________________ રાગદ્વેષને ભેદનારું સમ્યગુ જ્ઞાન છે. તે જો આત્મા પાસે હોય તો આત્માને આ શાસ્ત્રો શા માટે? દ્વાદશાંગીનું રહસ્ય રાગ-દ્વેષથી મુકત બની સમતા કેળવવાનું છે. એક જ નવકાર કે એક જ સામાયિક તારનાર બને. બને એક જ છે. ભિન નથી. નવકારનું ફળ સર્વ પાપોનો નાશ, સામાયિકનું ફળ પણ આ જ. સામાયિકના પરિણામમાં જ શુદ્ધ નવકાર છે. અહંકારને હલાવનારી દષ્ટિ મળી ગઈ તો બીજા જ્ઞાનની જરૂર નહિ. તે જ જ્ઞાન દ્વારા રાગ-દ્વેષના પરિણામ નષ્ટ થાય. બાકીનું જ્ઞાન, જ્ઞાન નથી. રાગ-દ્વેષને ભેદવા માટે સમર્થ તે જ્ઞાન છે. * શાન 3 પ્રકારો 1) વિષય પ્રતિભાસ જ્ઞાન મિથ્યાત્વની હાજરીમાં જ હોય. વિષયો પ્રત્યેજ રુચિવાળો હોય. ત્યાગ કરે– કષ્ટ સહન કરે પણ ગુણ પ્રત્યેની રુચિ જ ન થાય. આત્મ પરિણતિત (તત્ત્વ પ્રતિપત્તિ) જ્ઞાનઃ ૪થા ગુણ સ્થાનકે આવેલો જીવ કે જેની ગ્રંથિ ભેદાઈ છે. સર્વજ્ઞ તત્ત્વનો સંપૂર્ણ સ્વીકાર કર્યો છે. બસ તેને આત્માના ગુણને જ અનુભવવાની રુચિ હોય, એ જ એનું અંતિમ રહસ્ય છે. 3) તત્ત્વ સંવેદન શાનઃ આ જ્ઞાન ગુણને અનુભવવારૂપ છે. જે મુનિ ભગવંતોને જ હોઈ શકે. તત્ત્વ પ્રતિપત્તિ જ ન હોય તો તત્ત્વ સંવેદન આવે ક્યાંથી? જ્ઞાનનું કાર્ય વિરતિ, નિશ્ચયથી આત્માએ પોતાના વિભાવમાંથી અટકવું, વ્યવહારથી 18 પાપ સ્થાનક અટકવું. જે જ્ઞાનથી પોતાના સ્વભાવ અને વિભાવની ખબર પડે તે આત્મજ્ઞાન, તે જ વાસ્તવિક જ્ઞાન છે. કેવળજ્ઞાન પ્રગટે પછી દીવડાની જરૂર નથી. ગ્રંથિભેદ થવાથી જે જ્ઞાન થાય છે તે કેવળજ્ઞાનનું બીજ છે. કેવળી જાણે છે અને આ જ્ઞાનસાર-૨ // 86
