________________
૭ મું]
ચાવડા રાજ્ય
[ ૧૧૭.
સંબંધ ધરાવતા. અનંતદેવનું રાજ્ય પડાવી લઈ હેરોલાએ ત્યાં પોતાની પ્રબળ સત્તા જમાવી.
ઓખામંડળમાં ચાવડાઓ અને હેરેલો વચ્ચે છેક ૧૩ મી સદી સુધી વિગ્રહ ચાલ્યા કર્યો.૩૭ અનંતસેન ચાવડાનું રાજ્ય શિયાળબેટમાં હતું; અથવા એ ભાદ્રોડમાં રાજ્ય કરતો ને એનું નામ “અનંતદેવ” હતું એવી પણ અનુશ્રુતિ છે.૩૮
૩. કચ્છનાં ચાવડા રાજ્ય
આનુશ્રુતિક વૃત્તાંત અનુસાર આ સમયે કચ્છમાં પણ ચાવડા કુલનાં કેટલાંક રાજ્ય થયાં, ખાસ કરીને કચ્છના પશ્ચિમ ભાગમાં.
પાટગઢ(તા. લખપત)માં વીરમ ચાવડે રાજ્ય કરતો. એ ઈસ્વી નવમી સદીના પૂર્વાર્ધમાં થયો જણાય છે. વીરમ ચાવડો ઝૂતરી(તા. નખત્રાણા)ના સાંધ રાજ્યને ખંડિયો હતો. એણે પિતાની પુત્રી બુદ્ધિ સિંધના સમા રાજા લાખિયાર ભડના પુત્ર લાખા વેરે પરણાવી. વીરમના પુત્ર વાઘમ ચાવડાના નામ પરથી પાટગઢ વાઘમ–ચાવડાગઢ તરીકે ઓળખાતું. એના સમયમાં એની બહેન બુદ્ધિને જયેષ્ઠ પુત્ર મોડ અને મોડી સાવકે કનિષ્ઠ ભાઈ મનાઈ પાટગઢ આવ્યા. સમાઓ અને ચાવડાઓ વચ્ચે ઘર્ષણ થતાં મનાઈએ વાધમ ચાવડાનું ખૂન કરાવ્યું, ને મોડ અને મનાઈએ પાટગઢની ગાદી કબજે કરી.૫૧
કનક ચાવડાએ સં. ૧૮(ઈ. સ. પ૬૨)માં ભદ્રાવતી (ભદ્રેશ્વર) લીધું ને સં. ૨૨) ઈ. સ. ૫૬૬)માં ત્યાંના મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કર્યો એવી અનુશ્રુતિ છે, પરંતુ આ વિગત યથાર્થ લાગતી નથી.
| કનક ચાવડે વિંઝાણ(તા. અબડાસા)માં રાજ્ય કરતો. એણે ભદ્રેશ્વર (તા. મુંદ્રા) લીધું હોય, તો એનું રાજ્ય એટલું વિસ્તૃત ગણાય. વળી એના પૌત્ર ભૂઅડ ચાવડાએ પણ ભદ્રેશ્વર પર ચડાઈ કરી કહેવાય છે. એને રાજ્યકાલ વિ. સં. ૯૭૧ થી ૯૯૨ (ઈ. સ. ૮૧૫ થી ૯૩૪) ગણાય છે. એના સમયમાં સેલંકીઓએ ભદ્રેશ્વર કબજે કર્યું કહેવાય છે. ૩ ભદ્રેશ્વરથી પાછા વળતાં ભૂઅડ લડતાં લડતાં રૂપારેલના કાંઠે વીરગતિ પામ્યો. એના નામ પરથી ત્યાં “ભૂઅડ' નામે ગામ વસ્યું ત્યાં ભૂઅડે ભૂડેશ્વર મહાદેવનું મંદિર બંધાવેલું) હાલ ત્યાં એને પાયેિ અને એના નામની દેરી છે.૪૪ કનક ચાવડો ભૂઅડને પિતામહ હોય, એ છઠ્ઠી સદીમાં નહિ, પણ નવમી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં થયો ગણાય.
