________________
પ્રકરણ ૨ જું. દીવાની, કારભારમાં જે ખરચ થાય છે તેને કંઈપણ અંશ સ્વદેશીઓને મળતો નથી, કારણ કે તેઓને ઘણે ભાગે યુરોપીયનના નેકર તરીકે અથવા મહેસુલનાં હલકાં ખાતાંઓ કે જ્યાં જ તેમના વગર એક ડગલું પણ ભરવું કેવળ મુશ્કેલ થઈ પડે.” એવી જગાઓમાં રાખવામાં આવ્યા છે.
નીચેના આંકડા સરકારી દફતરમાંથી લીધેલા છે –
વર્ષ | જમીનની મે થી | મહેસુલ. એિપ્રિલ.
| કુલ ઉપજ.
મુલકી | લશ્કરી ખરચ. ખરચ.
કુલ ખરચ.
૧૭૭૧-૭૨૨,૩૪૧,૯૪૧૩,૨૫૯,૫૬૪ ૨૦૬,૭૮૧૧,૧૬૪,૩૪૮૨,૮૮૪, ૧૯૨
૧૭૭૨-૭૩ર,૨૯૮,૪૪૧ર,૮૬ ૬,૯૬૮ ૨૩૪,૦૫૧૧,૨૮૮,૬૬,૮૨૭,૧૪૧ ૧૭૭૩–૭૪૨,૪૩૮,૪૦૫૩,૧૬૦,૧૮૬ ૨૧૩, ૨૩૭૧,૩૦૪,૮૮૩ર,૭ર૭,૯૭૫
૧૭૭૪-૭૫,૭૭૭,૮૭૦૩,૫૬૪,૯૧૫ ૨૬૮,૨૩૨૧,૦૮૦,૩૦૪૩,૩૦૦,૧૨૪
૧૭૭૫-૭૬૨,૮૧૮,૦૭૧૪,૧૯૮,૦૧૭૩૩૫,૯૬૮૧,૫૧,૯૬૯૩,૪૩૮,૪૮૦
I
.
૧૭૭૬-૭૭૨,૭૫૫,૦૪૩૩,૯૭૧,૪૪૦૫૩૨૫,૧૯૨ ૯૪૨,૧૯૯૩,૪૨૪,૪૦૧
૧૭૭૭–૭૮૨,૫૩૦,૦૪ર૩, ૬૮૮,૦૮૮૪૭૭,૨૯૩૧,૧૮૪,૭૦૮૩,૩૫૩,૦૨૯
૧૭૮-૭૯૨, ૪૫૬, ૮,૭૮૨,૧૯૦ ૫૫૩,૮૧,૮૪૧,ર,૭૨,૫૯
* Select Com's. Ninth Report 1873 p. 55.