________________ માટે હોય તો જ સાધુ ભગવંતો માટે નિર્દોષ થાય. માત્ર સાધુ ભગવંતો માટે રાખેલું હોય તો તે દોષિત બને. * રાત્રિ ભોજન ત્યાગના ફાયદાઓઃ રાત્રિભોજનનો ત્યાગ કરવાથી પ્રાણાતિપાત વ્રત શુદ્ધ થાય. પરિગ્રહનો ત્યાગ થાય. પરમાત્માની આજ્ઞાના પાલનથી અદત્તાદાનનો ત્યાગ થાય, રાત્રિભોજન કરવાથી વિષયોની વાસના વધે છે. તેનો ત્યાગ કરવાથી ઈદ્રિયો પર અંકુશ આવે તેથી મૈથુન વિરમણ વ્રતનું પાલન થાય. તેમ જ રાત્રિના આરંભ. સમારંભ માટે મૃષા બોલવું પડે. તેથી રાત્રિભોજનથી અટકવાથી મૃષાવાદ વિરમણ વ્રતનું પાલન થાય. એમ એકેકનિયમ એક બીજાના પૂરક બને છે. આ દેશવિરતિધરની વાત થઈ. | સર્વવિરતિધર માટે ગામમાં ઘર નહિ, સીમમાં ખેતર નહીં, પણ આ જો ઉપયોગ ન હોય તો જ્યાં-જ્યાં ત્યાં-ત્યાં ભક્ત-ભક્તાણીનો પરિગ્રહ વધે. આ મારું ક્ષેત્ર છે. એમ બોલી મમતા ન કરાય. આ ન સમજાય તો અમને મમત્વનો દોષ લાગે. સાધુએતો જ્યાંનિર્દોષ ભૂમિ મળે ત્યાં આરાધના કરવાની છે. મને આ તિથિ સાચી લાગે છે માટે હું આ કરું છું. પણ આ જ સાચું છે ને તું પણ આ જ કર. આમ ઠોકી ન બેસાડાય. માન્યતા ફરકતો રહેવાની જ છે. પરમાત્માના વખતમાં પણ હતી આ બધાને સમજાવી શકવાના નથી. સત્ય સમજવા આવે એને સમજાવવા પણ એની માટે ઝંડો લઈને ફરવાનું નથી વિવેકથી કાર્ય કરવાનું છે. સાધુ અને શ્રાવકમાં કાળથી અને પરિણામથી ભેદ પડે. શ્રાવકે સર્વથા સ્વીકાર્યું નથી. અનુમોદન ચાલુ છે. આથી શ્રાવકને દુવિહં–તિવિહેણં અને સાધુને ત્રિવિધ - ત્રિવિધ એટલે કે તિવિહં= તિવિહેણનું પચ્ચખાણ હોય છે. શ્રાવક માટે ઉત્કૃષ્ટથી શ્રમણ ભૂત પ્રતિમાનો સ્વીકાર અને સાધુ માટે એકાકી વિહાર, સ્મશાન, જંગલને વિશે કાઉસ્સગ્ગવગેરે ઉત્કૃષ્ટથી છે. અત્યારે ઘણા કારણોને લીધે બંને થતા નથી. જ્ઞાનસાર-૨ // 77
