________________
રેવતીકલ્પ-અધ્યાય ?
૬૭૫ થદુપયા થાણાદા રૂસ્થત સર્વોવામથી ( આ રેવતીક૯પમાં વધુ કહેવાની પ્રતિજ્ઞા रेवती पठ्यते । तां देवा अ(म)न्यन्त, तत अतो वृद्धजीवक! निरुक्ता दैवी रेवती; एषां प्रजाः प्रावृध्यन्त; न एषां प्रजा विच्छे- मानुषीमत्र व्याख्यास्यामः-तत्र यथोक्तैरधर्मदमगमत् । नास्य प्रजा विच्छिद्यते य एवं वेद । द्वारे- यां स्त्रियमत्र प्रविशति, तां तां स्त्रियतामथ रेवतीं सर्वलोकगुरुमभिव्यापिकां सर्व- मनुवर्तयिष्यामः ॥ ३॥ ઊંni #gવા તપનો પાવિત તમૈ| હે વૃદ્ધજીવક! દેવી રેવતીને અહીં કનાં વઘુમાશીશુમંતિમવિછિન્નાં પ્રાવાન્ ! પ્રથમ કહી છે; હવે અહીંથી માનુષી રેવતીનું તતઃ સર્વેડધોગમવા રેવત મેરા- અમે વ્યાખ્યાન કરીએ છીએ, તેમાં ઉપર મિશ્રવર્તી શિષ્ણ:પ્રાકદ્રિતાર્થમ્ | જણાવેલ છે જે અધર્મરૂપ દ્વારે દ્વારા તે
હે વૃદ્ધજીવક ! ખરી રીતે લોકના ભેદને રેવતી જે જે સ્ત્રીમાં પ્રવેશ કરે છે કે તેને અનુસરી એટલે કે જેમ લોક–àલેક્ય હોઈ વળગે છે, તે તે સ્ત્રીને હવે અમે વર્ણવીશું. ૬૩ ત્રણ પ્રકારના છે, તે કારણે જાતહારિણીના
વૃદ્ધજીવકનો પ્રશ્ન ત્રણ જ ભેદે કહેવાય છે; એક તે દેવ- कस्मिन् वयसि काले वा कस्मिन् कर्मणि वा मुने। લેકનીદેવી જાતહારિણી, બીજી મનુષ્ય | ત્રિામાવિક શ્રદ્ધા માતાળિો ૪ | લોકની-માનુષી જાતહારિણું અને ત્રીજી- હે ભગવન્ કશ્યપમુનિ! કઈ ઉંમરમાં, તિર્યફલકની--પશુપક્ષીની જાતિની જાત- કયા કાળે અથવા કયા કર્મ નિમિત્ત કે કયું હારિણી હોય છે. કારણ કે ભગવતી કામ કરતી હોય ત્યારે જાતહારિણી–રેવતી રેવતીએ અનેક સ્વરૂપ ધારણ કરી ત્રણે ક્રોધાયમાન થઈને સ્ત્રીને વળગે છે? ૬૪ લેકને વ્યાપ્ત કર્યા છે, અને તે જ કારણે
ભગવાન કશ્યપને ઉત્તર રેવતી સર્વ લોકને માટે ભયંકર કહેવાય અથવા માવાન વાઘg:છે. એ રેવતીને દેએ માન આપ્યું હતું નઢાં જfમળ વા પ્રસ્તૂત વા રીમાતાના અને પૂજી હતી, તેથી એ દેવેની પ્રજા- | ત્રિામાવિવારે 0ા ત્રિપુ વાટેલુ દેવતા હક ઓ વધી હતી, વિચ્છેદ કે નાશને પામી 7 વાધર્મશ્નરે ના વિરાજે જ્ઞાતજિ . ન હતી, એમ જે મનુષ્ય જાણે છે, તેની માતુ પિતુઃ સુતાનાં જ સાડધર્મજ પ્રવર્તતે દા પ્રજાઓ પણ વિચ્છેદ કે નાશ પામતી નથી. એમ તે રેવતી સર્વ લોકની ગુરુ | મારુ ક્ષથે ર થારાનાં પોયે મૅનમ્ li૬૭ અથવા વડીલ છે અને બધા લેકમાં વ્યાપી જે સ્ત્રી રજસ્વલા હોય કે સગર્ભા થઈ રહી છે, તેને સર્વ ઋષિઓમાં સૌ પ્રથમ હોય અથવા પ્રસૂતા-સુવાવડમાં હોય અથવા કશ્યપ ઋષિએ જ ઉગ્ર તપ વડે મેળવી કુટીમાં ગઈ હોય એટલે કે “કુટીપ્રાવે. છે-પ્રસન્ન કરી છે; તેથી એ રેવતીએ તે
શિક” નામના રસાયન પ્રયોગનું સેવન કરી
રહી હોય, તે વેળા ક્રોધે ભરાયેલી રેવતી, કશ્યપને ઘણા આશીર્વાદ સહિત લાંબા !
ત્રણે કાળ એ સ્ત્રીમાં પ્રવેશે છેવળગે છે, આયુષવાળી ઘણી સંતતિ આપી છે, તેથી
પરંતુ એ નક્કી છે કે કોઈ પણ અધર્મને એ કશ્યપ બધા ઋષિઓ કરતાં શ્રેષ્ઠ ગણાયા જોયા વિના કોઈ પણ જાતહારિણ–રેવતી, તેમ જ એ કશ્યપે તે રેવતીને એક પ્રકારે કોઈ પણ સ્ત્રીમાં પ્રવેશતી નથી અથવા તેને પૂર્ણ જાણીને લોકોના હિત માટે પોતાના વળગતી નથી, એટલે કે કઈ પણ સ્ત્રીની શિષ્યોને આ “રેવતીક૫” આપ્યા હતા. ૬૨ { માતાના, પિતાના કે પુત્રના અધર્મને
ર વાસણuT