________________ ગોચરી જાય છે. ઉપાશ્રયમાં રહે છે છતાં તેને શ્રમણ નથી કહેવાતો. કારણ તેણે જાવજીવ માટે સંસારનો છેડો ફાડ્યો નથી, તે શ્રમણોપાસક જ કહેવાશે. પરિણામ ઉછળે તો સર્વવિરતિ ગ્રહણ કરે, ન થાય તો 11 મહિના પૂર્ણ થતાં ઘરે પાછો જાય. કારણ તેને સર્વવિરતિનો પરિણામ નથી આવ્યો. જેટલા અંશે પરિણામથી ત્યાગ થાય તેટલા અંશે આત્માની અનુભૂતિ થાય. મોહનો પરિણામ એ જ સંસાર. શ્રાવક શ્રમણભૂત પ્રતિમાનો સ્વીકાર કરે અને સાધુ એકાકી વિહાર કરે એ બંને માટેની ઉત્કૃષ્ટ ભૂમિકા છે. - જિન કુળમાં જન્મેલાએ આ વાતનું જ ખેડાણ કરવાનું છે. આ વાત ઊંચી છે એમ કહીને એને છોડી નથી દેવાની. ભૂખ્યાં હશે તે મેળવવા બધું જશે. રાજચંદ્રમાં જશે,દાદા ભગવાનમાં જશે, બધે ભટકશે. પરમાત્માના સાચા માર્ગને સમજનારા, સ્વીકારનારા આ કાળમાં ઓછા જ રહેવાના. એમ પ્રભુએ જ કહ્યું છે. અધ્યાત્મ માર્ગને મોટામાં મોટો ફટકો પડ્યો છે. ગચ્છના ભેદ શિથિલાચારને કારણે પડ્યા. ક્રિયાદ્ધાર કરનારા ઉત્તમ આત્માઓ હોવા છતાં પણ કાળના પ્રભાવે કંઈક પોતાનું ઘાલ્યું માટે આ ભેદો પડ્યા. કર્મએ સૌ પ્રથમ પરિગ્રહ છે એના ઉદયથી બાકીના તમામ પરિગ્રહો આવે છે. આત્મા જ્યારે પરિગ્રહને અલ્પકાળ માટે કે સર્વથા ત્યજે ત્યારે આત્માની અનુભૂતિ કરી શકે એ જ શ્રેષ્ઠ ચર્યા છે. અનાદિકાળથી આત્મા સંગભાવમાં રહ્યો છે તેના કારણે આત્મા પીડા અનુભવે છે. સ્વજન ( કુટુંબ) - પરિજન ( મિત્રો, નોકર, ચાકર વગેરે) આ બધાને આત્માએ સુખના કારણ માન્યા છે. એ બધાથી આત્મા ઘેરાયેલો છે, તેટલા મોહના પરિણામથી સુખી-દુઃખી થાય છે. આપણા ગુણો છે તે આપણા સ્વજન છે. જે સદા સાથે રહે ને આનંદ આપે છે તે સ્વજન. મુનિએ ગુણોને જ સ્વજન માન્યા છે એટલે મુનિને કોઈની જરૂર પડતી નથી. સ્વજન છોડી દીક્ષા લીધી ત્યાં શિષ્ય-પરિવાર - અનુકૂળ પકડ્યા તો ત્યાં ને અહીંયા કંઈ ફેર નથી. એક સંસાર છોડી બીજો સંસાર પકડ્યો. જ્ઞાનસાર-૨ || 79
