________________ મહાકરુણા આવે. આપણે લેવાદેવા વગર કર્મબંધ કરીએ. ઘોર અજ્ઞાન દશાના કારણે સતત કર્મબંધ થાય. પ્રકૃતિનું સૌંદર્ય જોઈ દયાના પરિણામ આવવા જોઈએ. આત્માનો અનુભવ એટલે જગતને જોઈને રાગ-દ્વેષવાળા ના થવું માધ્યસ્થ દષ્ટિથી જોવું. આત્માનો અનુભવ માત્ર યોગી જ કરી શકે. જગત સાથે એનો સંબંધ કપાઈ ગયો માટે એ આત્મામાં રમે. પ્રયોજન સંસારીને હોય, મુનિને નહોય. વીતરાગતા ન આવે ત્યાં સુધી કરુણા ઊભી છે. મુનિ જગમાં રહે. ખરો પણ જગતથી લેવાઈ ન જાય. મારું એ જ મિથ્યાત્વ અને મારું કાંઈ નથી એ સમતારસ. મિથ્યાત્વ નથી ત્યાં છે ની બુધ્ધિ કરાવે છે. જગતની એક પણ વસ્તુ મારી નથી, એવું થાય ત્યારે પરમાત્માનો વાસ થાય. માન કષાય-પરના કારણે પોતાની જાતને મહાન બતાવે. અંદરની આંખ ન હોય તો ચામડાની આંખથી જુવે.. મોહ હોય તો બહારનું પકડે, જે મોહને વશ ન થાય તે જ અંદરનું જુએ. | મુનિ સમદષ્ટિથી જગત સ્થિતિનો વિચાર કરે, તો કોઈ વિકલ્પ ન રહે. સર્વજ્ઞના તત્ત્વ પ્રમાણે જગતની સ્થિતિ આમ જ હોય એમાં એને આશ્ચર્ય નલાગે. પુદ્ગલના વર્ણ–ગંધ-રસમાં ફેરફાર થાય તો આપણને આશ્ચર્ય લાગે, એમને ન લાગે. સ્વભાવ છે માટે એમ થાય. આમ કેમ થયું? એવું એમને ન થાય. આપણે પર્યાયથી સ્વીકારીએ છીએ માટે આપણને થાય, એ તત્ત્વથી સ્વીકારે છે માટે વિકલ્પ ન આવે. ભોગો જ રોગ છે, એનો સંયોગ કરવા જેવો નથી. આપણે જેને ભોગ માન્યો તે આત્મા માટે ફક્ત શેય છે. વ્યવહાર તપ 12 પ્રકારનો છે. તપસી વ્યવહારથી પારણું કરે તેમાં પણ નિર્જરા કરી શકે. ભૂખ એ કર્મનો ઉદય છે, તમારી પાસે આહાર માગે છે. જ્ઞાનસાર-૨ // 181
