________________
અનુકૃતિક વૃત્તાંત
' [૪૨૯ નિરપરાધીને મારીશ તો તને નુકસાન થશે.' આમ કહી એને એક આકાશવિહારી દિવ્ય ઘોડો આપીને એ અદશ્ય થઈ ગયો. પછી તો એ કનડનારને કાંકરા મારતો અને એ પથ્થર બની જતો, આથી એનું નામ “શિલાદિત્ય” પડયું. એક દિવસે ત્યાંના રાજાએ એની પરીક્ષા કરવા એને ચીડવ્યું ત્યારે એને મારી નાખી પિતે જ રાજા બની બેઠે. સૂર્યે એને આપેલા દિવ્ય ઘોડા ઉપર બેસી રોજ આકાશવિહાર કર્યા કરતો. એ રીતે ફરતાં પરાક્રમથી ઘણા રાજાઓઓને એણે વશ કર્યા. જૈન મુનિના સંસર્ગથી સફવ પ્રગટ થતાં એણે શત્રુંજયનો જીર્ણોદ્ધાર કર્યો. મલવાદિસૂરિ
એક વખત શ્વેતાંબર જૈન અને બૌદ્ધો વચ્ચે વલભીપુરમાં શિલાદિત્ય રાજા સમક્ષ ભારે વિવાદ થયો. એમાં શરત એવી કરવામાં આવી કે જે હારે તેણે આ શ છોડી ચાલ્યા જવું. શ્વેતાંબર જૈનોને પરાજય થતાં તેઓ એ દેશ છોડી ચાલ્યા ગયા. વિજયના મદમાં બૌદ્ધોએ તો જૈનેનું શત્રુંજય તીર્થ પણ કબજે કરી લીધું. ત્યાંના આદિનાથ તીર્થકરને બુદ્ધરૂપે પૂજતા તેઓ ત્યાં રહેવા લાગ્યા.
શિલાદિત્ય રાજાનો એક ભાણેજઅ માત્ર મલ્લ નામે જૈન સાધુ ત્યાં રહી ગયે હતો. ભલ હતો ક્ષત્રિય જાતિનો, એટલે પરાજયનું વેર લેવા એણે નિર્ણય કર્યો. બૌદ્ધો પાસે ભણીને મહા વિદ્વાન થયો. એણે સરસ્વતીની સાધના કરી. બૌદ્ધોને - હરાવવા માટેનું વરદાન આપી સરસ્વતી દેવી અંતહિત થઈ ગઈ
હવે એણે રાજાને સૂચના કરી બૌદ્ધોને વાદ માટે લલકાર્યા. ફરીથી વાદ માટે પહેલાં જેવી જ શરત કરવામાં આવી. વાદમાં મલ્લ સાધુને વિજય થયો તેથી બૌદ્ધોને એ દેશ છોડી ચાલ્યા જવું પડ્યું અને જૈન સાધુઓ એ પ્રદેશમાં આવી પહેલાંની માફક સ્થિર થયા. બૌદ્ધોને જીતવાથી મલ્લ “વાદી' તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા. ગુરુએ એમને સૂરિપદ આપ્યું.
રાજાએ શત્રુંજય પરના જિનાધીશ શ્વેતાંબરોને સોંપી એની યાત્રા કરી. વિ. સં. ૩૭૫ માં વલભી–ભંગ થવાનો જાણે ભલ્લવાદી સપરિવાર પંચાસરી ગયા.” પછી સ્તંભનક-તીર્થના ચિંતાયક બન્યા." ધનેશ્વરસૂરિ
ચંદ્રગથ્વીય ધનેશ્વરસૂરિએ વિ. સં. ૪૭૭ માં બૌદ્ધ લેકોનો પરાભવ કરી વલભીપુરના શિલાદિત્ય રાજાને જૈન બનાવી એની મારફત શત્રુંજય તીર્થને
