________________
૧૧મું] ભાષા અને સાહિત્ય
[[૨૩૧ શીલતાચાર્ય (નવમે રીકે)
સુપ્રસિદ્ધ શીલાંકાચાર્ય નિતિગચ્છના આ માનદેવસૂરિના શિષ્ય હતા.૩ શીલાંકાચાર્યો કોલાચાર્યના નામથી જૈનાગાનાં ૧૧ અંગ ઉપર ટીકાઓની રચના કરી હતી એમ પ્રિભાવક ચરિત’ના ઉલ્લેખથી જણાય છે,૬૪ પરંતુ અત્યારે તે આચારાંગ” તેમજ “સૂત્રકૃતાંગ' એ આગમ ગ્રંથે ઉપરની ટીકાઓ જ પ્રાપ્ત થાય છે. બંને ટીકાઓમાં એમણે દાર્શનિક પદાર્થોની અનેકવિધ ચર્ચા કરી છે.
“આચારાંગ પ્રથમ શ્રુતસ્કંધની ટીકાની સમાપ્તિ શક સં. ૭૭૨(ઈ. સ. ૮૫૦)માં અને દ્વિતીય શ્રુતસ્કંધની ટીકા ક વર્ષ ૭૮૪(ઈ. સ. ૮૬૨) અથવા શક સં. ૭૯૮(ઈસ. ૮૭૬)માં ગંભૂતા(પાટણથી ૨૪ માઈલ દૂર માં વાહગિણિની સહાયતાથી થઈ છે. ૫ | વનરાજના પ્રતિબંધક શીલગુણસૂરિ તે જ શીલાંકાચાર્ય એમ કેટલાક વિદ્વાનોનું માનવું છે. અણહિલપાટકની સ્થાપના વિ. સં. ૮૦૨ (ઈસ. ૭૪૬)માં નહિ, પણ ઈ. સ. ૮૪૦ના અરસામાં થઈ હોય, તો આ મંતવ્ય બંધ બેસે તેવું ગણાય.
ચઉપગ્નમહાપુરિસચરિય'ની રચના શીલાંકાચાર્યે શક સં. ૭૯૦(ઈ. સ. ૮૬૮)માં કરી છે, પણ અવાંતર પ્રમાણોથી મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી “આચારાંગવૃત્તિના રચયિતાથી એ શીલાંકાચાર્ય ભિન્ન હોવાનું માને છે. ૧૭ પા મુનિ (દસમે સકે)
સૈદ્ધાંતિક યક્ષદેવસૂરિના શિષ્ય મુનિ પા ગાંભુ ગામમાં નિવાસ કરી ત્યાંના બહુશ્રુત અને શીલવાન શ્રાવક જંબૂનાગની સહાયતાથી ત્યાંના જિનાલયમાં યતિપ્રતિક્રમણુસૂત્ર' અને “શ્રાવકપ્રતિકમણુસૂત્ર'ની રચના શક સં. ૮૨૧(ઈ. સ. ૮૯૯)માં કરી હતી, ૧૮ જેની વિ. સં. ૧૨૨૮ માં લખાયેલી તાડપત્રીય પુસ્તિકા અત્યારે પાટણના સંધવી પાડાના જેન ભંડારમાં વિદ્યમાન છે. પાર્થ મુનિની બીજી રચનાઓ વિશે જાણવામાં આવ્યું નથી. આ. સિદર્ષિ (દસમે કે)
નિવૃતિગછના આ. ગગર્ષિના શિષ્ય સિદ્ધર્ષિએ શ્રીમાલમાં રહીને વિ. સં. ૨(ઈ. સ. ૯૦૬)માં “ઉપમિતિભવપ્રપંચકથા'ની રચના ભિન્નમાલમાં સુગમ
