Page Text
________________
૮૫૦.
કાશ્યપ સંહિતા-ખિલસ્થાન
જોઈએ; પરંતુ વિચક્ષણવિદ્વાન વૈ–જે રક્તગુલ્મ-વિનિશ્ચય : માણસ વધુ પ્રમાણમાં મૈિથુન કર્યા
અધ્યાય ૯મ કરતો હોય, વધુ વ્યાયામ-કસરત કે શારીર શ્રમ કરતો હોય અને મદિરાપાન
अथातो रक्तगुल्मविनिश्चयमध्यायं
વ્યાધ્યાયામઃ | II તથા વાહનથી અશ્વસંગી હાઈ મુસાફરી કર્યા કરતું હોય, તેને જ ઉપર કહેલ નિરૂહ
इति ह स्माह भगवान् कश्यपः॥२॥
હવે અહીંથી રક્તગુલ્મ રોગને જેમાં બસ્તિ આપવી; તેમજ જે લેકે યોગ્ય
વિશેષ નિશ્ચય કર્યો છે, તે “રક્તગુલ્મઉંમરમાં રહ્યા હોય, જેઓને સનેહ સામ્ય હાઈ માફક હેય અને જેઓનું અગ્નિબળ
વિનિશ્ચય” એ નામના ૮ મા અધ્યાયનું દઢ હોય, વળી જેમનો નીચેને વાયુ
અમે વ્યાખ્યાન કરીશું, એમ ભગવાન કશ્યપે અપાન પ્રકોપ પામ્યો હોય અને જેઓ
જ કહ્યું હતું. ૧,૨ વાતપ્રધાન પ્રકૃતિવાળા હોય તેઓને વિદ્વાન
ભગવાન કશ્યપને વૃદ્ધજીવકને પ્રશ્ન વૈદ્ય ઉત્તમ નેહમાત્રા આપવી જોઈએ;
भगवन्तमृषिश्रेष्ठं सर्वशास्त्रविदां वरम् । પરંતુ જે પુરુષો મધ્યમ અવસ્થાવાળા
कश्यपं भार्गवो धीमान् पर्यपृच्छत् प्रजापतिम्॥३॥ હોય તેઓ વિષે તો નિહબસ્તિની મધ્યમ |
| ઋષિઓમાં શ્રેષ્ઠ અને સર્વ શાસ્ત્રના માત્રા આપવી જોઈએ; પરંતુ જે લોકો ! જાણકારોમાં શ્રેષ્ઠ પ્રજાપતિ ભગવાન કશ્યપને અવસ્થા, રોગો તથા બળની દષ્ટિએ હીન ! બુદ્ધિમાન ભગુવંશી વૃદ્ધજીવક (એક વેળા કે ઊતરતા હોય, તેઓને નિરૂહની હીન આમ પૂછ્યું હતું. ૩ માત્રા જ આપવી જોઈએ; એમ અહીં મુક્ષ્મ વર્થ સ્ત્રી નાથતે દુઃ સુધીમાં કર્મ આદિ ત્રણે, કર્મ-કાલ તથા અથ સ્મિત કુમાણ નાથતે દ ચગનામની બતિઓ સારી રીતે કહી છે. | ગુમ વાથે વાત સામે રૂતિ સૃતઃ બસ્તિપ્રકરણને ઉપસંહાર
कस्मान्निश्चेतनत्वेऽपि गर्भचेष्टा विचेष्टते ॥५। निर्देशश्च विकल्पश्च प्रविभागश्च कात्य॑तः। । दूरान्तरं न त्वनयोश्चेतनाचेतनावतोः । यच्च यस्मिन् विधातव्यं या मात्रा येषु युज्यते॥११३
विप्रकृष्टान्तरेऽप्यस्मिन् गर्भशोणितगुल्मयोः॥६। निरूहयुक्तिः स्नेहश्च निरूहश्च प्रकीर्तितः।।
केचिद्विशेषं नेच्छन्ति केचिदिच्छन्ति लिङ्गतः। એમ અહીં આ ૮ મા અધ્યાયમાં
तयोविशेषो यद्यस्ति किमर्थं स उपेक्ष्यते ॥७ અસ્તિઓ સંબંધે સંપૂર્ણ નિર્દેશ, ભેદ
युक्तो गर्भे दोहदस्य क्षीरस्य च समुद्भवः । અને સમગ્ર પ્રવિભાગ કહેવામાં આવ્યા
आपाण्डुगण्डतादीनां लिङ्गानां च समुद्भवः ॥८ છે; અને જે રગમાં જે કરવું જોઈએ
न युक्तमिव पश्यामि तस्मिन्नेषां समुद्भवम् । અને જેઓ વિષે જે માત્રાની યોજના
रक्तगुल्मेऽथ दृश्यन्ते लिङ्गान्येतानि तत् कथम् ॥ કરાય છે, તે બધું કહેલ છે; તેમ જ નિરૂહ
कस्मादादशमान्मासात् परिपाकं नियच्छति ।
एकद्वित्रिचतुष्पश्चषट्सप्ताष्टनवादिषु ॥१०॥ ની યોજના સ્નેહબસિડ તથા નિરૂહબસ્તિ
| मासेषु भेदं नाप्नोति प्रायो गर्भवदास्थितः। પણ અહીં સારી રીતે કહેલ છે. ૧૧૩
नारीणां सुकुमारीणां स कष्ट इति मे मतिः॥११ इति ह स्माह भगवान् कश्यपः ॥११४ ॥अड (१११) | उपक्रम्यः कथमयं कश्चास्योपक्रमः स्मृतः।
એમ ભગવાન કશ્યપે જ કહ્યું હતું. | कस्यां कस्यामवस्थायांका का वाऽस्यावचारणा॥ ઇતિ કાશ્યપસંહિતામાં ખિલસ્થાન વિશે “બરિત- | સ્મિન જાહેર નિર્દેશો મેનીકં = મિત્તા વિશેષણીચ” નામને અધ્યાય ૮ મો સમાસ | વિનિર્ભિન્ન રવિ શાથતવાર જે વિમો!ાશર
| SR No. | 032596 |
| Book Title | Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri |
| Publisher | Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 1034 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Interfaith |
| File Size | 36 MB |