________________ સાચો માર્ગ નહીં મળે. શુદ્ધ આત્માના લક્ષણરૂપે જે દ્રવ્ય-ગુણ છે અને અનંતજ્ઞાન - અનંતદર્શન પર્યાયસ્વરૂપે છે. તેને પામવા માટે સ્વર-વ્યંજન–સૂત્ર, સૂત્ર દ્વારા અર્થ અને અર્થ દ્વારા આત્માએ તે સ્વરૂપે પરિણામ પામવાનું છે. સૂત્ર જાણ્યા - અર્થ જાણ્યા પણ તે પ્રમાણે આત્મા પરિણામ ન પામ્યો તો તે મોહના પરિણામમાં જ છે, તે પરમાં જ પરિણતિવાળો છે. જ્ઞાનયોગ દ્વારા સ્વભાવરૂપે પરિણામ પામવાનું છે. તો જ તે આત્મ સુખનો અનુભવ કરી શકશે. સ્વને વેદશે ત્યારે જ અનુભવ થશે. અર્થ પ્રમાણે વર્તવું એટલે આત્મવીર્યને ગુણરૂપે પરિણામ પમાડી દેવાનો છે. જ્યારે તે પોતાને અનુભવતો હોય ત્યારે તે કાયયોગથી છૂટી જાય છે. ક્રિયાયોગથી જ ચડવાનું છે, તેનાથી જ સ્થિર થવાનું છે ને પછી તે તે યોગોથી પરિણામથી છૂટી જવાનું છે. દરેક ક્રિયાયોગમાં પ્રણિધાન મૂકવામાં આવ્યું છે. પ્રણિધાન સાધ્યની સિદ્ધિનું હોય. દા.ત. ચૈત્યવંદન કરવાનું છે. પ્રથમ ખમાસમણ આપવાનું છે. પછી ચૈત્યવંદનનો આદેશ માગવાનો. હવે તે ક્રિયા સિવાય બધાનો નિષેધ થઈ જાય. તમામ ક્રિયા ઈરિયાવહિયં પૂર્વક કરવાની છે. તેમાં કાઉસ્સગ્ન કરવાનો છે. પૂર્વની પાપ ક્રિયાથી પાછા ફર્યા છીએ. જ્યારથી આજ્ઞા માંગે છે ત્યારથી જ તે પોતાનું પાતંત્ર્ય વ્યક્ત કરે છે. જો પોતાની યોગ્યતા હોય તો ગુરુ આદેશ આપે છે. કરેહ = કરો. પહેલું વિનય દ્વાર છે. તેના વિના આગળ કોઈ કાર્યન થાય. ઈચ્છું કહીને તેનો સ્વીકાર કર્યો તેથી આપણે પ્રતિજ્ઞાબદ્ધ થઈ ગયા, હવે બીજું કોઈ કાર્ય ન થાય. એ ઉપયોગ આવવો જોઈએ. અજિતશાંતિ રાગપૂર્વક-સંપદાપૂર્વક બોલી ગયા પણ તેમાં જે વંદના કરવાની હતી તે કેટલી થઈ? અર્થના ઉપયોગમાં જઈને–પરમાત્માના અર્થના ઉપયોગમાં પોતાનામાં તે ઉપયોગ જાય ને એકાદ સમય પણ તદાકાર બની જઈએ તો વંદના સફળ થાય.આના માટે આવી ભૂમિકા ઘડવી પડે. માટે પ્રથમ સૂત્રો પછી તેના અર્થ ભણવા પડે પછી તેને તત્વથી જાણવું પડે ત્યારે તે કાર્ય સ્વભાવરૂપે થાય. અપ્રમત્તપણે બધું જ કર્યું તે દ્રવ્યક્રિયા થઈ, તન્મયતા આવે જ્ઞાનસાર–૨ // 61