________________
૭૨૮
કાશ્યપસંહિતા-સિદ્ધિસ્થાન પ્રજ્વલિત કરે છે. ૧૩૧-૧૩૮ | જેવી થતી જ નથી; તેનું વીર્ય પણ ક્ષીણ सन्निपातेषु भूयिष्ठं निवृत्तोपद्रवेष्वपि। | થઈ જાય છે; ઈદ્રિયો બરાબર કામ કરી HિT = gāરું ઘનિવર્તિત સમક્ષતઃ શરૂ | શકતી નથી, તેથી તેની વાણી અસ્પષ્ટ થઈ તચાર્જિં વિરાત્વિાદ્રિપ લીપર પુનઃ | જાય છે અને તેને જઠરાગ્નિ પણ મંદ
વળી લગભગ બધાયે સંનિપાતોમાં જે | પડી જાય છે–ફરી પ્રદીપ્ત થઈ શકતો જ તેઓના ઉપદ્રવ દૂર થયા હોય તે આ નથી. ૧૪૨,૧૪૩ ઉપર્યુક્ત ઘીને ખાતાં માણસને કફ તથા | સંનિપાતથી બચેલાને પુનઃજન્મ ગણાય પડખાંનું શૂળ પણ મટી જાય છે, તેમ જ | તન્નાન મુજ રિલાવ્યા: એ ઘત, લાંબા કાળે કામ કરતું હોવાથી | ggવા સંમોનનીય પુનમણિ તથ તા ૪૪ તે રોગીના જઠરાગ્નિને પણ વૈદ્ય (એ વ્રત | જે માણસ સંનિપાતથી બચી ગયે પ્રયોગથી) પ્રજવલિત કરાવી શકે છે. ૧૩૯ હોય, તે ઘણા લાંબા કાળે ફરી પુષ્ટ થઈ સંનિપાત મટી જાય તો પણ વિશ્વાસ | શકે છે; એવા માણસને જોઈને તેને ન કરાય
સારી રીતે જ માડ જોઈએ એટલે કે ર રાતિવિશ્વઘોષિત વ્યાધિમતિ દ II૪૦ પુષ્ટ રાકેથી ફરી પુષ્ટિ લાવવા બરાબર
શે વિવિવાાિોવઃ પ્રવુળતા પ્રયત્ન કર્યા કરવો જોઈએ, કારણ કે તેને થવૃત્ત પુનનિત્તપિતો યથાવિષમ્ ૪૨ એ પુનર્જન્મ જ થયેલું ગણાય છે. ૧૪૫
સંનિપાતને મેં જીત્યો છે,’ એમ વૈદ્ય સંનિપાતથી બચેલાએ સાવધ રહેવું તેને વિશ્વાસ કરવો જ નહિ; કારણ કે તવો મિત્ર રોગાનવાદનુરા તેમાં જે દોષ જિતાયા હોય, તેવો પણ કરવાહગ્નિસ્ટીકમાતૃન્નાવતિ ૨૪ll કૃશ થયેલો તે રોગી જે વિરુદ્ધ સેવન સંનિપાતથી બચી જઈ તે અવસ્થામાં કરવા માંડે કે પથ્થસેવન છોડીને કુપોને જીવનને જીવતો માણસ જે વ્યભિચાર કરે સેવે, તો એ જિતાયેલા દેશે પણ ફરી ! એટલે કે નિર્દોષ જીવન ન આવે કે આહાર પ્રકોપ પામી ફરી સંનિપાતને ઉપજાવે છે –વિહારમાં પ્રમાદી બને અથવા કુપચ્યાનું અને એમ ફરી ઉત્પન્ન થયેલો તે સંનિપાત સેવન કર્યા કરે, તો અનેક રોગોને પ્રાપ્ત કરે વિષની પેઠે તે રોગીને મારી નાખે છે. તે છે; એટલે કે જવર, શેષ, અરુચિ, બરસંનિપાતથી બચેલો ફરી સ્વસ્થ તે |
ળનો રોગ, ક્ષય તથા પાંડુરોગને પામી ન જ થાય
જીવી શકતો નથી. ૧૪૫ सन्निपातात् समुत्तीर्णो यदि जीवति मानवः । આ સંનિપાત મટે જ નહિ क्षीणौजोबलमांसात्मा शीर्णश्मश्रुशिरोरुहः ॥१४२ सर्वलक्षणसंपन्नः सर्वोपद्रवसंयुतः । स्वरस्मृतिपरिभ्रष्टः क्षीणशुको हतेन्द्रियः। त्रिरात्रोपेक्षितश्चापि सन्निपातो न सिद्धयति ॥१४६ अव्यक्तवाग्विवर्णश्च मन्दाग्निश्च भवत्यसौ ॥१४३॥ જે સંનિપાતમાં તેનાં બધાંયે લક્ષણે
જે માણસ સંનિપાતમાંથી બચી ગયો ! પ્રાપ્ત થઈ ચૂક્યાં હોય અને જે સંનિપાત હોય અને જીવી રહ્યો હોય, તો જે તેના બધાયે ઉપદ્રવોથી સારી રીતે યુક્ત થયો શરીરમાંથી એાજસ્, બળ તથા માંસ ક્ષીણ હોય, તેવા સંનિપાતની ત્રણ રાત્રિએ પણ જ રહ્યા કરે છે, તેના દાઢી-મૂછના તથા | જે ઉપેક્ષા કરી હોય કે બેદરકારી રાખી હોય, માથાના વાળ પણ ખરી પડ્યા હોય છે; તો કઈ પણ ઉપાયે તે મટતો જ નથી.(માટે તેનો સ્વર તથા સ્મરણશક્તિ પહેલાંના | સંનિપાતના તો તાત્કાલિક ઉપાયો જ કરવા