________________
૩. બાદર ક્ષેત્ર પલ્યોપમઃ અસંખ્યાતા કલ્પેલા વાળને સ્પર્શેલા આકાશપ્રદેશને
સમયે સમયે ખાલી કરતાં કૂવો ખાલી થતાં બાદર ક્ષેત્ર પલ્યોપમ થાય.
સૂમ ક્ષેત્ર પલ્યોપમ: આકાશપ્રદેશને સ્પર્શલા અને નહીં સ્પર્શેલા બધા જ આકાશ પ્રદેશોને સમયે સમયે ખાલી કરતાં કૂવો જયારે ખાલી થાય ત્યારે સૂક્ષ્મ ક્ષેત્ર પલ્યોપમ થાય. (પૃથ્વી કાયાદિ જીવોનું પ્રમાણ આનાથી મપાય.)
બાદર ઉદ્ધારપલ્યોપમ = સંખ્યાત સમય બાદર અદ્ધાપલ્યોપમ = સંખ્યાતા વર્ષ બાદર ક્ષેત્રપલ્યોપમ
= અસંખ્યાતા કાળચક્ર અસંખ્યાત વર્ષ
= ૧ પલ્યોપમ ૧૦ કોટાકોટી પલ્યોપમ = ૧ સાગરોપમ ૧૦ કોટા કોટી સાગરોપમ = ૧ ઉત્સર્પિણી ૧૦ કોટા કોટી સાગરોપમ = ૧ અવસર્પિણી ૧ અવસર્પિણી + ૧ ઉત્સર્પિણી = ૧ કાળચક્ર = ૨૦.
કોટાકોટી સાગરોપમ (૧ ક્રોડને ૧ ક્રોડથી ગુણીએ ત્યારે ૧ કોડાકોડી થાય. આ રકમને ફરી ૧૦ વડે ગુણીએ ત્યારે ૧૦ કોટાકોટી થાય.) • છ આરાનું સ્વરૂપ આરો અવસર્પિણી કાળ
ઉત્સર્પિણી કાળ ૧ ૪ કોટાકોટી સાગરોપમ
૪ કોટાકોટી સાગરોપમ ૩ કોટાકોટી સાગરોપમ
૩ કોટાકોટી સાગરોપમ ર કોટાકોટી સાગરોપમ
ર કોટાકોટી સાગરોપમ ૧ કોટાકોટી સાગરોપમ
૧ કોટાકોટી સાગરોપમ (૪ર હજાર વર્ષ જૂન)
(૪ર હજાર વર્ષ જૂન) ૨૧ હજાર વર્ષ
ર૧ હજાર વર્ષ ૬ ૨૧ હજાર વર્ષ
૨૧ હજાર વર્ષ
આરો
જ
કે
જ
છે
m£ aw run
૦
૦
- - - - ---------------
------------------------
૧૦ કોટાકોટી સાગરોપમ + ૧૦ કોટાકોટી સાગરોપમ = ૨૦ કોટાકોટી સાગરોપમ ર૦ કોટાકોટી સાગરોપમ = ૧ કાળચક્ર, અનંતકાળ ચક્ર = એક પુદ્ગલ પરાવર્તકાળ
66 | નવ તત્ત્વ
