________________
હાથ-પગ, પેટ વગેરેના સ્થાને છે. નાસ્તિક દર્શન પણ પેટના સ્થાને છે, એમ આનંદઘનજીએ કહ્યું છે. જૈન દર્શન વિશાળ સાગર છે, જ્યાં સર્વ ધર્મોની નદીઓનો સમાવેશ છે.
જેનદર્શન માળા છે, જેમાં સર્વ ધર્મો મણકારૂપે ગોઠવાયેલા છે.
પણ યાદ રહે ? સાગરમાં નદી છે, નદીમાં સાગર નથી. માળામાં મણકા છે. મણકામાં માળા નથી. જેના દર્શનમાં સર્વ ધર્મો છે. સર્વ ધર્મોમાં જૈન દર્શન નથી.
આવા સ્યાદ્વાદમય જૈન – દર્શનને કોણ પરાસ્ત કરી શકે ?
કાશીમાં એક વાદીને કાશીનો કોઈ વિદ્વાન પરાસ્ત ન કરી શક્યો ત્યારે આપણા ઉપા. શ્રી યશોવિજયજીએ તેને પરાસ્ત કરેલો. આ જૈન દર્શનનો વિજય હતો.
પુરુષોએ આચરેલું અપવાદ તરીકે ન લેવાય. સત્ત્વશાળીઓનું આલંબન લેવાનું છે. વજમુનિને ચલિત કરવા પેલા દેવે અલગ-અલગ રૂપ કરી કેવા પ્રયત્નો કરેલા ? એક પણ દોષ ન લાગવા દીધો આથી પ્રસન્ન થયેલા દેવે તેમને આકાશગામિની તથા વૈક્રિયલબ્ધિની વિદ્યા આપેલી. આવા સત્ત્વશાળી પુરુષોનું આચરણ પ્રમાણ ગણાય. એવાઓના આલંબન લેવાય, શુદ્ધસત્ત્વવાળાઓના નહિ.
- વજના અક્ષરે હૃદયની તકતી પર એક પંક્તિ લખી રાખો, જે હું વારંવાર કહું છું ? “પ્રભુ – પદ વળગ્યા તે રહ્યા તાજા;
અળગા અંગ ન સાજા રે.” જે ગુફામાં સિંહ હોય ત્યાં બીજા શુદ્ધ પાણી આવી શકે ? જ્યાં ભગવાન બિરાજમાન હોય ત્યાં મોહાદિ આવી શકે ?
ભગવાન મોક્ષે ગયા એટલે એમના અતિશયો વગેરે પણ ગયા, તેમ નહિ માનતા. એમની શક્તિઓ આજે પણ કામ કરે છે; નામરૂપે, તીર્થરૂપે.
એમના શાસનથી જ તો આપણને આટલું માન મળે છે.
૫૪
*
*
*
*
*
*
