________________ શ્રદ્ધા કરે છે એને વિકલ્પ જ નથી. કેમ કે ગ્રંથિભેદ થવાથી માન્યતા શુષ્ક થઈ ગઈ છે. નિગોદમાં અસંખ્યાતા ગોળા છે અને તે દરેકમાં અનંતી નિગોદ રહેલી છે. એક નિગોદમાં અનંતા જીવો રહેલાં છે. તે જીવો ખૂબ પીડાને પામે છે. કેવળી એ જુવે છે. ગ્રંથિભેદવાળો આત્મા તેને નિર્વિકલ્પ સ્વીકારી લે છે. તેથી તેના ધ્યાનમાં આરૂઢ થઈને તીવ્ર રુચિવાળો થાય છે. સાધન સામગ્રી હોય તો તેને શ્રદ્ધાએ ચઢતાં વાર ન લાગે. અપૂર્વ વર્ષોલ્લાસ ફોરવે. તર્ગત પુરુષાર્થ કરી ૪થી થી ૧૩મે પણ પહોંચી શકે છે. કેમ કે ભૂખ્યા માણસને કકડીને ભૂખ લાગી હોય ને ભોજન સામે હોય તો ખાધા વિના ન રહી શકે. તેવી જ રીતે તત્ત્વપ્રેમી જીવ રુચિ પ્રગટી જતાં તત પુરુષાર્થ કર્યા વિના ન રહે. તદ્ગત જ્ઞાન પરિણમી જાય તો કેવળજ્ઞાનને ખેંચી લાવ્યા વિના રહે નહિ. જેની ગ્રંથિ ભેદાઈ નથી તે મિથ્યાત્વદશામાં જ હોય. સ્વલક્ષ કેંદ્રિત થાય અને આત્માને અંદર ઉહાપોહ થતો હોય તો તે ગ્રંથિભેદનું કારણ બની શકે છે. આપણને સ્પર્શના કેમ ન થાય? મોહહજુ કેમ પીડે છે? તો તે આત્માને ગ્રંથિભેદની દિશામાં આગળ લઈ જાય છે. જેમ દૂધપાક શરીરને પુષ્ટિકારક છે પણ ઝેર ભળે તો ગરબડ થાય તેમ જ્ઞાન તો નિર્મળ જ છે. એમાં મિથ્યાત્વ ભળે એટલે મલિન બને. રુચિનો પરિણામ ફરી જવાથી તે વિભાવમાં જાય. જ્ઞાનના ક્ષયોપશમ સાથે મિથ્યાત્વ મોહનીયનો ક્ષયોપશમ થવો જરૂરી છે. અભવ્યને 9 પૂર્વનું જ્ઞાન હોય છે પણ અનાદિ મિથ્યાત્વના કારણે તે જ્ઞાન દ્વારા દેવલોકની જ રુચિ થાય છે. આથી તે લોકોને તત્ત્વમાર્ગ સમજાવે, તેનાથી અનેક જીવો મોક્ષમાં જાય પણ તેનો સંસાર અકબંધ જ રહે છે. જ્યારે માસતુષ મુનિને જ્ઞાન ન હતું પણ રુચિ જબરદસ્ત હતી તો કેવળજ્ઞાન મેળવી લીધું. જેને ગ્રંથિભેદ થઈ જાય તેને શાસ્ત્રો ભણ્યા વિના પણ શ્રદ્ધાના બળે કેવળજ્ઞાન થઈ શકે છે. નિસર્ગ અને અધિગમથી - ક્ષયોપશમ થતા સમ્યકત્વ પ્રકટ થાય છે. અપૂર્વ શ્રદ્ધારૂપ સમ્યક દર્શન આવે અને સદ્વર્તનરૂપ ચારિત્ર આવે તો જ વીતરાગતા અને સર્વજ્ઞતા આવે. જ્ઞાનસાર-૨ // 87