________________ વિશ્વમાં નથી. મુનિ સ્થિર છે, માટે અસ્થિરવાળાની ઉપમા ન ઘટે. મુનિની સમતા કોઈપણ વસ્તુના સંયોગથી પ્રગટ થતી નથી. જગત આકાશ પાતાળ એક કરે તો ય સમતારસ ન મળે. - સાધુપણાનો મહિમા ત્રણ ખંડ- છ ખંડ પણ નહિ– પણ 3 લોકનું સામ્રાજ્ય પણ સાધુ પાસે નકામું છે, તુચ્છ છે. સમતા રસમાં ડૂબેલા મુનિને છ ખંડનો અધિપતિ ચક્રવર્તી કે ઈદ્ધ નમે તો પણ સાધુને એની સામે જોવાનું મન ન કરે. અંદરના ભંડારના રક્ષણની જેને ચિંતા થાય તે જગતને આંખ પહોળી કરીને ન જુએ. અર્થાત્ સ્વ આત્મામાં દર્શન થાય, એ જગતને જોતાં જ નથી. અંદર અમૃતના કૂવા પડેલા છે, એનું પાન એ પોતે જ કરે, અને જગતને ભૂલી પોતાનામાં જ ડૂબે. આત્માની જ્ઞાન દષ્ટિમાં સચરાચર જગત પરસમદષ્ટિ આવે. જડ-ચેતન પર એકદષ્ટિ સુખદુઃખનું કારણ જગતની વિષમતા છે. જગતનેવિષયદષ્ટિથી જુવો તો આપણામાં વિષમતા આવે. જીવને જીવ તરીકે અજીવને અજીવ તરીકે જુઓ તો બરાબર, એનાથી આત્માની દષ્ટિવિકારવાળી બનતી નથી. જગતની વિકાર અવસ્થા કર્મકૃત છે તે પકડે તોવિકારવાળો બને ત્યાં નિરાકારને પકડે તો નિરાકાર થાય. આકારનો સ્વભાવ વિકારને પકડવાનો. આપણે જગતને પર્યાયથી પકડીએ છીએ માટે આપણું પરાવર્તન થાય છે. માટે આપણે ભિન્ન ભિન્ન આકારવાળા છીએ. જીવ પર વસ્તુને પકડવા દ્વારા શુભાશુભ ભાવને પકડે છે. પોતાના સ્વભાવમાં રહે તો જીવ પરને પકડતો નથી. આપણે વસ્તુ જોઈને એના ભાવમાં રમીએ છીએ. હરિયાળી જોઈને આપણે રાગ કરીએ. આપણને જોઈને યોગીઓને આપણી ગુલામ અવસ્થા દેખાય. તત્ત્વની દષ્ટિએ હરિયાળી સ્થાવરકાયવનસ્પતિકાય છે. આપણે રાજી થઈને ભયંકર કર્મ બાંધીએ મુનિને તેમાં જીવો દેખાય તેથી એ જીવોની ઉપર જ્ઞાનસાર-૨ // 180
