________________ ૧૩ર પ્રથમ આવેલા વિજયી મુસલમાનો. વિંધ્ય પર્વતની દક્ષિણે આવેલાં હિંદુ અને મુસલમાની રાજ્ય પર નજર કરીએ. ચેર, ચાલ અને પાંડય એ ત્રણ પ્રાચીન રાજ્ય દ્રવિડ દેરામાં હતાં, અને તેમાં તામિલ બેલી બેલનારા લોક વસતા હતા. એમાંના સાથી મિટા પાંડ્યની રાજ્યધાની મદુકામાં હતી, અને તેને પાયે ઈ. સ. પહેલાં 4 થા સિકામાં નંખાય જણાય છે. એલ રાજ્યનાં મથક કેબનમમાં અને તાંજોરમાં હતાં. મહેસૂરમાં તાત્કદ નામે નગર હતું, તે ઈ. સ. 288 થી 900 સૂધી ચિર રાજ્યની રાજ્યધાની હતીહાલ એ શહેર કોરીની રેતીમાં દટાઈ ગયું છે. પાંડથ વંરાના 116 મા રાજાને 1304 માં મરી કરે મારી પાડશે. પણ છેક દક્ષિણમાં મુસલમાનો પોતાનો અધિકાર સ્થાપન કરી શક્યા નહિ, અને 18 મા સેકા સુધી પુરાતન પાંડશે રાજ્યપર કેટલાક એક પછી એક હિંદુ રાજવેરો. એ મદુરામાં રહી લાગલગાટ અમલ કર્યો. મદુરાની ગાદીએ જેમ લાગલગાટ વંરા પરંપરા રાજા થયા તેમ કઈ પૂરેપના રાજ્યની ગાદીએ થયા નથી. વંશાવળી બનાવનારાના રાજ્યભકિતભાવે કરીને ખેંધી રાખવાથી રાજ્યાસને બેસનારા અધિપતિઓ ની પાછળ બે હજાર વર્ષ લગીની પેઢીનાં નામ જાણવામાં આવે છે. નાના વંશે ઉપરાંત ચેર અથવા અસુર અને ત્રાવણકોરના રાજ્યાસને થયેલા પચાસ રાજા ગણ્યા છે, અને ચાલની ગાદીએ છાસઠ ગણ્યા છે. * વિજયનગરનું રાખ્ય-પરંતુ દક્ષિલુ હિંદને ખરે ઈતિહાસ તો વિજયનગર કે નરસિંહ નામે હિંદુ રાજ્યથી શરૂ થાય છે, ઈ. સ. 1118 થી 1565 સુધી. મદ્રાસ ઇલાકામાં તુંગભદ્રા નદીને જમણે વીરે બેલારી જીલ્લા માં એના પાટનગરનાં ચિન્હો હજી લગી જેવામાં આવે છે. દેવાલયોનાં, કિલ્લા કોટનાં, તળાનાં અને પૂનાં માટી ખરે છે, ને તેમાં તરસ અને સર્વેિ વસે છે. હિંદ દ્વીપકઉપના દક્ષિણ ભાગપર ઓછામાં ઓછાં ત્રસેં વરસ લગી વિજયનગરે અમલ કર્યો. દક્ષિણના મુસલમાન સુલતાન જેડે બરોબરીઆ તરીકે ત્યાંના રાજ સંધિવિગ્રહ કરતા. દક્ષિણનાં મુસલમાની રાખ્યો–ઓલા-ઉદ-દીને કરેલી છતનું