________________
૨ જુ]
ભીનમાલ
[૩૮૫
છે: (૧) મહાજના અથવા વેપારીઓનાં તથા સાધનસપન્ન બ્રાહ્મણા અને કારીગાનાં માટીનાં સપાટ છાપરાવાળાં ધર, જેનાં વાછંટિયાવાળાં બારણાં અને પ્રવેશદ્વાર લી`પેલાં છે, (ર) મેાટા ભાગના કારીગરા અને માળીએાનાં તથા સુખી રબારીએ અને ભીલેાનાં તળિયાવાળાં ઢળતાં છાપરાવાળાં ઝૂંપડાં; અને (૩) મેટા ભાગના રબારીઓ અને ભાલાની તેમજ વધુ ગરીબ કારીગરો અને ખેડૂતાની ધાસના પૂળાઓના છાવણવાળી મધપૂડા ઘાટની છાપરીએ, ખાસ કરીને ઉત્તરપશ્ચિમ અને પશ્ચિમમાં ધરા બગીચાની જમીનમાં પહેાળા પટ્ટાથી વેષ્ટિત છે. ખીજા ભાગેામાં પાણી પાયેલા પાકના ભૂમિખંડ, જૂનાં તળાવાના ખુલ્લા કાંઠા વડે અથવા કાંટા અને કેસિયાની ઝાડીએથી છવાયેલા મેદાનની પટ્ટીઓ વડે અલગ પડેલા છે અથવા ઈંટો શોધનારાઓએ ત્રીકમ વડે કાણાં કાણાં કરેલાં જૂનાં મકાનાના ઢગલા વડે ખરબચડા કરેલા છે. પારસનાથનાં ચાર શિખરાવાળાં મદિરા ઉપરાંત ખાસ એકમાત્ર અગ્રગણ્ય ઈમારત જૂની કચેરીની છે, જે શહેરના ટીંબાના સીધા દક્ષિણ છેટો ટાસે આવેલા ખંડેરાના ઢગલા છે.
લાકા
ભીનમાલની વસ્તીનાં ૧૪૦૦ ધરાની વિગતા આ પ્રમાણે છે: મહાજા ૪૭૫, ખાસ કરીને અનેક પેટાજ્ઞાતિએના ઓસવાળ વણિકા; શ્રીમાળી બ્રાહ્મણા ૨૦૦; શેવકા ૩૫, સૂર્યંના પૂજારી અને એસવાળાના પુરાહિત મગ બ્રાહ્મણા; સેાનારા ૩૦; બાંધારા એટલે કે કાપડ છાપનારા ૩૫; કાસારા એટલે કંસારા ૪; ધાંચીએ ૩૦; માળીએ ૨૫; કાર્ડિયા (કઠિયારા) ૧૨; ભાટો, જેમાં ૮૦ ચુણા અથવા અન્નવાહા અને ૪૦ રાજભાટા અથવા બ્રાહ્મભાટા(વહીવંચાઓ)ના સમાવેશ થાય છે તેએનાં ૧૨૦; કુંભારા ૧૨; મુસલમાન કુંભારા ૪; રેહબારીએ કે રબારીએ ૭૦; શાધા કે ભિખારીએ ૧૦; શામિયા અલિકા એટલે ભિખારીએ કાટવાળ અને પંજારા મુસલમાને ૧૫; લેાહારા ૩; દરજીએ ૧૨; નાઈ એ ૭; ભૂમિયા એટલે કે સેાલક જાગીરદારે। ૧૫; કવાસેા ભૂમિયા નાકરા ૧૨; જાટા-ખેડૂતે ૨; દેશ ત્રીએ એટલે કે શનિવારે તેલ માગનારા ૧; અચારયા અથવા અંત્યેષ્ટિના બ્રાહ્મણુ ૧; ઢોલીઓ-ઢોલ વગાડનારા ૧૨; પાત્રિ કે ધંધાદારીઓ અર્થાત્ નાચનારીએ ૩૦; તુર્કી વેારા એટલે મેમણા ૨; વિશયતી મુસલમાને અથવા તાળાં બનાવનારા ૧; રંગરેજો ૨; માચીએ ૩૦; કયિા અથવા સલાવા (સલાટે) ; ચૂડીગા મુસલમાન ચૂડી–બનાવનરા ૨; જતિયા અથવા ચામડુ` કેળવનારા ૧૭; ખાટિકા અથવા ઈ-૩-૨ ૫
