________________ 131 દક્ષિણના હિંદુ રાજયો બળવા અને હિંદુના બંડથી તઘલક વંશનું જેર ઉતાવળે નરમ પડી ગયું, અને તેથી હિંદ સહેલથી 1388 ની મોટી મુગલ સવારીનો ભંગ થયું. તિમુર (તિમલૈન) ની સવારી, ૧૩૯૮-એ વરસમાં તાર્તરીનાં એકઠાં મળેલાં ઝેળાને લેઈતિમૂર તિમલૈન) અફગાન ઘાટની વાટે હિંદપર પશી આવ્યા. દિલ્હીના કોટની થડમાં સુલતાન મહમ્મદ તઘલકને હરાવી તે રાજધાનીમાં પઠે. પાંચ દહાડા સુધી કતલ ચાલી; મડદાંના ઢગલાથી કેટલાક મહેલામાં ચાલવાની જગા રહી નહિં. તિમૂર એ શાંતપણે જોયા કર્યું, અને ફતહની ખુશાલીમાં ઉજાણું કરી. જમનાને તીરે ફિરૂજશાહની આરસની મસીદમાં પ્રથમ પરમેશ્વરની આભારપૂર્વક સ્તુતિ કરી તિમૂર ૧૩૮૮ના વરસને છેલ્લે દિવસે પાછા જવાને ઉપડશે. ગંગા ઓળંગાને મરતમાં ભારે કતલ ચલાવી અને ત્યાંથી પછી હરદ્વાર ગયો. ત્યારકો ડુંગરાની તળેટીની કેરે પશ્ચિમભણું કૂચ કરતા મધ્ય એશિઆમાં ગયો (1398). ઉજડ કરેલાં શહેરે ઉપરાંત તિમૂરે પોતાના બળની બીજી કોઈ નિશાની હિંદમાં પાછળ મૂકી નહિ. મહમ્મદ તઘલક ગૂજરાતમાં જઈ ભરાઈ બેઠો હતો તે તિમૂર ગયા ત્યારે ત્યાથી છાન માનો પાછો આવ્યો અને ૧૪૧ર લગી તેણે માત્ર નામનું રાજ્ય કર્યું. સેયદો અને દીઓ–૧૪૧૪માં તઘલક ઓલાદનો અના આવ્યા. સૈયદ વો 1414 થી 1450 સુધી અને અફગાન(પઠાણ) : જાતના ભેદી વંશે 1450 થી 1526 લગી રાજ્ય કર્યું. તે પણ આ સુલતાનોમાંના કેટલાકનો અમલ માત્ર દિલ્હીની આસપાસ થોડા ગાઉ સુધી ચાલતો હતો; અને એ બધા વખતમાં હિંદુ રાજ્યવશીઓ અને મુસલમાન હાકેમ હિદના ઘણા ભાગમાં ખરેખર સ્વતંત્ર હતા. ૧૫ર૯ માં બાબરનો સરદારી નીચે મુગલોએ સવારી કરી તેથી લોદી વંશની આખર આવી. દક્ષિણનાં હિંદુ રા –બાબરે મુગલ બાદશાહી સ્થાપી તેને છેલ્લે બાદશાહ બ્રિટિશ સરકારનો નજર કેદી થઈ 1862 માં રંગુનમાં મરી ગયો. એ બાદશાહીની વાત કર્યા પહેલાં આપણે
