.ત. ૩ત્તમ: નન: = ઉત્તમગન: I ઉત્તમ જન. વન્દ્ર વ 3q7: = વન્દ્રોન્વતઃ | ચન્દ્ર જેવો ઉજ્જવળ. કર્મધારય તપુરુષ સમાસના આઠ પ્રકાર છે - (i) વિશેષણ પૂર્વપદ કર્મધારય તપુરુષ સમાસ (ii) વિશેષણ ઉત્તરપદ કર્મધારય તપુરુષ સમાસ (ii) વિશેષણ ઉભયપદ કર્મધારય તપુરુષ સમાસ (iv) ઉપમાન પૂર્વપદ કર્મધારય તપુરુષ સમાસ (V) ઉપમાન ઉત્તરપદ કર્મધારય તપુરુષ સમાસ (vii) કુપૂર્વપદ કર્મધારય તપુરુષ સમાસ