Page Text
________________
૮૮૮
કાશ્યપ સંહિતા-ખિલસ્થાન
વર: હંગાથ ના વવિધ તુમેવતા | પ્રસૂતાના એક દેષને પણ પ્રકેપ મટી (મલ-મૂત્રાદેિના આવેલા) વેગોને
અસર કરે રિકવાથી, રૂક્ષતાના કારણથી, વધુ પડતા તથા તીત્રામિવિમિ પ્રતિત વનિથ શારીરશ્રમથી, રુધિરનો અતિશય ક્ષય | થર્ચે વારે રે૨ે નિલિg કઝા થવાથી, શેકના કારણથી, વધુ પડતા | તિથિમાપુ સાથેy ધાતુપુI અગ્નિના સંતાપથી; તીખા, ખાટા અને
एकोऽपि दोषः कुपितः कृच्छ्रतो वहते महत् ॥४५ ગરમ પદાર્થોના અતિશય સેવનથી, દિવસે
સગર્ભા સ્ત્રીને પ્રસવકાળે જ્યારે તીવ્ર ઊંધ્યા કરવાથી, પૂર્વ દિશાના વાયુને |
થાયવેદનાઓ થવા માંડે છે, તેથી અને (નવ સેવવાથી, ભારે હાઈ પચવા મુશ્કેલ અને
મહિના સુધી) એકધારે ગર્ભને ધારણ અભિષંદિ–શરીરમાં વધુ ભેજ કરે, એવા |
કરવાનો પરિશ્રમ થયેલ હોવાથી (પ્રસવ ખોરાકો જમવાથી, સ્તનમાં ખૂબ ધાવણ
થયા પછી) તે સ્ત્રીના શરીરમાં શિથિલપણું ભરાવાથી, ગ્રહોની પીડાથી, અજીર્ણના
થઈ જાય છે અને તેનો વાત આદિ બધીયે કારણથી અને દુષ્યજાયન એટલે કે સુવાવડ
ધાતુઓ, અતિશય ક્ષોભ પામી ગયેલી હોય બગડવાથી (સુવાવડી) સ્ત્રીઓને (ઉપર્યુક્ત)
છે; એ અવસ્થામાં તે સ્ત્રીની બધીયે ઇંદ્રિના છ પ્રકારનો વર, તે તે જુદાં જુદાં નિદાનથી
માર્ગો, ગ્લાનિ પામ્યા હોય છે–બરાબર ઉત્પન્ન થાય છે. ૪૦,૪૧
પોતપોતાનું કામ કરવામાં મંદ થયા હોય ઉપર્યુક્ત છયે જ્વરોનાં પૂર્વરૂપે
છે; તેમ જ એ સ્ત્રીની બધીયે ધાતુઓ પણ
નિઃસાર જેવી બની ગઈ હોય છે; તે स एव पूर्वरूपेषु व्यभिचीर्णो विरोधिभिः॥४२॥ संसृष्टैः स्नेहशीताम्बुस्नानपानाशनादिभिः।
સ્થિતિમાં એ સ્ત્રીને એક પણ દેષ કુપિત सन्निपातज्वरो घोरो जायते दुरुपक्रमः ॥४३॥
થયા હોય કે વિકાર પામ્યો હોય, તે એ જ ઉપર્યુક્ત જવર તેઓનાં પૂર્વ
ઘણી મુશ્કેલીએ કાબૂમાં આવે એ બની રૂપોમાં પરસ્પર વિરોધી નેહથી, શીતલ |
જઈ મેટું કષ્ટ લાવી મૂકે છે.૪૪,૪૫ જલ વડે સ્નાન કરવાથી, વધુ શીતલ પાણી |
વિવરણ: આ સંબંધે ચરકમાં પણ આમ પીવાથી અને ટાઢા ખોરાક ખવાય તે રી | કર્યું છે કે– વિરોષતો હિ શૂન્યારીરાઃ ત્રિરઃ કનારા
મવન્તિ’-પ્રસવ પામેલી સુવાવડી સ્ત્રીઓ ખરેખર સંસૃષ્ટ-મિશ્ર થયેલ કારણો વડે વ્યભિચાર
વધુ પ્રમાણમાં ખાલી શરીરવાળી થઈ જઈ ખૂબ પામી અનિયત સ્વરૂપે પ્રથમ પ્રાપ્ત થઈને
વધુ પ્રમાણમાં સારરહિત થયેલી હોઈને વિશેષ ઉત્પન્ન થાય છે; અને તે છયે જવરોમાં જે
નબળી પડી જાય છે, તેથી તેને એક પણ વાતાદિ સંનિપાત જવર હોય છે તે (ત્રણે દેના
દોષ પ્રકોપ પામે. તે તે વધુ ખરાબી કરનાર થઈ એકીવખતના વિકારથી ઉત્પન્ન થયેલ
પડે છે અને તેને કાબૂમાં લેવો અતિશય મુશ્કેલ હોઈને ભયાનક થઈ પડે છે અને તેની
બને છે. ૪૪,૪૫ ચિકિત્સા કરવી મુશ્કેલ હોય છે. ૪૨,૪૩
સુવાવડીના શરીરનું ધન ઘણું જ વિવરણ: અર્થાત્ અહીં આમ કહેવા માગે
કઠિન હેવ છે છે કે, ઉપર્યુક્ત યે પ્રકારના નવરોમાં પરસ્પર
परिजीर्ण यथा वस्त्रं मलदिग्धं समन्ततः । વિરોધી કારણે મળવાથી એવા પ્રકારનાં પૂર્વરૂપ પ્રકટી નીકળે છે કે, તે કેવલ પૂવરૂપને જોઈ ને જ | જોન શોધ્યતે તક પ્રદરથ તત્તરાયનું કદ તે પૂર્વરૂપનું પૃથક્કરણ કરવું મુશ્કેલ બને છે; અને તથા શરીર સૂતાણા: પરિઘ બ્રિતિમા તેમાં ય સંનિપાત જવર તો વધુ ભયંકર હોય છે, કૃશ રોષદ્ઘિ સ્ટેરોન પોષ્યને જળા તેથી તેની ચિકિત્સા પણ કરવી કઠિન થઈ પડે છે. જેમ ઘણું જૂનું થયેલું વસ્ત્ર, મેલથી
| SR No. | 032596 |
| Book Title | Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri |
| Publisher | Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 1034 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Interfaith |
| File Size | 36 MB |